Αφιέρωμα ΕΠΣΑ: Η ιστορία της πρώτης ποδοσφαιρικής Ένωσης της χώρας!

Η ΕΠΣ Αθηνών δίκαια είναι η πρώτη Ένωση της χώρας, καθώς έχει τις περισσότερες ομάδες από τις ΕΠΣ όλης της χώρας, ενώ κάθε χρόνο διοργανώνει πάνω από 5.500 αγώνες σε Α’, Β’ και Γ’ κατηγορία, καθώς και στα πρωταθλήματα Νέων, Παίδων, Παμπαίδων και Τζούνιορ. Είναι επίσημα αναγνωρισμένη από τη FIFA, ενώ αποτελεί ένα από τα τρία ιδρυτικά μέλη της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας.

Είναι υπεύθυνη για τη διεξαγωγή του τοπικού πρωταθλήματος και του κυπέλλου, όπως και των πρωταθλημάτων εφήβων και παίδων. Συντονίζει επίσης τις δραστηριότητες των μικτών ομάδων Νέων και Παίδων, οι οποίες εκπροσωπούν την Αθήνα σε εθνικό επίπεδο.

Ιδρύθηκε επίσημα το 1924, η ιστορία της ωστόσο ξεκινά το 1919 όταν ιδρύεται η ΕΠΣ Αθηνών-Πειραιώς. Λόγω της μεγάλης αντιπαλότητας Αθήνας και Πειραιά που υπήρχε τότε, η Ένωση διαλύθηκε και έτσι δημιουργήθηκαν οι ΕΠΣ Αθηνών και ΕΠΣ Πειραιώς. Κατά τη διεξαγωγή του πρωταθλήματος 1923-24 της ΕΠΣ Αθηνών-Πειραιώς, οι αθηναϊκές ομάδες είχαν πολλά παράπονα από τη διαιτησία, την οποία κατηγορούσαν για μεροληψία.

Αποκορύφωμα των διαμαρτυριών ήταν η αποχώρηση από το πρωτάθλημα τριών ομάδων της Αθήνας στις 30 Μαρτίου 1924, δύο αγωνιστικές πριν από τη λήξη του και ενώ ο τίτλος φαινόταν πως θα κριθεί ανάμεσα στον ΟΦ Πειραιώς και στον ΑΠΣ Πειραιώς, ο οποίος τελικά κατέκτησε τον τίτλο.

Οι ομάδες που αποχώρησαν ήταν ο Παναθηναϊκός, ο Απόλλων Αθηνών και ο Αθηναϊκός. Σχεδόν αμέσως οι τρεις αυτοί σύλλογοι μαζί με τον Ατρόμητο Αθηνών, τον Πανιώνιο και τον τότε ιδρυθέντα Μίλωνα Αθηνών δημιούργησαν την «Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Αθηνών» (ΕΠΣΑ) και προχώρησαν στη διεξαγωγή ξεχωριστού πρωταθλήματος με τη συμμετοχή πέντε συλλόγων (δεν μετείχε ο Ατρόμητος), το οποίο ξεκίνησε στις 20 Απριλίου και έληξε στις 8 Ιουνίου 1924.

Πρωτοπόροι παράγοντες για τη δημιουργία της ΕΠΣΑ ήταν οι Καλαφάτης, Δεμερτζής, Νικολαΐδης, Καμπουρόπουλος, Μαντούδης και Παπάζογλου. Το πρώτο πρωτάθλημα της ΕΠΣΑ κατέκτησε ο Απόλλων Αθηνών, ο οποίος ισοβάθμισε με τον Παναθηναϊκό αλλά τον νίκησε στον τελικό αγώνα κατάταξης.

Τη δεκαετία του 2000 αποσπάστηκαν τα σωματεία της πρώην νομαρχίας Ανατολικής Αττικής δημιουργώντας την ΕΠΣ Ανατολικής Αττικής, όπως και τα αντίστοιχα της πρώην νομαρχίας Δυτικής Αττικής ιδρύοντας την ΕΠΣ Δυτικής Αττικής. Την τρέχουσα αγωνιστική περίοδο η Α’ κατηγορία περιλαμβάνει δύο ομίλους των 16 ομάδων, η Β’ κατηγορία τρία γκρουπ των 16 σωματείων το καθένα και τέλος η Γ’ κατηγορία τέσσερις ομίλους των 13 ομάδων έκαστος.

Όλοι οι πρόεδροι της Αθήνας

Ο πρώτος διορισμένος πρόεδρος στην ΕΠΣ Αθηνών μετά τη μεταπολίτευση και συγκεκριμένα από το 1974 μέχρι το 1976 ήταν ο Αλέξανδρος Αναστασιάδης. Στη συνέχεια ο πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος το 1976-77 ήταν ο Νίκος Τσακίρης, ενώ από το 1977 μέχρι το 1988 την προεδρία στην Ένωση είχε ο αείμνηστος Κώστας Τριβέλλας, ο οποίος διετέλεσε και πρόεδρος στην ΕΠΟ.

Για μία δεκαετία και συγκεκριμένα από το 1988 μέχρι το 1998 τα ηνία είχε ο Γιώργος Ηλιάδης, ενώ την τριετία 1998-2001 τα σωματεία έδωσαν το χρίσμα στον πρώην δήμαρχο Άνω Λιοσίων, Νίκο Παπαδήμα. Από το 2001 μέχρι και σήμερα εκλέγεται πανηγυρικά ο νυν πρόεδρος της ΕΠΣΑ, Παναγιώτης Δημητρίου.

Η «χρυσή βίβλος»

Μεταπολεμική περίοδος

1945–46 ΑΕΚ
1946–47 ΑΕΚ
1947–48 Απόλλων Σμύρνης
1948–49 Παναθηναϊκός
1949–50 ΑΕΚ
1950–51 Πανιώνιος
1951–52 Παναθηναϊκός
1952–53 Παναθηναϊκός
1953–54 Παναθηναϊκός
1954–55 Παναθηναϊκός
1955–56 Παναθηναϊκός
1956–57 Παναθηναϊκός
1957–58 Απόλλων Σμύρνης
1958–59 Παναθηναϊκός

Καθιέρωση εθνικής κατηγορίας

1959–60 ΑΟ Αιγάλεω
1960–61 ΑΟ Αιγάλεω
1961–62 ΑΠΣ Ατρόμητος Αθηνών
1962–63 ΑΟ Ηλυσιακός
1963–64 ΠΑΟ Καλογρέζας
1964–65 ΑΕ Χαλανδρίου
1965–66 ΑΠΟ Αττικός
1966–67 ΑΟ Πετράλωνα
1967–68 Ποσειδών Γλυφάδας
1968–69 ΓΣ Καλλιθέα
1969–70 ΑO Αχαρναϊκός
1970–71 ΑΟ Ηλυσιακός
1971–72 ΑΟ Ηλυσιακός
1972–73 Αστέρας Ζωγράφου
1973–74 ΠΑΟ Θρίαμβος Αθηνών
1974–75 ΠΑΟ Αγίου Δημητρίου
1975–76 ΓΣ Καλλιθέα
1976–77 ΠΑΟ Αγίου Δημητρίου
1977–78 ΠΑΟ Ρουφ
1978–79 ΑΣ Διαγόρας Αιγάλεω
1979–80 Αθηναΐς Κυψέλης
1980–81 ΑO Αγίου Ιεροθέου
1981–82 ΓΣ Ηλιούπολης
1982–83 Χαραυγιακός
1983–84 ΓΣ Μαρκό
1984–85 ΑΟ Βουλιαγμένης
1985–86 ΟΦ Χολαργού
1986–87 ΑΠΟ Ακράτητος
1987–88 ΓΣ Ηλιούπολης
1988–89 ΑΠΣ Κεραυνός Κερατέας
1989–90 ΑΠΕ Αγία Ελεούσα
1990–91 ΓΣ Πατησίων
1991–92 ΑΟ Αγίας Παρασκευής
1992–93 ΑΠΟ Αττικός
1993–94 ΑΟ Αγίου Ιεροθέου
1994–95 Ολυμπιακός Λιοσίων
1995–96 ΓΣ Ηλιούπολης
1996–97 ΑΠΟ Ακράτητος
1997–98 Αστέρας Ζωγράφου
1998–99 Ηλυσιακός
1999–00 ΑΠΕ Αγία Ελεούσα
2000–01 Ηλυσιακός
2001–02 ΑΟ Τερψιθέας
2002–03 Αθηναΐς Κυψέλη
2003–04 ΑΟ Αγίας Παρασκευής
2004–05 ΑΣ Σούρμενα
2005–06 ΓΣ Αγίων Αναργύρων
2006–07 Ολυμπιακός Λιοσίων (2ος Όμιλος)
2007–08 ΑΟ Βριλησσίων
2008–09 ΑΟ Ελπιδοφόρος
2009–10 Ήφαιστος Περιστερίου
2010–11 ΑΟ Τράχωνες
2011–12 Ιάσων (1ος όμιλος)-ΑΟ Πεύκης (2ος όμιλος)
2012–13 Χαραυγιακός (1ος όμιλος)-Δόξα Βύρωνα (2ος όμιλος)
2013–14 ΑΟ Χαϊδαρίου (1ος όμιλος)-Πανερυθραϊκός Α.Σ. (2ος όμιλος)
2014–15 ΑΕ Ηράκλειο (1ος όμιλος)-ΑΟ Αιγάλεω (2ος όμιλος)
2015–16 ΑΟ Αιγάλεω (1ος όμιλος)-ΑΟ Αγίου Ιεροθέου (2ος όμιλος)
2016–17 AO Χαραυγιακός (1ος όμιλος)-ΑΟ Αιγάλεω (2ος όμιλος)
2017-18 ΓΣ Αγίων Αναργύρων-ΑΟ Χαραυγιακός