Ο Κολοσσός του Μαρουσιού: Υπόκλιση στον Χένρι Μίλερ

Ό,τι κι αν είναι ο Κολοσσός του Μαρουσιού αξίζει κανείς να υποκλιθεί στον δημιουργό του τον Χένρι Μίλερ, αυτό τον αιώνιο μποέμ, για την καθαρή και στέρεα σκέψη του σε μια εποχή που η σύγχυση λίγο πριν από έναν ακόμα παγκόσμιο πόλεμο κυριαρχούσε στις συνειδήσεις του κόσμου.

Ο Μίλερ έρχεται στη χώρα μας φιλοξενούμενος του Λώρενς Ντάρελ που τότε ζούσε στην Κέρκυρα. Ήρθε από το σαγηνευτικό Παρίσι του μεσοπολέμου γεμάτος δέος για την Ελλάδα, το οποίο αισθάνεται έτσι κι αλλιώς κάθε δυτικός διανοούμενος. Ήρθε και παρότι συγχρωτίστηκε με την αφρόκρεμα της διανόησης και την καλή κοινωνία δεν παρέλειψε να βιώσει σε βάθος την ένδεια και τη γύμνια του φτωχού τόπου ο οποίος κάποτε έδωσε τα φώτα του θεμελιώνοντας έναν ολόκληρο πολιτισμό.

Μαζί με τις διάσημες ελληνικές αρχαιότητες εμπέδωσε και τη σκληρή ζωή του νεοέλληνα, αντιλήφθηκε τη φυσιογνωμία του, επιδοκίμασε τα θετικά και δέχτηκε με χιούμορ τα αρνητικά ενός λαού που βασανίστηκε για αιώνες στα μαγκανοπήγαδα της Ιστορίας. Αγάπησε το τοπίο και τη μνήμη του, αγάπησε όμως περισσότερο τους συμπαθείς ανθρώπους που το κατοικούσαν εκείνη την κρίσιμη ώρα του εικοστού αιώνα. Και μέσα από αυτή του την ειλικρινή κι ανεπιτήδευτη επαφή του με τους Έλληνες και την Ελλάδα ξετύλιξε τον μίτο της σκέψης του αποδεικνύοντας όχι μόνο τη βαθιά και πολύπλευρη καλλιέργειά του αλλά και τον πλούτο των εμπειριών του. Κατάφερε μάλιστα σε μια επίδειξη σπάνιας συνδυαστικής ευφυίας να γονιμοποιήσει τις εμπειρίες του από άλλους τόπους με το χαρισματικό ελληνικό τοπίο.

Έτσι ο Χένρι Μίλερ μας αποκαλύπτει μια διαφορετική Επίδαυρο, ένα αδιανόητο πρόσωπο των Δελφών, μια αποθεωτική Φαιστό, συγκινητικές τις Μυκήνες και μια όμορφη Σπάρτη μες στην ασχήμια της. Και κάτι ακόμα πιο εκπληκτικό: Καταφέρνει με τον τρόπο του να μας εξοικειώσει τόσο με τους πνευματικούς πρωταγωνιστές της εποχής:

Τον Σεφέρη, τον Κατσίμπαλη, τον Τσάτσο, τον Γκίκα… Αναρωτιέμαι πόσοι συγγραφείς θα μπορούσαν σήμερα να πετύχουν κάτι παρόμοιο. Κι όλα αυτά με μια αφηγηματική γλύκα σαν αυτή που περιγράφει στη σελίδα 91 «Πάντα ένιωθα ότι η τέχνη να διηγηθείς μια ιστορία είναι να διεγείρεις τη φαντασία του ακροατή τόσο ώστε να βυθιστεί ο ίδιος στις δικές του ονειροπολήσεις πολύ πριν τελειώσεις την ιστορία σου».

Η μετάφραση της Ιωάννας Καρατζαφέρη δεν είχε ούτε μια στιγμή αμηχανίας.

Ο ΚΟΛΟΣΣΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΟΥΣΙΟΥ - ΧΕΝΡΙ ΜΙΛΕΡ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ