Έκανε τους ….άθλιους, ευαγγέλιο
Το όνομά του είναι συνώνυμο με το ίσως δημοφιλέστερο μυθιστόρημα της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας , τους «Άθλιους».
Όταν ο Βίκτωρ Ουγκό το εξέδωσε, το 1862, σημείωσε πρωτοφανή επιτυχία στα εκδοτικά χρονικά. Άγγιξε τα λαϊκά στρώματα, προσφέροντάς τους ένα «κοινωνικό ευαγγέλιο». Σε αυτό μπορούσαν να βρουν μια ωραία ιστορία και έναν ήρωα με τον οποίο μπορούσαν να ταυτιστούν. Ακόμα και ο ίδιος ο συγγραφέας, μπορούσε να ταυτιστεί με τον ήρωά του. «Για να είσαι ελεύθερος, πρέπει να μάθεις να είσαι φτωχός», έλεγε, όχι θεωρητικά. Μετά τον χωρισμό των γονιών του και λόγω των οικονομικών προβλημάτων που η οικογένειά του αντιμετώπισε, αναγκάστηκε μία περίοδο της ζωής του να ζήσει σε μια σοφίτα, όπου έγραφε με συντροφιά τα …ποντίκια!
Γεννημένος το 1802, ο Γάλλος λογοτέχνης θεωρείται εκπρόσωπος του Ρομαντισμού. Ασχολήθηκε με την πολιτική, διανύοντας μάλιστα… ιδεολογική διαδρομή : Από τον φιλομοναρχικό συντηρητισμό, έφτασε στη ριζοσπαστική δημοκρατία. Ο ίδιος πάντως, θεωρούσε τον εαυτό του «ελευθερόφρονα». Ως μέλος της Βουλής, εκφώνησε λόγους ενάντια στην θανατική καταδίκη και την κοινωνική αδικία, ενώ υπερασπίστηκε την ελευθερία του Τύπου και την αυτοδιάθεση των λαών. Υπήρξε φιλέλληνας, δείχνοντας ιδιαίτερο μάλιστα ενδιαφέρον για το κρητικό ζήτημα. Επίσης, ήταν από τους πρώτους που κατηγόρησαν ανοιχτά τον Έλγιν για την αρπαγή των μαρμάρων του Παρθενώνα.
Όταν πέθανε στις 22 Μαΐου του 1885 κηρύχτηκε εθνικό πένθος στην Γαλλία, αλλά θρηνήθηκε δεόντως, και στην Ελλάδα. Με φράσεις όπως «Η κοινωνία προετοιμάζει το έγκλημα, ο εγκληματίας το διαπράττει», ή «όπου ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή», ο Βίκτορ Ουγκώ, συγκαταλέγεται αναμφίβολα στους «διαχρονικούς σκόρερ» της ανθρώπινης σκέψης.
