Εδουάρδο Κοντογιωργάκης: Ο παίκτης - ίνδαλμα του ΠΑΣ

Ένα δίστηλο δημοσίευμα της τοπικής εφημερίδας «Ηπειρωτικός Αγών» στις 15 Φεβρουαρίου 1972 που ανέφερε ότι έφτασε στην Ελλάδα και ο τρίτος ομογενής ποδοσφαιριστής από την Αργεντινή ήταν η αρχή μιας νέας ζωής για τον μεγάλο άσο των γηπέδων Εδουάρδο Κοντογιωργάκη. Έκανε μεγάλη καριέρα στον ΠΑΣ Γιάννινα και είναι σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία ο κορυφαίος των κορυφαίων όλων των εποχών και ειδικά της χρυσής δεκαετίας του ’70 όπου μεγαλούργησε ο «Άγιαξ της Ηπείρου». Πρώτος σε συμμετοχές και πρώτος στον πίνακα των σκόρερ στα 55 χρόνια Ιστορίας του τοπικού συγκροτήματος. Ο παίκτης-θρύλος, ίνδαλμα των φιλάθλων και σημαία της ομάδας για πολλά χρόνια. Παράλληλα, τα Γιάννινα έγιναν το λιμάνι της ζωής του. Εδώ παντρεύτηκε, έκανε μια ωραία οικογένεια και πολιτογραφήθηκε Γιαννιώτης. Η πόλη τον κράτησε για πάντα στην αγκαλιά της. Όλη του η ζωή είναι η μπάλα. Αυτήν έμαθε από μικρό παιδί, με αυτήν πορεύεται ακόμα και σήμερα. Όταν σταμάτησε το 1985 την ενεργό δράση, ασχολήθηκε με ακαδημίες ποδοσφαίρου, δημιουργώντας το γνωστό «LOCO CLUB», έχοντας και τη νεανική ομάδα του Ατρόμητου για πολλά χρόνια, ως πρόεδρος, προπονητής, παράγοντας και… φροντιστής όταν υπήρχε ανάγκη. Κυρίες και κύριοι, σήμερα θα παρουσιάσουμε το πορτρέτο του Εδουάρδο Κοντογιωργάκη, αντλώντας πληροφορίες από πολλές συνεντεύξεις που κάναμε στο παρελθόν και ατέλειωτες ώρες συζητήσεων μαζί του.

^{Ο Εδουάρδο Ριγκάνι, πατέρας του Κοντογιωργάκη, με τη μεγάλη καριέρα στην Ιταλία}

Ο Εδουάρδο Κοντογιωργάκης γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες, έχοντας από την κούνια ποδοσφαιρικές παραστάσεις, καθώς ο πατέρας του, ο Εδουάρδο Ριγκάνι, ήταν μεγάλος ποδοσφαιριστής της Ρίβερ Πλέιτ εκείνη την εποχή. Η μητέρα του ήταν Ελληνίδα με καταγωγή από τη Χίο. Το γένος της μητέρας του ήταν Κοντογιωργάκη. Ήταν από ναυτική οικογένεια, γι’ αυτό και βρέθηκε στην Αργεντινή. Όταν ο ΠΑΣ απέκτησε το 1972 τους έξι παίκτες από την Αργεντινή, μόνο ο Εδουάρδο ήρθε δικαιωματικά ως ομογενής καθώς είχε ελληνικές ρίζες από τη μάνα του. Για να μην υπάρξει πρόβλημα πήρε το επώνυμο της μητέρας του. Οι υπόλοιποι μεγάλοι άσοι από τη χώρα του τάνγκο και του Μαραντόνα ελληνοποιήθηκαν με διάφορους τρόπους…

Όταν ο Εδουάρδο ήταν τριών ετών, η οικογένειά του μετακόμισε στην Ιταλία. Ο πατέρας του, μετά την Μπόκα, αγωνίστηκε σε Γιουβέντους, Μίλαν, Τορίνο. Ο μικρός μπουσούλαγε και κλοτσούσε την μπάλα στα μεγάλα γήπεδα της Ιταλίας. Σε παλαιότερη συνέντευξη στο «ΦΩΣ» είχε πει: «Από μικρό παιδί πήγαινα στα αποδυτήρια και στο ημίχρονο κλοτσούσα και εγώ μπάλα. Από την κούνια μου θα έλεγα είχα ποδοσφαιρικές παραστάσεις. Όταν ήταν στη Μίλαν ο μπαμπάς, ήμουν τεσσάρων χρόνων. Μετά που πήγε στο Τορίνο ήμουν επτά ετών και θυμάμαι πολλά πράγματα. Ο πατέρας του Μαλντίνι ήταν πολύ φίλος με τον πατέρα μου. Θυμάμαι το 1960 που πήγε η Εθνική Ιταλίας να παίξει στη Χιλή, στην επιστροφή πέρασε από το Μπουένος Άιρες όπου είχαμε εγκατασταθεί μετά εμείς και πέρασαν όλοι από το σπίτι μας».
Όταν ο Εδουάρδο έγινε 11 ετών, η οικογένεια Ριγκάνι γύρισε πάλι στο Μπουένος Άιρες. Ξεκίνησε δυναμικά το ποδόσφαιρο και σε ηλικία 17 ετών βρέθηκε στα γήπεδα Α’ Εθνικής της πατρίδας του με την Πλατένσε και τη Ρίβερ Πλέιτ. Αν ήταν τα πράγματα όπως σήμερα, κάποιο μεγάλο κλαμπ της Ευρώπης θα τον έκανε δικό του. Είχε το ταλέντο και τα προσόντα να παίξει σε μεγάλη ομάδα της Ευρώπης. Λίγο πριν δεχτεί την πρόσκληση από τον ΠΑΣ Γιάννινα ήταν στην ομάδα Κομουνικασιόνε με συμπαίκτες τους Μοντέζ και Λίσα. «Με ενοχλούσε πολύ που με σύγκριναν με τον πατέρα μου, καθώς ο πατέρας μου ήταν πολύ μεγάλος παίκτης και εγώ δεν ήθελα να μπω σε έναν τέτοιον ανταγωνισμό μεταξύ πατέρα και γιου. Ένας λόγος που έφυγα από την Αργεντινή ήταν και αυτός» μας είχε πει.

Πώς έγινε η μεταγραφή στον ΠΑΣ

^{Η εφημερίδα «Ηπειρωτικός Αγών» στις 15/2/1972 αναγγέλλει τη μεταγραφή}

Τη σεζόν 1971-72 ο ΠΑΣ είχε προπονητή τον Πορτογάλο Αυγουστίνο Γκομέζ Ντε Φαρία που γνώριζε πολύ καλά το ποδόσφαιρο της Λατινικής Αμερικής. Αυτός προέτρεψε τους παράγοντες του ΠΑΣ και ειδικά τον πρόεδρο Σάκη Τσουκανέλη να βρουν από εκεί παίκτες. Δύσκολο το εγχείρημα, αλλά τα κατάφεραν. Αρχές Γενάρη του 1972 έφτασαν στα Γιάννινα οι Παστερνάκης, Γκλασμάνηςκαι στα μέσα Φεβρουαρίου ο Εδουάρδο Κοντογιωργάκης. Το πώς τον βρήκαν το είχε εξηγήσει ο «Λόκο» (έτσι τον φωνάζουν οι φίλαθλοι) παλαιότερα στο «ΦΩΣ»: «Ο Φαρία που ήταν προπονητής στον ΠΑΣ το 1971 είχε έναν φίλο, τον Βάλτε Βιένσε, που είχε παίξει ποδόσφαιρο στην Ατλέτικο Μαδρίτης. Και του είχε αναθέσει να βρει παίκτες. Εγώ τότε αγωνιζόμουν στην ομάδα Κομουνικασιόνε και είχα συμπαίκτες τον Μοντέζ και τον Λίσα. Έκανα προσφυγή και έμεινα ελεύθερος. Ο πατέρας μου πήγε μια μέρα στην Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Αργεντινής και εκεί τυχαία συνάντησε τον Βιένσε. Ο Βιένσε τού είπε ότι θέλει παίκτες για την Ελλάδα και έτσι ο πατέρας μου πρότεινε εμένα. Πριν από μένα ήδη ήταν στον ΠΑΣ οι Γκλασμάνης, Παστερνάκης που τους βρήκαν στη Βενεζουέλα. Μετά από αυτούς πήγα εγώ στα Γιάννινα και εγώ πρότεινα τους Μοντέζ, Λίσα, ενώ τον Αλβαρέζ τον βρήκε ο πατέρας μου μέσω του Μενότι που είχε φίλο τον Βιένσε και ήθελε να τον εξυπηρετήσει».

Ο Εδουάρδο Κοντογιωργάκης με μια βαλίτσα στο χέρι έφτασε στην Ελλάδα την Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 1972. Εκείνη την ημέρα ο ΠΑΣ έπαιζε στην Αθήνα με τον Ορφέα Αιγάλεω. Άνθρωποι της ομάδας τον παρέλαβαν από το αεροδρόμιο και τον έφεραν στο ξενοδοχείο. Μετά το ματς, με το λεωφορείο της αποστολής έφτασε στα Γιάννινα, στην πόλη που αγάπησε, στην πόλη που τον λάτρεψε και έμεινε για πάντα μαζί της. Αλλαγή ζωής και νοοτροπίας. Δύσκολη στην αρχή η προσαρμογή. Άλλο ποδόσφαιρο στην Αργεντινή, άλλο στην Ελλάδα και ειδικά στη Β’ Εθνική. Περισσότερο δυσκόλεψε τον Εδουάρδο η έλλειψη χόρτου στα περισσότερα γήπεδα που έμοιαζαν με νταμάρια. Όποιος έπεφτε γδερνόταν από το χαλίκι και τις πέτρες. Ίδια κατάσταση και στο στάδιο «Ζωσιμάδες». Οι πρώτες εντυπώσεις του: «Εγώ είχα παίξει σε μεγάλα γήπεδα στην Αργεντινή κόντρα στην Μπόκα, στη Ρίβερ Πλέιτ και άλλες ομάδες. Εδώ έπαθα πλάκα. Δεν μπορούσα να πατήσω την μπάλα, ένιωθα σαν να είμαι πάνω σε πάγο. Γι’ αυτό στους πρώτους έξι μήνες δεν έκανα τίποτα και λίγο έλειψε να με γυρίσουν πίσω. Στέλναμε φωτογραφίες στην Αργεντινή και επειδή ήταν τα χωμάτινα τα γήπεδα με άσπρο φόντο ρωτούσαν οι δικοί μου αν ήταν χιόνι το άσπρο που φαινόταν! Σε ένα ματς με την Άρτα έπεσα μέσα στην περιοχή, γδάρθηκα και μια εβδομάδα δεν μπορούσα να φορέσω παντελόνι».

Η αρχή μιας μεγάλης καριέρας

^{Οι πέντε άσοι από την Αργεντινή που έγραψαν ιστορία στα Γιάννινα. Στην πάνω σειρά από αριστερά οι Γκλασμάνης, Αλβαρέζ, Μοντέζ και κάτω οι Λίσα, Κοντογιωργάκης}

Οι δυσκολίες προσαρμογής ξεπεράστηκαν από την αγάπη του κόσμου. Κατά τις δικές του περιγραφές «η πόλη τότε ήταν πολύ μικρή, ποδοσφαιρικά δεν είχε να επιδείξει κάτι σπουδαίο. Ο κόσμος μάς αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή, όπως και οι Έλληνες ποδοσφαιριστές. Ένιωσα σαν να γεννήθηκα στα Γιάννινα». Το τρένο μπήκε πλέον στις ράγες. Οι παίκτες από την Αργεντινή έφεραν ένα άλλο ποδόσφαιρο στην Ελλάδα. Το 1973 αποχώρησε ο Παστερνάκης και έμειναν στον ΠΑΣ οι Κοντογιωργάκης, Μοντέζ, Αλβαρέζ, Γκλασμάνης, Λίσα. Ο ΠΑΣ μεγάλωσε ποδοσφαιρικά, σε δύο χρόνια ανέβηκε στην Α’ Εθνική. Σήμα κατατεθέν οι Λατινοαμερικάνοι παίκτες και μια φουρνιά πολύ σημαντικών Ελλήνων ποδοσφαιριστών. Όπου έπαιζε ο ΠΑΣ γέμιζαν τα γήπεδα. Ο κόσμος διψούσε να δει ένα άλλο στυλ ποδοσφαίρου, κάτι διαφορετικό από το συνηθισμένο, καθώς εκείνα τα χρόνια έβλεπε στην τότε ΥΕΝΕΔ κάθε Σάββατο ένα παιχνίδι αγγλικού πρωταθλήματος σε μαγνητοσκόπηση. Οι μακρυμάλληδες του ΠΑΣ (μόδα της εποχής) με το δικό τους ξεχωριστό στυλ έδωσαν μια άλλη ποιότητα όχι μόνο στην ομάδα τους αλλά και στο πρωτάθλημα. Γι’ αυτό ονόμασαν τον ΠΑΣ «Άγιαξ της Ηπείρου». Για τη σπουδαία ομάδα που είχε. Το παράδειγμα ακολούθησαν Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός, ΑΕΚ και άλλες ομάδες.

Ο Εδουάρδο Κοντογιωργάκης ήταν με τον ταύρο στη φανέλα πάνω από δέκα χρόνια πρωταγωνιστής στα ελληνικά γήπεδα. Ταχύτατος, διεισδυτικός, περνούσε σαν αέρας τα αντίπαλα μπακ και είτε έκανε σέντρες ακριβείας είτε τελείωνε ο ίδιος τις φάσεις βλέποντας δίχτυα. Ό,τι απαιτήσεις έχει σήμερα το σύγχρονο ποδόσφαιρο από έναν επιθετικό, το είχε τότε ο «Λόκο» και ας ήταν διαφορετικές εποχές. Ήταν πολλά χρόνια μπροστά από την εποχή του. «Ήμουν πολύ ταχύς παίκτης και θα μπορούσα να σταθώ καλύτερα στο σημερινό ποδόσφαιρο, όπου τα άκρα είναι περισσότερο ανοιχτά απ’ ό,τι ήταν τότε. Με τις δικές μου σέντρες κόντεψαν να βγουν πρώτοι σκόρερ τρεις σέντερ φορ στον ΠΑΣ Γιάννινα» μας είχε πει σε γενόμενη συζήτηση.

Ο Γιάννης Γούναρης που έπαιξε πολλές φορές προσωπικός αντίπαλος με τον Κοντογιωργάκη, στις αναμετρήσεις με ΠΑΟΚ και Ολυμπιακό, μας είχε πει σε τηλεοπτική εκπομπή: «Ο μοναδικός επιθετικός που μου έκανε τη ζωή μαρτύριο. Σημειωτέον ότι ήμουν και εγώ πολύ ταχύς ως αμυντικός. Ήταν αέρινος παίκτης, μπορούσε να σου περάσει την μπάλα από εκεί όπου δεν μπορούσες να φανταστείς». Ζυγίζουν βαριά για την αξία του Κοντογιωργάκη και τα λόγια του αείμνηστου Αντώνη Γεωργιάδη σε συνέντευξη προς τον υπογράφοντα: «Είχε τρομερό προσόν την ταχύτητα και την ντρίμπλα και ως χαρακτήρας ήταν ένας πολύ ωφέλιμος άνθρωπος μέσα στην ομάδα. Ήταν ανατρεπτικός οποιασδήποτε άμυνας όταν έπαιρνε την μπάλα. Ήταν γρήγορος, πολύ καλός στη σέντρα και πολύ διεισδυτικός με την μπάλα στα πόδια». Ο «Λόκο» έπαιζε στα άκρα της επίθεσης, κυρίως από δεξιά, αλλά πολλές φορές πήγαινε και αριστερά. Ήταν και…. πεναλτάκιας. Πολλές φορές βουτούσε στην περιοχή και έπαιρνε τα σφυρίγματα.

Ο Παναγούλιας τον κάλεσε στην Εθνική

Οι Γιαννιώτες φίλαθλοι έχουν να θυμηθούν πολλά μεγάλα παιχνίδια με πρωταγωνιστή τον ήρωα της σημερινής μας ιστορίας. Το 1978 ο Αλκέτας Παναγούλιας τον κάλεσε στην εθνική ομάδα, αφού είχε δικαίωμα να αγωνιστεί λόγω ελληνικής καταγωγής της μητέρας του. Ήταν στην αποστολή για το παιχνίδι με τη Ρωσία για τα προκριματικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος 1980 που έγινε στη Ρώμη και σε τουρνουά του εθνικού συγκροτήματος στην Αυστραλία. Συμπαίκτες του στην Εθνική ήταν μεταξύ άλλων γνωστά ονόματα όπως Δεληκάρης, Μαύρος, Φοιρός, Τερζανίδης, Νικολούδης, Ιωσηφίδης, Καψής, Πάλλας, Ραβούσης, Δαμανάκης και άλλοι. Στο τουρνουά της Αυστραλίας ήταν και ο Νίκος Λιάκος. Για πρώτη φορά στα χρονικά δύο εν ενεργεία παίκτες του ΠΑΣ ήταν στην Εθνική. «Όταν πήγα στην Εθνική, κατάλαβα πόσο μεγάλη ομάδα είναι ο ΠΑΣ. Μιλούσα με τους άλλους διεθνείς και μου έλεγαν μεταξύ σοβαρού και αστείου: “Παίρναμε επίτηδες κίτρινες κάρτες για να μην παίξουμε στα Γιάννινα αφού ξέραμε ότι θα χάσουμε”. Τόσο πολύ μας φοβούνταν» λέει ο ίδιος.

^{Δεξιά ο Εδουάρδο Κοντογιωργάκης με τον Νίκο Λιάκο σε αγώνα παλαιμάχων. Ήταν συμπαίκτες και στην εθνική ομάδα}

Γιατί δεν έφυγε από τον ΠΑΣ

Πολλές ομάδες ενδιαφέρθηκαν για να τον αποκτήσουν. Πρώτη απ’ όλες η ΑΕΚ το 1973 που τον είδε να παίζει στον ΠΑΣ Γιάννινα της Β’ Εθνικής. Δεν είχε βγει ακόμη η τοπική ομάδα στην Α’ Εθνική που ήταν το όνειρο χιλιάδων Ηπειρωτών και η διοίκηση απέρριψε την πρόταση υπό την πίεση του κόσμου. Αργότερα τον ζήτησαν ο Παναθηναϊκός, πάλι η ΑΕΚ του Μπάρλου και ο ΠΑΟΚ. Οι μεγάλες ομάδες μπορούσαν να βρουν «παραθυράκια» των κανονισμών ή άλλες μεθόδους για να τον αποκτήσουν.

Δεν συμφώνησε ποτέ ο Κοντογιωργάκης να φύγει με πλάγιο και ανέντιμο τρόπο. Ο Εδουάρδο ήταν και είναι έντιμο παλικάρι. Αν κοίταζε μόνο το προσωπικό συμφέρον, θα μπορούσε να έχει σήμερα μεγάλη περιουσία παίζοντας σε μεγάλη ομάδα. Δεν θέλησε ποτέ να προδώσει τη φανέλα και τον κόσμο. «Αν θέλετε τη μεταγραφή μου, θα πάτε να με ζητήσετε επίσημα από την ομάδα, να την πληρώσετε και να με πάρετε» τους απαντούσε. Ακόμα και τώρα, όταν μιλά για τους φιλάθλους του ΠΑΣ, τα μάτια του βγάζουν σπινθήρες, λέγοντας γι’ αυτούς: «Μπορώ να τους κοιτάζω στο πρόσωπο και στα μάτια. Ήμουν πολύ έντιμος απέναντι σε αυτούς και στην ομάδα. Δεν τους πρόδωσα ποτέ. Δεν μετάνιωσα που δεν έφυγα από τα Γιάννινα. Μου αρκεί η αγάπη που δείχνει ο κόσμος διαχρονικά στο πρόσωπό μου. Είναι το μεγάλο κέρδος από το ποδόσφαιρο».

^{Απονέμοντας βραβείο στον συμπατριώτη του Τόμας Ντε Βινσέντι στα νεότερα χρόνια του ΠΑΣ}

Τον πλήγωσε πολύ ο τρόπος που έφυγε από την ομάδα. Τον Δεκέμβριο του 1982 πήγε στον ΑΟ Κέρκυρα, για να επιστρέψει τον Δεκέμβριο του 1984 κλείνοντας στον ΠΑΣ εκείνη τη σεζόν τη μεγάλη και λαμπρή καριέρα του, γράφοντας στο κοντέρ 316 συμμετοχές και 91 γκολ.

«Δεν έφυγα όπως θα έπρεπε να φύγω, αυτό με πίκρανε. Όμως όλα τα κακά τα άφησα στην άκρη και κρατώ τις ωραίες στιγμές που έζησα στον ΠΑΣ» λέει ο ίδιος. Ο Εδουάρδο Κοντογιωργάκης αποτελεί και σήμερα σημείο αναφοράς στην Ιστορία του «Άγιαξ της Ηπείρου». Μπορεί να πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που σταμάτησε το ποδόσφαιρο, αλλά η αγάπη και η εκτίμηση του κόσμου δεν σβήνουν ποτέ. Ήταν, είναι και θα είναι ο αγαπημένος «Λόκο» των φιλάθλων.

Λόκο στα ισπανικά σημαίνει τρελός. Μόνο τρελός δεν είναι ο Εδουάρδο. Τα έχει τετρακόσια. Τον έβγαλαν έτσι γιατί έτρεχε σαν τρελός στο γήπεδο! Και εδώ που τα λέμε, αυτός ο άνθρωπος έχει μια «γλυκιά τρέλα» με το ποδόσφαιρο. Δεν τον χωρά ούτε τώρα ο καναπές του σπιτιού. Τρέχει στα γήπεδα για να βρει ταλέντα, να οργανώσει ακαδημίες, να πάρει τα παιδιά από το χέρι για να τα μάθει μπάλα. Έτσι έμαθε από μικρός, έτσι θα κάνει μια ζωή.