Παρισινά αναγνώσματα ανά χείρας

Παραφράζοντας μια σκέψη του Καμύ από την «Πανούκλα» θα έλεγα πως ένας ασφαλής τρόπος για να γνωρίσεις μια πόλη, έστω και αν αυτή είναι το Παρίσι, είναι να επισκέπτεσαι συχνά τα βιβλιοπωλεία της. Οι Παρισινές librairies έχουν ένα ιδιαίτερο άρωμα που δεν το βρίσκεις ούτε στο Λονδίνο.

Ανάμεσα στα βιβλία που φόρτωσα στις αποσκευές του γυρισμού, διάλεξα τρία, για να μιλήσω, νιώθοντας πως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με αφορούν περισσότερο.

To La passion de l'exactitude είναι ένα δοκίμιο του Jacques Bouveresse που προσπαθεί να αναλύσει τη σχέση του Ρόμπερτ Μούζιλ με την φιλοσοφία, εισφέροντας γενναίους στοχασμούς και εύστοχα αποσπάσματα από τον «Άνθρωπο χωρίς ιδιότητες». Υπάρχει βέβαια μια διαρκής αμηχανία στο βιβλίο καθώς ο συγγραφέας του αδυνατεί να κατανοήσει και να αποδεχθεί τη βαθύτερη οργανική σχέση μεταξύ μυθιστορήματος και φιλοσοφίας. Για το λόγο αυτό εκφράζει μια διαρκή απορία για την απόσταση που κράτησε ο Μούζιλ από την επίσημη φιλοσοφία. Ο ίδιος θα τον προτιμούσε προφανώς συστημικό φιλόσοφο.

Το Renverse du souffle, (Καμπή πνοής, εκδόσεις Κίχλη, εξαντλημένο στον εκδότη), του Πάουλ Τσέλαν είναι ένα διαρκές μνημείο ποιητικής. Ο Στάινερ αναγόρευσε τον Τσέλαν ως τον σημαντικότερο ευρωπαίο ποιητή της μεταπολεμικής περιόδου αναγνωρίζοντας την δραματική πυκνότητα με την οποία έκτισε τους στίχους των ποιημάτων του. Για την ποιητική αυτή συλλογή ο Τσέλαν είχε γράψει στη γυναίκα του «Είναι ό,τι πιο πυκνό έχω γράψει μέχρι σήμερα, αλλά και ό,τι πιο πληθωρικό».

Στους ποταμούς, στο Βορρά του μέλλοντος,

απλώνω δίχτυα,

που τα βαραίνεις, διστακτικός,

με σκιές

γραμμένες στα βράχια.

Ένας φίλος μου θύμισε ξανά τα journaux de voyage του Καμύ, από τα βιβλία που είχα χάσει και ξαναγόρασα, μόνο και μόνο για να αφουγκραστώ ξανά τον αφηγηματικό παλμό εκείνου που μου δίδαξε τι είναι λογοτεχνία.