Γκαστόν Μπασλάρ - Ο φιλόσοφος πίσω από τον Φουκώ και τον Ντεριντά ήταν ένας ταχυδρόμος

Γεννήθηκε το 1884 το Μπαρ-συρ-Ομπ της Γαλλίας και στα 36 του χρόνια η ζωή του πήρε μια αναπάντεχη τροπή προς τη φιλοσοφία με ένα διδακτορικό στη λογοτεχνία υπό την καθοδήγηση του Αμπέλ Ρε και του Λεό Μπρεσβίκ στη Σορβόνη. Καθηγητής σε διάφορα Γαλλικά πανεπιστήμια, ο Γκαστόν Μπασλάρ έγραψε ταυτόχρονα πολυάριθμες πραγματείες για τη φιλοσοφία της επιστήμης αλλά και για την ποιητική της λογοτεχνίας επηρεάζοντας φιλοσόφους όπως ο Φουκώ, ο Ντεριντά, ο Αλτουσέρ και κοινωνιολόγους όπως ο Μπουρντιέ και ο Λατούρ.

Στα νιάτα του δούλευε ως ταχυδρομικός υπάλληλος αλλά στη συνέχεια σπούδασε φυσική και χημεία και αμέσως μετά στράφηκε στη φιλοσοφία. Το 1914 νυμφεύτηκε τη Ζαν Ροσί, δασκάλα, με την οποία έκανε μια κόρη, τη Σουζάν. Μετά το θάνατο της γυναίκας του μεγάλωσε μόνος του τη Σουζάν και σε πείσμα των κοινωνικών αντιλήψεων που περιόριζε την τύχη των γυναικών, την έδωσε όλα τα εφόδια ώστε να έχει μια ακαδημαϊκή καριέρα. Η Σουζάν ως μαθηματικός και φιλόσοφος στράφηκε σε φαινομενολογικές και επιστημολογικές αναζητήσεις υψηλού επιπέδου.

Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Χατζηνικολή σε μετάφραση Ελένης Βέλτσου το βιβλίο του Μπασλάρ για την αρχιτεκτονική και τη λογοτεχνία με τίτλο: «Η ποιητική του χώρου». Οι απόψεις που εκφράζει στο πόνημα αυτό ο Γάλλος φιλόσοφος συγκρίνονται από πολλούς μελετητές του με τις αντίστοιχες του Μάρτιν Χάιντεγκερ. Ο Μπασλάρ αξιοποιεί τη φαινομενολογική μέθοδο στην αρχιτεκτονική με βάση στη βιωμένη εμπειρία σε αρχιτεκτονικούς χώρους και τα συμφραζόμενα του περιβάλλοντος. Αναδεικνύει τη συναισθηματική βαρύτητα των κτιρίων τόσο στη ζωή όσο και στα λογοτεχνικά έργα - στην πεζογραφία όσο και στην ποίηση. Με την οπτική αυτή αποκτούν ιδιαίτερη σημασία χώροι όπως η σοφίτα ή το κελάρι ακόμα τα συρτάρια και άλλα παρόμοια. Ο Μπασλάρ προτρέπει σιωπηρά τους αρχιτέκτονες να βασίσουν το έργο τους στην εμπειρία και όχι σε αφηρημένες έννοιες ενθαρρύνοντάς τους για μια αρχιτεκτονική της φαντασίας.