Ο τυφλός που βοήθησε τον Καζαντζίδη όταν στην Columbia είπαν: «Βελάζει σαν μοσχάρι»

Το ελληνικό τραγούδι μοιάζει να αγνοεί την ύπαρξή του. Κι όμως, ο υπήρξε σημαντικό κεφάλαιό του και μόνο αν αναλογιστεί κάποιος ότι συνέβαλε τα μέγιστα στην ανακάλυψη του Στέλιου Καζαντζίδη. Ο λόγος για τον Στέλιο Χρυσίνη, τον μαέστρο που όπως και ο αδερφός τους Παναγιώτης ήταν τυφλός.

Ήταν από ευκατάστατη οικογένεια, με ρίζες στο Κρανίδι Αργολίδας. Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1916 και έχασε το φως του σε πολύ μικρή ηλικία. Του άρεσε η μουσική και οι γονείς του προσέλαβαν δάσκαλο, ο οποίος του μάθαινε αρχικά βιολί και αργότερα και άλλα όργανα. Το 1933, σε ηλικία μόλις 17 ετών έγραψε το πρώτο του ζεϊμπέκκικο. Ήταν το «Χτες το βράδυ στο τεκέ μας », τραγούδι το οποίο έγινε δίσκος ένας χρόνο αργότερα με τον Στελλάκη Περπινιάδη. Έγραψε πολλά τραγούδια – σε αρκετά από αυτά και μουσική και στίχους- με πιο γνωστό το «Τι όμορφη που είσαι όταν κλαις», σε στίχους του Χρήστου Κολοκοτρώνη.

Παίζοντας ζωντανά στους κινηματογράφους

Για τον Στέλιο Χρυσίνη και τον αδερφό του Παναγιώτη, ο ερευνητής του ελληνικού τραγουδιού Κώστας Μπαλαχούτης γράφει: «Στις αρχές του ΄30 συνοδεύουν, παίζοντας ζωντανά στους κινηματογράφους, τις προβολές των βουβών ταινιών. Ξεχωρίζουν για την ικανότητά τους να αναπαράγουν με πιστότητα, σαν «μαγνητόφωνα», την μουσική και τα τραγούδια από διάφορες παραστάσεις, επιθεωρήσεις, οπερέτες και γίνονται γνωστοί στο κύκλο των μουσικών. Είναι ενδεικτικά τα λόγια του μουσικοσυνθέτη Λευτέρη Γουναρόπουλου: «Τον Χρυσίνη τον πρωτάκουσα στο μπαράκι του Βρυώνη στον Πειραιά το 1932 ή 33. Ήμουν παιδί. Μέσα, πίσω από ένα σιδερένιο στρογγυλό τραπεζάκι, αυτός έπαιζε μπουζούκι και ο Παναγιώτης, ο αδελφός του κιθάρα, κι απ έξω ουρά για να τον ακούσουν. Ουρά σου λέω. Ο Στέλιος ήταν μεγαλοφυής. Έγραψε πράγματα που δεν μπορείς να τα πιάσεις. Κάποια μέρα θα του βγάλουν όλοι το καπέλο. Για μένα ήταν απ' τους καλύτερους».

Ο Μπαλαχούτης προσθέτει: «Τα λόγια του Κώστα Βίρβου, σε συζήτηση που είχα μαζί του, είναι χαρακτηριστικά της στενής σχέσης που υπήρχε μεταξύ τους: «Ο Χρυσίνης ήταν πρώτα άριστος ενορχηστρωτής και μετά καλός συνθέτης. Λίγο πριν και μετά το ΄50 έλυνε και έδενε στις εταιρείες. Ήταν κολλητός του Τσάντα. Οι δυο τους είχαν μεγάλη δύναμη και μπορούσαν να επιβάλλουν τραγούδια και πρόσωπα στη δισκογραφία».

Λέω του Χρυσίνη, ρε Στελλάκη να κάνουμε κουμάντο

Ο Χρυσίνης στις αρχές του ‘50 αναλαμβάνει την καλλιτεχνική διεύθυνση στις His Μaster's Voice και Columbia. Ο μπουζουξής Σπύρος Καλφόπουλος πολλά χρόνια αργότερα είχε πει στον Πάνο Γεραμάνη: «Ήταν ακορντεονίστας μου ο Παπαγεωργίου ο Αλεκος. Και μου λέει, ρε συ είσαι μέσα στα πράγματα. Κάνε κουμάντο να βάλουμε τον Στελάρα να πει ένα τραγουδάκι. Στελάρα τον λέγαμε, δεν τον λέγαμε Στέλιο, αυτό ήταν το όνομά του στη Νέα Ιωνία. Λέω του Χρυσίνη, ρε Στελλάκη να κάνουμε κουμάντο… Και τον πήγαμε εκεί πέρα. Παίξαμε, δεν θυμάμαι ποια τραγούδια, για να τον ακούσει (ο παραγωγός της Columbia, Νίκαδρος Μηλιόπουλος). Δύο τραγουδάκια, από ένα δύο στίχους παίξαμε. Μου κάνει ο Μηλιόπουλος, τί μου τον φέρατε αυτόν, αυτός βελάζει σαν μοσχάρι. Κε Μηλιοπουλε με συγχωρείτε πάρα πολύ, εμείς σας φέραμε έναν λαϊκό τραγουδιστή. Δεν σας φέραμε κάποιον διεθνούς φήμης τραγουδιστή. Δεν σας αρέσει εντάξει. Αν δεν σας αρέσει άλλο καπέλο είναι αυτό. Αλλά εμείς - ο Στελλάκης ο Χρυσίνης το είπε - δεν ενδιαφερόμαστε να βάλουμε δικά μας τραγούδια. Δώστε του ένα τραγούδι του παιδιού. Όποιο νομίζετε εσείς. Και με όποιον συνθέτη θέλετε εσείς. Και του δώσανε τον Καλδάρα».

Μου άρεσε η πάστα του

Ο Απόστολος Καλδάρας μιλώντας στην κρατική τηλεόραση, είχε περιγράψει πως βρήκε στον σπίτι του Χρυσίνη τον Στέλιο Καζαντζίδη: «Πήγα κάποτε να συναντήσω σε ένα σπίτι ενός συναδέλφου μου (σημ.: του Χρυσίνη), κάποιο στιχουργό ονόματι “Τσάντα”, ο οποίος σήμερα δεν υπάρχει στη ζωή. Μπάμπης Βασιλειάδης είναι το κανονικό του. “Τσάντα” τον φωνάζαμε εμείς. Αυτό το σπίτι του συναδέλφου, ήταν σχεδόν εντευκτήριο. Κάθε μέρα πήγαιναν διάφοροι μουσικοί. Βρίσκω τον Καζαντζίδη τον Στέλιο μέσα εκεί. Μου τον συστήνουν τα παιδιά. Τον έβαλα να πει ένα τραγουδάκι. Μου είπε ένα παλιό τραγούδι του Τσαουσάκη. Μου άρεσε η πάστα του, μου άρεσε η τεχνική του. Του λέω, Στέλιο έρχεσαι έχω δύο τραγούδια να τα πεις στον δίσκο; Λέει, βεβαίως. Και καθ’ οδόν θυμάμαι μου είπε ότι αν δεν βρισκόμουνα εγώ ίσως να ξαναγυρνούσε στο υφαντουργείο».

Τα υπόλοιπα που λένε διάφοροι είναι ψέματα

O ίδιος ο Στέλιος Καζαντζίδης έχει πει σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Κώστας Μπαλαχούτης στο βιβλίο «Κι όσο υπάρχεις θα υπάρχω. Η πορεία και τα τραγούδια του Στέλιου Καζαντζίδη» (εκδόσεις Ατραπός): «Ο άνθρωπος που με βοήθησε πολύ και με στήριξε στα πρώτα μου χρόνια ήταν ο συνθέτης και μαέστρος Στέλιος Χρυσίνης. Σε αυτόν με πήγε ο Μπάμπης ο Βασιλειάδης που ήταν μεγάλος στιχουργός και με είχε ακούσει στα ταβερνάκια που εμφανιζόμουνα. Τα υπόλοιπα που λένε διάφοροι είναι ψέματα».

Ο Στέλιος Χρυσίνης, ο «δάσκαλος» όπως τον αποκαλούσαν τότε, πέθανε στις 14 Φεβρουαρίου 1970 από ρήξη ήπατος. Παχύσαρκος πλέον, έπινε συνεχώς κρασί.