Η «Αντιγόνη» στη ζυγαριά του διαλόγου

Έχουν περάσει ήδη έξι χρόνια από τον καιρό που είχα τη χαρά να δω τη δική μου «Αντιγόνη» να φτάνει στο αναγνωστικό κοινό χάρις στις Εκδόσεις Έναστρον. Η απόδοση της Σοφόκλειας τραγωδίας, της κατά πολλούς σημαντικότερης αρχαίας τραγωδίας, υπήρξε για μένα μια πολύχρονη περιπέτεια που θα μπορούσα να την χαρακτηρίσω γλωσσική ενηλικίωση. Στον πρόλογο της έκδοσης είχε συνεισφέρει ο Θεοδόσης Πελεγρίνης με μια λιτή αλλά ουσιαστική εισαγωγή που επικεντρωνόταν στο ζήτημα του δημιουργικού διαλόγου. Επισημαίνει ο Πελεγρίνης:

Μπορεί κανείς διαβάζοντας την Αντιγόνη, να διακρίνει ότι η τραγωδία δεν έχει ως στόχο να δειχτεί η ανωτερότητα του ενός νόμου έναντι του άλλου, αλλά αποσκοπεί στην ανάδειξη της ανάγκης τα δύο πρόσωπα να διαλεχθούν μεταξύ τους, να ακούσουν το ένα το άλλο, να μελετήσουν το ένα τη θέση του άλλου, γιατί διαφορετικά μένοντας το καθένα περιχαρακωμένο στην άποψή του, τα περιμένει η καταστροφή... Η Αντιγόνη και ο Κρέων πλήρωσαν ακριβά την άρνησή του στο διάλογο - η μεν αυτοκτονώντας ο δε αυτοεξοριζόμενος.

Επ' αυτού συμπληρώνει ο Καστοριάδης στην «Άνοδο της ασημαντότητας»:

Η τραγωδία είναι η απόδειξη πως μπορούν να συνυπάρχουν αντίθετοι λόγοι. Με το να περιχαρακώνεται κανείς μέσα στο δίκιο του (μόνος φρονείν) δεν επιτρέπει τη λύση σοβαρών προβλημάτων που μπορεί να βρει μπροστά της η συλλογική ζωή (πράγμα που δεν έχει καμία σχέση με τη νωθρή συναίνεση του καιρού μας).