Ο Μπάρμπα-Γιάννης, ο κανατάς… ήταν κατάσκοπος!

Όλοι ξέρουμε λίγο πολύ τον Μπάρμπα-Γιάννη, τον θρυλικό κανατά, και για αυτό έχει φροντίσει εν πολλοίς το πασίγνωστο τραγούδι.

Ο Μπάρμπα-Γιάννης, ο κανατάς… ήταν κατάσκοπος!

Ο Μπάρμπα Γιάννης ήταν υπαρκτό πρόσωπο και η παρουσία του στην νεοελληνική πραγματικότητα χρονολογείται στα μέσα περίπου του 19ου αιώνα, τότε που η ελληνική πρωτεύουσα δεν θύμιζε σε τίποτε τις άλλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις. Εκτός των άλλων η Αθήνα, χωρίς δίκτυο υδροδότησης έλεγε το νερό… νεράκι. Για το λόγο αυτό υπήρχαν οι νερουλάδες της εποχής, που μετέφεραν νερό για τις ανάγκες των πρωτευουσιάνων με τα ζώα τους από χωριά της Αττικής όπως το Μαρούσι.

Ανάμεσά τους ο Μπάρμπα Γιάννης που κατέφθανε ντυμένος με το γαϊδουράκι του στην πόλη και μοίραζε το πολυπόθητο φορτίο του σε κανάτες. Ξανθός και ψηλός με ωραία χαρακτηριστικά ο ρακένδυτος νερουλάς κυριάρχησε στην Αθηναϊκή σκηνή για μια εικοσαετία.

Τις Κυριακές όμως ο κουρελής φόραγε τα καλά του και μεταμορφωνόταν σε πολύφερνο γόη. Η αυξημένη ζήτηση νερού βελτίωσε κατά πολύ τα οικονομικά του και του επέτρεπε να απολαμβάνει τις μικρές χαρές της ζωής. Ο μπάρμπα Γιάννης της Κυριακής ήταν ένας κύριος με κουστούμι, καπέλο, μπαστούνι, καλογυαλισμένα παπούτσια και χρυσό ρολόι τσέπης. Σύχναζε στο κοσμοπολίτικο καφενείο της εποχής «Η ωραία Ελλάς» και οι σχέσεις του με γυναίκες της καλής κοινωνίας γίνονταν θέμα συζήτησης.

Ο Μπάρμπα Γιάννης πέρασε στην αθανασία χάρις στον Βαυαρό Αρχιμουσικό Ανδρέα Σάιλερ ο οποίος διασκεύασε ένα ιταλικό λαϊκό τραγούδι προς τιμήν του. Το τραγούδι αυτό έπαιζε έκτοτε η στρατιωτική μπάντα τις Κυριακές, όταν ο όμορφος κανατάς έκανε τις βόλτες του. Λέγεται μάλιστα ότι τους στίχους έγραψε ο ίδιος.

Το τέλος του δεν είναι γνωστό σε κανένα, μια και το 1880 ο μυστηριώδης αυτός άντρας εξαφανίστηκε δια παντός. Τότε κυκλοφόρησε η φήμη πως ο κοσμαγάπητος νερουλάς ήταν κατάσκοπος καθώς η εξαφάνισή του συνδέθηκε με το τέλος του Ρωσοτουρκικού πολέμου. Η κρατούσα άποψη, βέβαια, αναφέρει ότι ο μπάρμπα Γιάννης ήταν Βούλγαρος στην καταγωγή και επέστρεψε στην πατρίδα του μετά την απελευθέρωσή της από τους Οθωμανούς. Εμείς ωστόσο ασπαζόμαστε την πιο ...πικάντικη που αναδεικνύει την κατασκοπευτική του δράση. Το 1957 τον τίμησε και ο ελληνικός κινηματογράφος.

Στην ταινία «Μπάρμπα-Γιάννης Κανατάς» πρωταγωνιστούσε ο Βασίλης Αυλωνίτης ενώ συμμετείχε και ο νεαρός Νίκος Κούρκουλος.

Μπάρμπα Γιάννη με τις στάμνες /Μπάρμπα Γιάννη με τις στάμνες
Μπάρμπα Γιάννη με τις στάμνες / και με τα σταμνάκια σου
και με τα σταμνάκια σου /να χαρείς τα μάτια σου

Πρόσεξέ μη σε γελάσει / καμιά έμορφη κυρά
μπάρμπα Γιάννη Κανατά / Και σου φάει το γαϊδούρι
και σ’ αφήσει την ουρά / Μπάρμπα Γιάννη Κανατά

Μπάρμπα Γιάννη πέσε πρώτος / στου Φαλήρου τα νερά
μπάρμπα Γιάννη Κανατά / Να σε δουν τα κοριτσάκια
και να πέσουνε κι αυτά / μπάρμπα Γιάννη Κανατά