Η θεμελίωση της Αγια-Σοφιάς

Η Αγία Σοφία είναι το πρώτο κτίσμα που χτυπάει στα μάτια του επισκέπτη καθώς εισέρχεται από την Προποντίδα. Το ξεχωριστό αυτό σημείο είχαν επιλέξει για να χτίσουν τους ναούς τους, αιώνες πριν από τους Βυζαντινούς, οι ειδωλολάτρες.

Ο πρώτος ναός της Αγίας Σοφίας θεμελιώθηκε από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο το 330 μ.Χ., όταν ονόμασε τη μετέπειτα Κωνσταντινούπολη πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η ανέγερση του ναού ολοκληρώθηκε από τον γιο του, Κωνστάντιο, και τα εγκαίνια έγιναν στις 15 Φεβρουαρίου του 360.

Κατά την εποχή του Αρκαδίου, το 404, η πρώτη Αγια-Σοφιά πυρπολήθηκε και χτίστηκε εκ νέου από τον Θεοδόσιο Β’. Τα εγκαίνια έγιναν στις 10 Οκτωβρίου του 415, όμως ο ναός πυρπολήθηκε και πάλι το 532 κατά τη Στάση του Νίκα. Έτσι, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α’ αποφάσισε να κατασκευάσει την εκκλησία από την αρχή, στον ίδιο χώρο, αλλά πολύ πιο επιβλητική, για να δεσπόζει στη Βασιλεύουσα. Τα θεμέλια αυτού του μεγαλοπρεπούς ναού μπήκαν στις 23 Φεβρουαρίου του 532, με σχέδια που εκπόνησαν οι αρχιτέκτονες Ανθέμιος Τραλλιανός και Ισίδωρος ο Μιλήσιος.

Για την ολοκλήρωση του κολοσσιαίου έργου δούλεψαν αδιάκοπα επί έξι χρόνια 10.000 τεχνίτες, ενώ ξοδεύτηκαν 320.000 λίρες (περίπου 120.000.000 ευρώ). Από κάθε σημείο όπου υπήρχε Ελληνισμός έγινε προσφορά: τα πράσινα μάρμαρα από τη Μάνη και την Κάρυστο, τα τριανταφυλλιά από τη Φρυγία και τα κόκκινα από την Αίγυπτο. Από τον υπόλοιπο κόσμο προσφέρθηκαν τα πολύτιμα πετράδια, ο χρυσός, το ασήμι και το ελεφαντόδοντο για τη διακόσμηση του εσωτερικού.

Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 από τον Ιουστινιανό, ο οποίος, βλέποντας την υπεροχή της Αγίας Σοφίας έναντι του ξακουστού ναού του Σολομώντα, αναφώνησε: «Δόξα τω Θεώ το καταξιωσάντι με τελέσαι τοιούτον έργον. Νενίκηκά σε Σολομών».

Για χίλια και πλέον χρόνια η Αγία Σοφία αποτέλεσε το κέντρο της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. Εκεί ο λαός γιόρτασε τους θριάμβους, θρήνησε τις συμφορές και αποθέωσε τους νέους αυτοκράτορες. Η τελευταία λειτουργία τελέστηκε στις 29 Μαΐου του 1453. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΙΑ’ Δραγάτης, αφού προσευχήθηκε μαζί με τον λαό και ζήτησε συγγνώμη για λάθη που πιθανόν έκανε, έφυγε για τα τείχη, όπου έπεσε μαχόμενος.

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ...
1455: Ο εφευρέτης της τυπογραφίας Ιωάννης Γουτεμβέργιος τυπώνει το πρώτο βιβλίο, τη Βίβλο.
1903: Η Κούβα μισθώνει στο διηνεκές τον Κόλπο του Γκουαντάναμο στις ΗΠΑ.
1943: Οι Γερμανοί κατακτητές ανακοινώνουν την πολιτική επιστράτευση των Ελλήνων, προκειμένου να τους χρησιμοποιήσουν σε καταναγκαστικά έργα.
1943: Η 20χρονη ηθοποιός του ελληνικού θεάτρου και τραγουδίστρια Ρένα Βλαχοπούλου χωρίζει με τον ποδοσφαιριστή της ΑΕΚ, Κώστα Βασιλείου, μετά από τέσσερα χρόνια γάμου.
1945: Κατά τη διάρκεια της Μάχης της Ιβοζίμα μεταξύ Αμερικανών και Ιαπώνων, μία ομάδα Αμερικανών πεζοναυτών φτάνει στην κορυφή του όρους Σουριμπάτσι και υψώνει την αμερικανική σημαία. Η φωτογραφία του Τζο Ρόζενταλ θα μείνει κλασική στο είδος της και θα βραβευτεί με Πούλιτζερ.
1964: Ξεκινά το πρώτο εθνικό πρωτάθλημα καλαθοσφαίρισης με τη συμμετοχή δέκα ομάδων.
1966: Πραγματοποιείται η πρώτη δοκιμαστική τηλεοπτική εκπομπή του ΕΙΡ με δίωρο πρόγραμμα, που περιλαμβάνει διεθνείς ειδήσεις, καλλιτεχνικά θέματα και ντοκιμαντέρ.
1989: Η Μαντόνα κυκλοφορεί το βίντεο του «Like a prayer». Πυροδοτεί τεράστιες αντιδράσεις και διαμαρτυρίες από θρησκευτικές ομάδες ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων του Βατικανού και του Πάπα. Ενθάρρυναν τους πιστούς τους να μποϊκοτάρουν το άλμπουμ της και τα προϊόντα της Pepsi που το προωθούσαν. Η περίοδος χαρακτηρίστηκε ως μία από τις πιο αμφιλεγόμενες στην Ιστορία της μουσικής.
1991: Συμμαχικές στρατιωτικές δυνάμεις διασχίζουν τα σύνορα της Σαουδικής Αραβίας και εισέρχονται στο Ιράκ, σηματοδοτώντας την έναρξη των χερσαίων επιχειρήσεων επί ιρακινού εδάφους στον Πόλεμο του Κόλπου.
1995: Ο ολυμπιονίκης των καταδύσεων Γκρεγκ Λουγκάνις ανακοινώνει ότι έχει προσβληθεί από AIDS.
2000: Πεθαίνει ο 85χρονος σερ Στάνλεϊ Μάθιους μετά από σύντομη ασθένεια. Στην πολύχρονη καριέρα του ανακηρύχθηκε δυο φορές καλύτερος Ευρωπαίος ποδοσφαιριστής. Είχε 710 συμμετοχές στο πρωτάθλημα Αγγλίας με τη Στόουκ και την Μπλάκπουλ και 54 με την Εθνική Αγγλίας. Χρίστηκε ιππότης το 1965 και όταν αποχώρησε από την ενεργό δράση έγινε πρεσβευτής του ποδοσφαίρου.