Η «νύχτα των κρυστάλλων»

Η αποκληθείσα «νύχτα των κρυστάλλων» αποτελεί το πρώτο μαζικό πογκρόμ εναντίον των Εβραίων στη Γερμανία. Συνέβη τη νύχτα της 9ης Νοεμβρίου 1938 έως τις πρώτες πρωινές ώρες της επόμενης μέρας και ήταν η πρώτη ένδειξη για το τι θα ακολουθούσε αργότερα με το εβραϊκό ολοκαύτωμα.

Η «νύχτα των κρυστάλλων»

Ονομάστηκε «νύχτα των κρυστάλλων» επειδή οι ναζί ξέσπασαν πάνω στις ιδιοκτησίες των Εβραίων, σπάζοντας τις βιτρίνες πολλών καταστημάτων τους.
Όλα ξεκίνησαν δύο μέρες νωρίτερα, όταν ένας Γερμανοεβραίος, ο Χέρσελ Γκρίσπαν, σκότωσε στο Παρίσι τον γραμματέα της γερμανικής πρεσβείας Ερνστ Φον Ρατ. Ο φόνος του Γερμανού διπλωμάτη χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία για τις επιθέσεις που εκδηλώθηκαν εναντίον των Εβραίων σε όλη τη Γερμανία. Φαινομενικά οι επιθέσεις αυτές ήταν αυθόρμητες, αλλά στην πραγματικότητα ενορχηστρώθηκαν από τη ναζιστική κυβέρνηση.

Κατά τη «νύχτα των κρυστάλλων» καταστράφηκαν 1.574 συναγωγές, πάνω από 7.000 εβραϊκά καταστήματα και 29 πολυκαταστήματα, ενώ 30.000 Εβραίοι συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο αριθμός των Γερμανοεβραίων που σκοτώθηκαν είναι ασαφής. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, κυμαίνεται από 36 έως 200, ενώ μεταξύ των νεκρών περιλαμβάνονται και αρκετοί μη Εβραίοι, που είχαν την ατυχία να μοιάζουν.

Το πογκρόμ της «νύχτας των κρυστάλλων» προκάλεσε την οργή όλου του κόσμου. Αποτέλεσε δυσφήμηση για το κύρος των φιλοναζιστικών κινημάτων στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, οδηγώντας τα στην επακόλουθη διάλυσή τους. Πολλές εφημερίδες όχι μόνο καταδίκασαν το πογκρόμ αλλά το συνέκριναν με τα δολοφονικά πογκρόμ που υποκίνησε η τσαρική Ρωσία κατά τη δεκαετία του 1880. Οι ΗΠΑ ανακάλεσαν τον πρέσβη τους, αλλά δεν διέκοψαν τις διπλωματικές τους σχέσεις, ενώ άλλες κυβερνήσεις προχώρησαν στη διακοπή των διπλωματικών τους σχέσεων ως μορφή διαμαρτυρίας.

Η νύχτα εκείνη αποτέλεσε την αρχή μιας νέας φάσης στις αντισημιτικές δραστηριότητες του ναζιστικού κόμματος και των κρατικών μηχανισμών, που οδήγησε στον εκπατρισμό και, τελικά, στη μαζική δολοφονία της πλειονότητας των Εβραίων που ζούσαν στη Γερμανία. Αν και λίγοι άνθρωποι το γνώριζαν εκείνη την εποχή, το πογκρόμ της «νύχτας των κρυστάλλων» αποτέλεσε το πρώτο βήμα για τη συστηματική δίωξη και μαζική δολοφονία των Εβραίων σε όλη την Ευρώπη, που είναι πλέον γνωστή ως ολοκαύτωμα (στα εβραϊκά «shoah»).

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ...
1866: Το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου στην Κρήτη. Ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης βάζει φωτιά στην πυριτιδαποθήκη και ανατινάζει την ανατολική πτέρυγα της μονής, καταπλακώνοντας Χριστιανούς και Τούρκους.
1919: Φορολογική μεταρρύθμιση από την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου. Εισάγεται η φορολογία του προσωπικού εισοδήματος.
1931: Η εικόνα της Παναγίας Σουμελά, έργο του ευαγγελιστή Λουκά, επιστρέφει στην Αθήνα από την Τραπεζούντα του Πόντου.
1985: Σε ηλικία 22 ετών ο Γκάρι Κασπάροφ γίνεται ο νεότερος παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι, βάζοντας τέλος στην 22χρονη κυριαρχία του Ανατόλι Κάρποφ.
1989: Ανοίγουν τα σύνορα της Ανατολικής Γερμανίας για τους πολίτες της έπειτα από δεκαετίες. Το Τείχος του Βερολίνου, το σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου, γκρεμίζεται.
1990: Ο Βασίλης Χατζηπαναγής ανακοινώνει πως εγκαταλείπει την ενεργό δράση σε ηλικία 36 ετών. Γεννημένος στην Τασκένδη, έκανε το ντεμπούτο του με την ομάδα του Ηρακλή εναντίον του Ατρόμητου στη Βέροια στις 7/12/1975, όπου έμεινε 15 χρόνια συμπληρώνοντας 281 συμμετοχές και 61 γκολ. To 1976 o «Βάσια» πανηγύρισε τον μοναδικό του τίτλο (το Κύπελλο Ελλάδας), ενώ στις 6/5/1976, σε ένα φιλικό με την Πολωνία (1-0), είχε πραγματοποιήσει την πρώτη και μοναδική του εμφάνιση με την Εθνική, μια και στο παρελθόν είχε αγωνιστεί με την ολυμπιακή ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης.
1997: Πεθαίνει σε νοσοκομείο της Βενετίας σε ηλικία 81 ετών ο Αργεντινός προπονητής Ελένιο Ερέρα, ο άνθρωπος που θεμελίωσε το κατενάτσιο στο ποδόσφαιρο.