Ο Φιλέλληνας Όσκαρ Ουάιλντ, που καταδικάστηκε λόγω ομοφυλοφιλίας

Από το κελί του στη φυλακή του Ρέντινγκ, ο Όσκαρ Ουάιλντ, συγγραφέας του "Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι" εξομολογήθηκε στον φίλο του Φρανκ Χάρις που είχε πάει να τον επισκεφτεί: «Είμαι ένας Έλληνας σε λάθος εποχή».

Είχε γεννηθεί στον αρ. 21 της Westland Row, ακριβώς απέναντι από ένα από τα ωραιότερα ελληνικά αναγεννησιακά κτίρια του Δουβλίνου, τη δωρική εκκλησία του Αγίου Ανδρέα. Επιπλέον, η μητέρα του διάβαζε Αισχύλο στα Αρχαία Ελληνικά, κι ο πατέρας του ήταν ελληνολάτρης.

Στα 12 χρόνια του, απαγγέλλει ολόκληρα αποσπάσματα από τα έπη του Ομήρου. Για τον Όσκαρ, πέρα από το σνομπισμό, η ελληνική γλώσσα «έτρεχε στις φλέβες του». Οι μεταφράσεις του σε κείμενα του Θουκυδίδη και του Πλάτωνα θα μείνουν αξέχαστες και κερδίζει βραβεία σε κωμικά ποιήματα στην αττική διάλεκτο.

«Σε τελική ανάλυση, ποιο είναι το κυριότερο χρέος μας στους Έλληνες; Το κριτικό πνεύμα, απλούστατα. Και το πνεύμα αυτό, που το άσκησαν επίσης και σε ζητήματα επιστήμης και θρησκείας, ηθικής και μεταφυσικής, πολιτικής και παιδείας, το άσκησαν επίσης και σε ζητήματα τέχνης. Μας άφησαν το τελειότερο, ως τώρα, σύστημα κριτικής πάνω σε δύο υπέρτατες και ευγενέστατες τέχνες: τη Ζωή και τη Λογοτεχνία» είπε ο Ουάιλντ

Επισκέφθηκε την Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1877, σε ηλικία 22 ετών, με τον καθηγητή Αρχαίας Ιστορίας και μέντορά του Τζον Μαχάφι, τον οποίο είχε βοηθήσει στη συγγραφή του βιβλίου του «Η κοινωνική ζωή στην Ελλάδα από τον Όμηρο μέχρι τον Μένανδρο»

Η ιστορική φωτογραφία του με τη φουστανέλα τραβήχτηκε στο στούντιο του Πέτρου Μωραΐτη, φωτογράφου της βασιλικής οικογένειας, στην οδό Αιόλου 82.

Πρώτος σταθμός φτάνει η Κέρκυρα, όπου ο Ουάιλντ έγραψε το ποίημα Santa Decca (Άγιοι Δέκα) –ένα θρήνο για το θάνατο των παλαιών θεών. Στη συνέχεια, μετά από ένα σύντομο πέρασμα από τη Ζάκυνθο, καταπλέουν στο Κατάκολο, όπου γράφει το ποίημα Impression de Voyage.

Θα κατευθυνθούν προς την Αρχαία Ολυμπία, την οποία ανέσκαπταν εκείνη την εποχή οι αρχαιολόγοι του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου. Φτάνουν στην Ανδρίτσαινα και περιηγούνται στο ναό του Επικούρειου Απόλλωνα στις Βάσσες. Συνεχίζουν για το Άργος, τις Μυκήνες και την Τίρυνθα, όπου είχε αναλάβει δράση ο Ερρίκος Σλήμαν. Τότε ο Ουάιλντ γράφει «Το Θέατρο του Άργους».

Από το Ναύπλιο, πηγαίνουν στο λιμάνι της Επιδαύρου και επισκέπτονται την Αίγινα καθ’ οδόν προς την Αθήνα, όπου η παρέα γίνεται δεκτή από τον βασιλιά Γεώργιο Α΄. Για την Αθήνα γράφει: «Η πόλη των πρώτων πρωινών ωρών, η οποία αναδύεται στο ψυχρό, αγνό, σταθερό φως της αυγής, μια νέα Αφροδίτη που βγαίνει μέσα από τον παφλασμό των κυμάτων». Ο Παρθενώνας ήταν «ο μόνος από τους ναούς, που ήταν τόσο πλήρης, τόσο προσωπικός, τόσο σαν άγαλμα».

Ο Όσκαρ Ουάιλντ έμεινε έξι μήνες στην Ελλάδα. Μάλιστα η αργοπορημένη επιστροφή του είχε ως αποτέλεσμα να αποβληθεί για ένα εξάμηνο από το Κολέγιο Madgalen της Οξφόρδης.

Ο Ουάιλντ μήνυσε τον Μαρκήσιο του Κουίνσμπερι, Τζον Ντάγκλας για συκοφαντία. Ο Μαρκήσιος ήταν ο πατέρας του εραστή του Ουάιλντ, του Λόρδου Άλφρεντ Ντάγκλας . Στην διάρκεια της δίκης παρουσιάστηκαν αποδείξεις οι οποίες ανάγκασαν τον Ουάιλντ να αποσύρει τις κατηγορίες και οδήγησαν στη σύλληψή του με την κατηγορία του σοδομισμού (η ομοφυλοφιλία ήταν τότε ποινικό αδίκημα στην Αγγλία, καταργήθηκε το 1967).

Ύστερα από δύο ακόμα δίκες, κρίθηκε ένοχος και καταδικάστηκε σε δύο χρόνια καταναγκαστικά έργα. Το 1897, στην φυλακή, έγραψε το Εκ Βαθέων (De Profundis), μία επιστολή 80 περίπου πυκνογραμμένων σελίδων που εκδόθηκε το 1905, όπου αναλύει την ψυχοσύνθεσή του στις δίκες, δημιουργώντας ένα σκοτεινό «αντίβαρο» στην πρότερη φιλοσοφία της απόλαυσης.

Μετά την αποφυλάκισή του έφυγε κατευθείαν για τη Γαλλία, όπου και έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του. Εκεί έγραψε και το τελευταίο του έργο, Η μπαλάντα της φυλακής του Ρήντινγκ (The Ballad of Reading Gaol, 1898), ένα μακροσκελές ποίημα όπου παρουσιάζει τις κακουχίες της ζωής στην φυλακή. Πέθανε άπορος στο Παρίσι , τον Νοέμβριο του 1900, σε ηλικία 46 ετών.