Η ψήφιση του τουρκικού «Βαρλίκ Βεργκισί»

Την εποχή εκείνη η τουρκική κυβέρνηση σε αναζήτηση αύξησης εσόδων των ταμείων, σε πιθανή εμπλοκή της σε πολεμικές επιχειρήσεις, εξέδωσε ειδικό νόμο εφάπαξ φορολόγησης παντός είδους ακινήτων, επιχειρήσεων, εργοστασίων και μεγαλοκαταθετών σε τράπεζες, μη μουσουλμάνων, που τις περισσότερες φορές έφτανε ακόμα και στην πραγματική αξία του ακινήτου ή της επιχείρησής τους.
Ο νόμος της υπέρμετρης αυτής οικονομικής επιβάρυνσης εισήχθη στην τουρκική Βουλή από τον τότε πρωθυπουργό Σουκρού Σαράτσογλου -που ηγούταν μάλιστα του Δημοκρατικού Κόμματος- και ψηφίστηκε στις 11 Νοεμβρίου του 1942, τον οποίο και προσυπέγραψε ο τότε Πρόεδρος της Τουρκίας, Ισμέτ Ινονού.

Η δε προθεσμία καταβολής του ήταν μόλις 30 ημέρες. Όσοι δεν κατάφερναν να αποδώσουν τον φόρο αυτόν μέσα στην τακτή αυτή προθεσμία συλλαμβάνονταν και στέλνονταν σε στρατόπεδα καταναγκαστικών έργων της επαρχίας Ερζερούμ στην ανατολική Ανατολία και στο Ντιγιάρμπακιρ. Αντιθέτως ο αντίστοιχος φόρος που επιβλήθηκε στους Τούρκους έφτανε στο 5% των περιουσιακών τους στοιχείων και όσοι δεν μπόρεσαν να τον πληρώσουν καταδικάστηκαν σε πολύ ελαφρύτερες ποινές.

Από τον κυριολεκτικά εξοντωτικό αυτόν νόμο επήλθε τεράστια καταστροφή κυρίως των Ελλήνων, των Εβραίων και των Αρμενίων της Κωνσταντινούπολης, εναντίον των οποίων ουσιαστικά και στρεφόταν ο νόμος αυτός, καθώς ειδικά για τις μειονότητες ο φόρος υπολογιζόταν από τις τοπικές αρχές αυθαίρετα, χωρίς κάποιον συγκεκριμένο συντελεστή, αλλά κυριολεκτικά από ένα καπρίτσιο της στιγμής. Τεράστιες περιουσίες χάθηκαν τότε ή και εγκαταλείφθηκαν, ενώ κάποια άτομα από τις μειονότητες που καταστράφηκαν έφτασαν ακόμα και στην αυτοκτονία. Υπολογίστηκε ότι τουλάχιστον γύρω στους 2.000 εύπορους οικογενειάρχες οδηγήθηκαν στα καταναγκαστικά έργα, ένας αριθμός των οποίων πέθανε εκεί από τις κακουχίες.

Όμως, η εφαρμογή αυτού του νόμου επέφερε παράλληλα μία τρομερή αύξηση της τιμής των αγαθών προκειμένου να μειωθούν οι όποιες απώλειες, με συνέπεια να βαρύνει ακόμα περισσότερο τις οικονομικά χαμηλότερες τάξεις. Τελικά ο νόμος αυτός καταργήθηκε στις 15 Μαρτίου του 1944 λόγω διεθνών πιέσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, αν και πλέον είχε επέλθει τεράστια οικονομική εξαθλίωση των θρησκευτικών μειονοτήτων. Μετά την κατάργηση του νόμου όσοι είχαν οδηγηθεί στα καταναγκαστικά έργα γύρισαν στα σπίτια τους. Η κυβέρνηση της Τουρκίας υποσχέθηκε να τους αποδώσει πίσω και τις περιουσίες τους, αλλά στην πράξη δεν συνέβη ποτέ κάτι τέτοιο.

ME MIA MATIA

1912: Η Συνέλευση της Σάμου με πρόεδρο τον Θεμιστοκλή Σοφούλη κηρύσσει την ένωση με την Ελλάδα.

1918: Οι δυνάμεις της Αντάντ και η Γερμανία υπογράφουν ανακωχή. Λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

1940: Το πρώτο τζιπ βγαίνει από τη γραμμή παραγωγής.

1950: Σμήνος ελληνικών πολεμικών αεροσκαφών αναχωρεί για την Κορέα προκειμένου να λάβει μέρος στις εκεί επιχειρήσεις, υπό τις δυνάμεις του ΟΗΕ (Πόλεμος της Κορέας).

1990: Πεθαίνουν την ίδια μέρα ο μεγάλος ηθοποιός Αλέξης Μινωτής και ο εκ των σπουδαιότερων ποιητών Γιάννης Ρίτσος.

1994: Πεθαίνει από οξύ πνευμονικό οίδημα σε ηλικία 52 ετών ο θρυλικός σαλπιγκτής του Ολυμπιακού, Ατίλιο, κατά κόσμον Βασίλης Δουρίδας.

2002: Το «σχέδιο Ανάν» για την επίλυση του Κυπριακού, που συνέταξε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, παραδίδεται στην Κυπριακή Δημοκρατία, στην τουρκοκυπριακή πλευρά και στις εγγυήτριες δυνάμεις Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης και ο Κύπριος Πρόεδρος Γλαύκος Κληρίδης δηλώνουν ότι «το σχέδιο είναι διαπραγματεύσιμο».

2004: Η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης επιβεβαιώνει τον θάνατο του Γιάσερ Αραφάτ από άγνωστες αιτίες. Λίγα λεπτά αργότερα εκλέγεται Πρόεδρος ο Μαχμούντ Αμπάς.