Μασάει ή... δεν μασάει ο Κουταλιανός;

Ο ίδιος ακολούθησε αρχικά το επάγγελμα του πατέρα του αλλά λόγω της υπερφυσικής του ρώμης, την οποία απέδειξε στο πρώτο κιόλας ταξίδι τραβώντας ένα πλοίο από την άγκυρα, αφοσιώθηκε στην πάλη και στην άρση βαρών. Στην αχλή της φήμης που τύλιξε αυτό τον ξεχωριστό άντρα αναφέρονται αγώνες με θηρία, με ταύρους, με διάσημους παλαιστές αλλά και επιδείξεις δύναμης στους δρόμους με αδιανόητα βάρη που σήκωνε με χέρια, με δόντια αλλά και με το στέρνο του, με λυγισμένα σίδερα, σπασμένες αλυσίδες, λυγισμένα κέρματα από ασήμι και μπακίρι, ξεριζωμένα δέντρα και κανόνια που εκπυρσοκροτούσαν στην αγκαλιά του.

Η ίδια αυτή φήμη που τον ακολουθεί τον θέλει ανίκητο σε οποιαδήποτε δοκιμασία. Ο Κουταλιανός δοκιμάστηκε ως επαγγελματίας παλαιστής κατά σειρά στην Αργεντινή, στο Μεξικό, στις ΗΠΑ, στη Βραζιλία, στο Περού… η χάρη του έφτασε μέχρι το Παρίσι όπου παρασημοφορήθηκε για την συμμετοχή του στο Γαλλοπρωσικό πόλεμο. Πέρασε όμως και από την Ρωσία και από την Ασία. Η οικογενειακή του κατάσταση παραμένει κι αυτή συγκεχυμένη, πάντως μας είναι γνωστά τα ονόματα των πέντε παιδιών του, δύο από τα οποία, ο Αντώνης και ο Γιώργος, συνέχισαν στο λαμπρό μονοπάτι του πατέρα τους. Ο Παναγής Κουταλιανός έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στην Κωνσταντινούπολη όπου και πέθανε μάλλον το 1916 είτε από πνιγμό είτε από δηλητηρίαση είτε από αφαίρεση κάλου που του προκάλεσε γάγγραινα. Ο Φώτης Κόντογλου εκστασιασμένος από την αμάχητη δόξα του πρωτοπαλαιστή γράφει για αυτόν στη στήλη του «Κυριακάτικα θέματα» το 1951: «Μου φαίνεται πως κανένα όνομα δεν έδεσε τους Έλληνες μεταξύ τους ύστερα από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, όσο ο Κουταλιανός. Γιατί είχε μεγάλη σημασία, για μια φυλή ρημαγμένη, φτωχιά, σκόρπια σε κάθε μέρος του κόσμου, βασανισμένη και πολλές φορές στερημένη και πεινασμένη να βγάλει τον πιο χειροδύναμο άνθρωπο της οικουμένης, που έβαζε κάτω όλους τους παλληκαράδες που βγήκανε από έθνη πλούσια, δυνατά και καλοπερασμένα».

Ο ποιητής Κωστής Παλαμάς του έχει αφιερώσει ένα από τα διηγήματά του στο οποίο αναφέρεται στην συνάντησή τους γύρω στα 1880.

Για την καταγωγή του Κουταλιανού ωστόσο ερίζουν και άλλοι τόποι, έτσι ώστε παράλληλα με την κρατούσα άποψη να υπάρχει και η Κυπριακή καθώς και η Λημνιακή εκδοχή.

Ο μύθος του Κουταλιανού ωστόσο είναι διπλός, καθώς υπάρχει και ο ένδοξος επίγονος Δημήτρης Μακρής Κουταλιανός η σχέση του οποίου με τον Παναγή δεν είναι αποσαφηνισμένη. Ο Δημήτρης Μακρής κράτησε το ψευδώνυμο Κουταλιανός και δόξασε με τη σειρά του την οικογένεια αλλά και τη φυλή του ως παλαιστής και ως μασίστας. Στο παλμαρέ των επιτυχιών που τον έκαναν διεθνώς γνωστό περιλαμβάνονται κανόνια που πυροδοτούνται στα χέρια του, αυτοκίνητα που τα ακινητοποιεί με ιμάντες, σιδερένιες λάμες που λυγίζει με τα δάχτυλά του. Ατσάλινος όπως ο πρόγονός του δεν σήκωνε πολλά και ο μόνος άνθρωπος που τον κουλάντριζε ήταν η γυναίκα του στην οποία είχε μεγάλη αδυναμία. Εξ ου και το γνωστό τραγούδι του Μάνου Λοΐζου σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου

«Μα αν μασάει σίδερα και κάνει το λιοντάρι

Στο Τσαρδί του ο Κουταλιανός

Τρέμει σαν το ψάρι

Στην κυρά του μπρός…»