H τραγωδία στο Άιμπροξ της Γλασκώβης

Σαν σήμερα 2 Ιανουαρίου 1971, 66 οπαδοί σκοτώνονται από ασφυξία μετά από μεγάλο συνωστισμό στο Άιμπροξ της Γλασκώβης κατά τη διάρκεια του ποδοσφαιρικού ντέρμπι  Ρέιντζερς-Σέλτικ. Τραυματίστηκαν περισσότεροι από 200 φίλαθλοι. Ήταν η χειρότερη ποδοσφαιρική τραγωδία στη Βρετανία μέχρι την τραγωδία του «Χίλσμπορο» το 1989 στο Σέφιλντ της Αγγλίας.

H τραγωδία στο Άιμπροξ της Γλασκώβης

Το Άιμπροξ είχε το χειρότερο ρεκόρ ασφαλείας στην Μεγάλη Βρετανία. Δύο φίλαθλοι έχασαν την ζωή τους το 1961. Τότε η ομάδα έλαβε τα μέτρα της όμως υπήρξαν άλλοι δύο τραυματισμοί το 1967 και το 1969. Στις 23 Οκτωβρίου 1968, ξέσπασε πυρκαγιά στο Μέιν Σταντ (Main Stand). Και 7 μήνες αργότερα ξέσπασε νέα πυρκαγιά στο ίδιο σημείο, όπου και καταστράφηκαν 200 καθίσματα κοντά στα γραφεία των δημοσιογράφων. Το χειρότερο δυστύχημα όμως που έχει γίνει ποτέ στην Βρετανία ήρθε στις 2 Ιανουαρίου 1971 στο ντέρμπι μεταξύ Ρέιντζερς και Σέλτικ όπου 66 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους από ασφυξία. Το ματς αυτό έληξε 1-1, με γκολ στα τελευταία λεπτά για τους γηπεδούχους. Το 1975, η χωρητικότητα του Άιμπροξ έπεσε στις 65.000 θέσεις για λόγους ασφαλείας. Λίγο αργότερα η διοίκηση της ομάδας πρόσθεσε μερικές ακόμα θέσεις στο βόρειο τμήμα του γηπέδου το οποίο μετέπειτα μετονομάστηκε σε Σεντενέρι Σταντ(Centenary Stand).

Το δυστύχημα του 1971 οδήγησε την διοίκηση των Ρέιντζερς στην κατασκευή ενός μοντέρνου, ασφαλούς γηπέδου. Ο Willie Wadell επισκέφθηκε μοντέρνα γήπεδα στη Γερμανία κατά την διεξαγωγή του Μουντιάλ 1974. Έτσι τα πλάνα του νέου γηπέδου είχαν ως πρότυπο το Βεστφαλστάντιον. Το Άιμπροξ επρόκειτο να χτιστεί σε ορθογώνιο σχήμα, αντί του οβάλ που ήταν προηγουμένως, και επρόκειτο επίσης να αντικατασταθούν τρεις από τις 4 εξέδρες με καινούργιες. Μόνο το Μέιν Σταντ (Main Stand) θα έμενε όπως ήταν. Μετά όμως την τραγωδία του Χίλσμπορο, και την εφαρμογή ενός κανόνα που υποστηρίζει πως όλοι οι θεατές πρέπει να είναι καθισμένοι δηλαδή να υπάρχουν παντού καθίσματα και κανένας χώρος για όρθιους θεατές, αυτό το σχέδιο γηπέδου ήταν μεγάλο ρίσκο. Τελικά αποφασίστηκε να γίνει κανονικά το έργο το οποίο κόστισε 6 εκατομμύρια λίρες. Η πρώτη φάση του σχεδίου, που ξεκίνησε το 1978, ήταν η αφαίρεση της ανατολικής εξέδρας και η αντικατάστασή της με το Κόπλαντ Ρόουντ Σταντ (Copland Road Stand). Τον αμέσως επόμενο χρόνο αντικαταστάθηκε η δυτική εξέδρα με μια καινούργια. Κάθε μία από αυτές τις δύο καινούργιες εξέδρες είχε χωρητικότητα 7.500 θέσεων. Η ανακατασκευή ολοκληρώθηκε το 1981 με την αντικατάσταση του Σεντενέρι Σταντ (Centenary Stand) με το Γκόβαν Σταντ (Govan Stand) που είχε χωρητικότητα 10.300 θέσεων.

Το νέο Άιμπροξ είχε χωρητικότητα 44.000 θέσεων και εγκαινιάστηκε με το μεγάλο ντέρμπι μεταξύ των Ρέιντζερς και της Σέλτικ στις 19 Σεπτεμβρίου 1981. Το κόστος του γηπέδου έφτασε τις 10 εκατομμύρια λίρες. Το γεγονός αυτό προκάλεσε οικονομικό κενό στους Ρέιντζερς που βρέθηκαν σε οικονομική κρίση την περίοδο 1981-82. Ανακατασκευή έγινε και το 1990 με 1991 . Το 2006 προστέθηκαν τρεις σειρές καθισμάτων στο πάνω μέρος του Γκόβαν Σταντ (Govan Stand). Τότε η χωρητικότητα έφτασε στις 50.987 θέσεις και παραμένει έτσι ως σήμερα.

Η περίπτωση του «Άιμπροξ» της Γκλασκώβης είναι ίσως μοναδική στην μαύρη λίστα με τα «καταραμένα» στάδια που βάφτηκαν με το αίμα οπαδών. Δύο τραγωδίες σημειώθηκαν στο γήπεδο της Ρέιντζερς. Η πρώτη ήταν το 1902 και η δεύτερη το 1971. Είκοσι πέντε νεκροί ανασύρθηκαν στην πρώτη τραγωδία και 66 στην δεύτερη. Συνολικά 91 άνθρωποι ξεψύχησαν στο «Άιμπροξ» καθιστώντας το γήπεδο ως ένα από τα πλέον «καταραμένα» του κόσμου. Σ’ αυτούς προσθέτουμε και την τραγική περίπτωση του τερματοφύλακα της Σέλτικ Τζον Τόμσον που σκοτώθηκε εν ώρα δράσης το 1931.

Πάνω από 80.000 άνθρωποι είχαν πάρει θέση στο «Άιμπροξ Παρκ» για το κλασικό «Old Firm» της Γλασκόβης. Η φιλοξενούμενη Σέλτικ κατάφερε να προηγηθεί στο 90’ με γκολ του Τζίμι Τζόνστον, όμως, στις καθυστερήσεις ο Κόλιν Στάιν ισοφάρισε για τους γηπεδούχους Ρέιντζερς. Ο ενθουσιασμός ήταν τεράστιος στις τάξεις των οπαδών, όμως, γρήγορα αντιλήφθηκαν πως κάτι συμβαίνει στο «Stairway 13»… Οι πρώτες εκτιμήσεις ανέφεραν πως κάποιος γλίστρησε με αποτέλεσμα να προκαλέσει αλυσιδωτή αντίδραση και απανωτές πτώσεις θεατών που προσπαθούν να βρουν την έξοδο…

Ανάμεσα στους 66 ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους, υπήρξαν και πολλά παιδιά αλλά και έφηβοι. Η μοναδική γυναίκα που χάθηκε εκείνη την ημέρα ήταν η Μάργκαρετ Φέργκιουσον, ετών 18, από το Φολκέρκ. Το μικρότερο παιδί, ήταν ο Νάιτζελ Πάτρικ Πικάπ από το Λίβερπουλ, μόλις 9 ετών… Οι περισσότεροι θάνατοι διαπιστώθηκε πως προήλθαν από ασφυξία, ενώ παράλληλα επιβεβαιώθηκαν και πάνω από 200 τραυματισμοί φιλάθλων…

Αρχικά, υπήρξε η φημολογία πως αρκετοί φίλοι των Ρέιντζερς αποχώρησαν όταν σκόραρε η Σέλτικ, όμως, ακούγοντας τους πανηγυρισμούς για την ισοφάριση άρχισαν να επιστρέφουν στις θέσεις τους, με αποτέλεσμα να πέσουν πάνω σε όσους έφευγαν από το γήπεδο και να «φρακάρουν» τα μοιραία σκαλιά. Η επίσημη έρευνα, πάντως, έδειξε πως κάτι τέτοιο δεν ίσχυε καθώς όλοι οι θεατές είχαν μέτωπο προς την έξοδο όταν έγινε η μοιραία κατάρρευση που οδήγησε στην τραγωδία.

Σε ένα μακάβριο παιχνίδι της μοίρας, ο Κένι Νταλγκλίς, μετέπειτα θρύλος της Λίβερπουλ και τότε παίκτης της Σέλτικ, ήταν στις κερκίδες εκείνη την ημέρα. Ο Νταλγκλίς ήταν παρών και στην τραγωδία του Χέιζελ το 1985 αλλά και σε αυτή του Χίλσμπορο το 1989…