«Μεγάλες αφηγήσεις»: Το τετράγωνο της ανάγνωσης

Στις σελίδες του καλού μυθιστορήματος ανακαλύπτει κανείς τον κόσμο, ανακαλύπτει όμως πρώτα απ’ όλα ποιος είναι. Έτσι μόνο μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η ανάγνωση συντηρεί την καλή σχέση με τον εαυτό μας – βασικός λόγος για τον οποίο οι κοινωνίες θα συνεχίσουν να γράφουν και να διαβάζουν μυθιστορήματα. Στη σειρά «Μεγάλες Αφηγήσεις» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο παρουσιάζουμε σημαντικές στιγμές της παγκόσμιας πεζογραφίας, μονοπάτια από τα οποία πέρασε η λογοτεχνική παράδοση. Τέσσερις από τα έργα αυτά απάντησαν στα αιτήματα της εποχής τους.

Το μοναστήρι της Πάρμας ή η νιότη του κόσμου, του Σταντάλ

Δύσκολα μπορεί κανείς να εξηγήσει την αιώνια νεότητα χαρακτήρων όπως ο Φαμπρίτσιο ντελ Ντόγκο, η Κλέλια ή η δούκισσα Σανσεβερίνα. Στο μείζον μυθιστόρημα του Σταντάλ, δημιουργείται η αίσθηση πως η τάφρος των γεγονότων πλούσια σε ίντριγκες, πρόσωπα, τάσεις και σκηνικά πολέμου και ειρήνης χωρίζει τον παλιό από τον καινούργιο κόσμο που έρχεται. Ο Σταντάλ θέτει αναμφίβολα τα θεμέλια του ευρωπαϊκού μυθιστορήματος.

Δράκουλας ή η δύναμη του αίματος, του Μπραμ Στόκερ

Αξίζει να γνωρίσετε καλύτερα τον αριστοτέχνη συγγραφέα που στα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα εμφύσησε τέχνη και υψηλή λογοτεχνία σε ιστορία τρόμου. Η δύναμη του αίματος αλλά και η σατανική υπεροχή του κακού εντοιχίζονται μέσα σε δοξασίες και μύθους κι έρχονται από την ομιχλώδη Τρανσυλβανία στις σελίδες ενός βιβλίου που θα διαβάζεται πάντα με ανάμικτα συναισθήματα τρόμου και θαυμασμού.

Μαγικό βουνό ή το παιχνίδισμα της γλώσσας, του Τόμας Μαν

Ποιος είπε ότι η γλώσσα είναι ένα ταπεινό εργαλείο με το οποίο απλώς εκφράζονται οι άνθρωποι. Στα πρωτοποριακά έργα των αρχών του εικοστού αιώνα, η μυθιστορηματική γλώσσα αποκτά πρόσωπο, μέσα από τα αέναα ποικίλματα των λέξεων. Οι έννοιες μεταπλάθονται και μεταμορφώνονται σύμφωνα με τα καπρίτσια της γλώσσας, ακριβώς όπως και τα πρόσωπα. Ο Τόμας Μαν ανανεώνει με εντυπωσιακό τρόπο την αφηγηματική τέχνη.

Γύρνα σπίτι Άγγελέ μου ή οι Αμερικάνοι μας μιμούνται, του Τόμας Γουλφ

Για όσους πιστεύουν ότι οι Αμερικανοί είναι πρωτοπόροι στη λογοτεχνία, το αριστουργηματικό κείμενο του Τόμας Γουλφ είναι μια ευτυχής διάψευση. Όσο σπουδαίο κι αν είναι το κείμενο του Γουλφ, μοιάζει με αφήγημα που οι Ευρωπαίοι ομότεχνοί του θα έγραφαν εύκολα έναν αιώνα νωρίτερα. Έτσι είναι: Οι Αμερικανοί παραμένουν άποικοι και στη λογοτεχνία. Υπερβολικά συντηρητικοί και απόλυτα μιμητικοί θα κοιτάζουν πάντοτε προς την πλευρά της Ευρώπης προκειμένου να κάνουν το επόμενο λογοτεχνικό τους βήμα. Παρόλα αυτά, το έργο του Γουλφ είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά μυθιστορήματα που γράφτηκαν ποτέ.