Η Ντιναμό Κιέβου κι ο «αγώνας του θανάτου» (pics, vid)

"Κάποιοι πιστεύουν πως το ποδόσφαιρο είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως είναι κάτι πολύ σημαντικότερο από αυτό" υποστήριζε ο, θεμελιωτής της μεγάλης Λίβερπουλ, Μπιλ Σάνκλι. Τα παραδείγματα που τον επιβεβαιώνουν πάμπολλα. Ένα εξ αυτών μας το υπενθύμισε η επέτειος των 38 ετών από την τραγωδία της Θύρας 7. Η θυσία των 21 αποτελεί φωτεινό «φάρο» έμπνευσης για τον Θρύλο του Ελληνικού αθλητισμού, που επιστρέφει, την Πέμπτη, στα ευρωπαϊκά «σαλόνια» αντιμετωπίζοντας την Ντιναμό Κιέβου.

Με την οποία δεν συνδέεται, μόνο, λόγω των μεταγραφών των «ΜiG», Όλεγκ Προτάσοφ και Γκενάντι Λιτόφτσενκο, ή της παρουσίας στον πάγκο του, (κορυφαίου Ουκρανού και Σοβιετικού ποδοσφαιριστή και μετέπειτα τεχνικού της Ουκρανικής ομάδας), Όλεγκ Μπλαχίν.

Ούτε μόνο λόγω του γεγονότος πρόκειται για τις πολυνίκεις και λαοφιλέστερες ομάδες της χώρας τους. Έχουν το κοινό πως η ιστορία τους είναι βουτηγμένη στο αίμα.
Κι αν ο Ολυμπιακός έχει τους νεκρούς της Θύρας 7 και τον Νίκο Γόδα, έχει κι η Ντιναμό Κιέβου τους μάρτυρες της. Εκείνους που συμμετείχαν στον επονομαζόμενο «αγώνα του θανάτου»...

«Σταρτ» και ναζιστικές απειλές

Ήταν 9 Αυγούστου 1942. Η Ευρώπη στέναζε κάτω από την μπότα του Γερμανού κατακτητή. Η χιτλερική επιχείρηση «Μπαρμαρόσα» βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, στην πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ. Το Κίεβο είναι υπό κατοχή. Πρώην παίκτες των Ντιναμό και Λοκομοτίβ εξαναγκάζονται να δουλέψουν σε επιταγμένο φούρνο, όπου, παρά τις κακουχίες, δημιουργούν ποδοσφαιρική ομάδα που λέγεται «Σταρτ». Αγγλιστί, «Αρχή».
Οι Γερμανοί, θέλοντας στα κατεκτημένα εδάφη να δώσουν μια ψευδαίσθηση κανονικότητας, ενθαρρύνουν τη δημιουργία της και δίνουν αγώνες μαζί της. Μόνο που αποδεικνύεται...ανυπάκουη. Συντρίβει τις ομάδες των κατακτητών (6-2 Ούγγρους συνεργάτες τους, 11-0 Ρουμάνους συμπολεμιστές τους) αποτελώντας αποκούμπι στο φρόνημα των κατακτημένων.

Ηγετική της μορφή ο γκολκίπερ Νικολάι Τρούσεβιτς, συνεπικουρούμενος από τον Αλεξέι Κλιμένκο, τον νεαρό αμυντικό Μιχαήλ Σβιριντόφσκι, τον ασημένιο Ολυμπιονίκη Μιχαήλ Πουτίστιν, τον Νικολάι Κορότκιχ, τον Μακάρ Γκοντσαρένκο και το «κτήνος» Ιβάν Κουζμένκο. Οι υπόλοιποι τρεις ήταν της Λοκομοτίβ (Μιχαήλ Μέλνικ, Βλάντιμιρ Μπαλάκιν, Βασίλι Σουκάρεφ).

Επικρατούν ακόμη και της «Φλάκελφ», ομάδας της Λουφτβάφε, στις 6 Αυγούστου, με 5-1. Τρεις μέρες αργότερα διεξάγεται η ρεβάνς. Οι Γερμανοί, βλέποντας ότι η προπαγανδιστική τους προσπάθεια τους γυρίζει μπούμερανγκ, θέλουν, πάση θυσία, τη νίκη. Βάζουν τα εισιτήρια 5 ρούβλια κι απαγορεύουν τη δημιοσιογραφική του κάλυψη, αλλά έρχονται 2.000 κόσμου. Διαιτητής ορίζεται μέλος των SS, ενώ πριν, αλλά και κατά τη διάρκεια της ανάπαυλας, δέχονται επισκέψεις στα αποδυτήρια, όπου τους επισημαίνεται τι επιπτώσεις θα έχει ενδεχόμενη νίκη τους...
Απτόητοι, όχι μόνο αρνούνται να χαιρετίσουν ναζιστικά, αλλά κερδίζουν 5-3. Το ματς έληξε άρον – άρον, όταν ο Κλιμένκο πέρασε όλους τους αντιπάλους του (και τον τερματοφύλακα) αλλά, αντί να σκοράρει, σούταρε προς την σέντρα!

Το τρίτο...ημίχρονο

Οι απόψεις για το τι συνέβη ακολούθως διίστανται. Οι Σοβιετικοί υποστηρίζουν ότι οι παίκτες της «Σταρτ» εκτελέστηκαν λίγο μετά το ματς.

Άλλες έρευνες αναφέρουν ότι Γκοτσαρένκο, Μπαλάκιν και Σουκάρεφ διέφυγαν μέσα στη σύγχυση, που ακολούθησε το αιφνίδιο τέλος του αγώνα. 10 μέρες αργότερα (κι αφού είχε μεσολαβήσει άλλη μια νίκη με 8-0 επι της Γερμανικής Ρουχ) εννέα παίκτες της «Σταρτ» συνελήφθησαν ως πράκτορες της NKVD (προδρόμου της KGB) στην οποία ανήκε η Ντινάμο. Τους μετέφεραν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Σιρέτς, όπου πέντε εξ αυτών πέθαναν. Οι Αλεξάντρ Τκατσένκο, Κόροτκιχ, Τρούσεβιτς, Κλιμένκο και Κουζμένκο. Η ιστορία τους έγινε γνωστή 16 χρόνια μετά το τέλος του πολέμου κι ανεγέρθη έξω από το γήπεδο “Ζενίτ” (μετέπειτα “Σταρτ”), που φιλοξένησε τον αγώνα, μνημείο, ως υπόμνηση της θυσία τους με επιγραφή: “Η δόξα σας δεν θα ξεθωριάσει στους αιώνες”.

Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, Γερμανοί κι Ουκρανοί, αναθεωρητικοί, ιστορικοί αμφισβήτησαν τα περί απειλών στους παίκτες της “Σταρτ” κι ότι ο διαιτητής ήταν SS. Υποστηρίχθηκε ότι οι ηττημένοι αναγνώρισαν, ιπποτικά, την ήττα και συνεχάρησαν τους αντιπάλους τους. Το 2005 η Εισαγγελία του Αμβούργου έκλεισε την υπόθεση. Παρά την αρχειοθέτηση της, θεωρήθηκε μια ακόμη συγκάληψη της ναζιστικής θηριωδίας.

Ο θυσία των παικτών της Ντιναμό ενέπνευσε βιβλία («Δύο ημίχρονα στην Κόλαση» του, Ούγγρου, Ζολτάν Φάμπρ) και ταινίες.
Όπως “ Η μεγάλη απόδραση των 11”, του Τζον Χιούστον (1981), με πρωταγωνιστές τους Πελέ, Μπόμπι Μουρ, Αρντίλες, Σταλόνε, Μαξ Φον Σίντοφ και Μάικλ Κέιν.