Mια φιλία στη Σμύρνη: Το πρώτο μυθιστόρημα της Μαρίας Ηλιού

Για το βιβλίο μίλησαν ο ομότιμος καθηγητής στην Έδρα «Κοραής» στο King’s College, London Roderick Beaton, ο Διευθυντής του περιοδικού «Νέα Εστία» Νίκος Καραπιδάκης, η συγγραφέας Μαρία Ηλιού και ο εκδότης Γιάννης Κωνστανταρόπουλος.

Ο κύριος Beaton διηγήθηκε πως οι ιδιωτικές περιπέτειες τεσσάρων οικογενειών, διαφόρων εθνοτήτων και θρησκειών, διαπλέκονται με την γνωστή και άγνωστη ιστορία της κοσμοπολίτικης Σμύρνης κατά τα έτη 1912-1922, με μια αριστοτεχνική αφήγηση γεμάτη ανθρώπινη ζεστασιά. Επίσης εστίασε στην αμεσότητα μιας κινηματογραφικής γραφής στις σκηνές της καθημερινής ζωής αλλά και στον συναρπαστικό τρόπο με τον οποίο ξεδιπλώνονται οι κρυφές σκέψεις των ηρώων και υφαίνονται οι ζωές τους.

Ο κύριος Καραπιδάκης μίλησε για ένα επίτευγμα, ένα μυθιστόρημα που αναδιατάσσει τον χρόνο, την ιστορία, τις γενιές, την προσωπική και τις συλλογικές μνήμες. Ένα ταξίδι σε πολλούς πολιτισμούς, σε γοητευτικά εσωτερικά περιβάλλοντα, σε ένα ανεπιτήδευτο λυρικό πλούτο.

Η Μαρία Ηλιού διηγήθηκε πως οι μαρτυρίες, τα απομνημονεύματα, οι αλληλογραφίες, οι φωτογραφίες, που ανακάλυψε για το ιστορικό ντοκιμαντέρ Σμύρνη η Καταστροφή μιας Κοσμοπολίτικης πόλης, το οποίο πρωτοπαρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη το 2012, ήταν μια πηγή έμπνευσης για το μυθιστόρημα αλλά και πως χρησιμοποιήθηκαν οικογενειακές αφηγήσεις του πατέρα της, Αντρέα Ηλιού, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Σμύρνη.

Ο εκδότης του Μίνωα Γιάννης Κωνστανταρόπουλος, ανέφερε μεταξύ άλλων για το βιβλίο και τη συγγραφέα:
«Το 2022 είναι μια πολύ ιδιαίτερη χρονιά για τις εκδόσεις Μίνωας. Φέτος γιορτάζουμε τα 70 χρόνια παρουσίας μας στον εκδοτικό χώρο. 70 χρόνια τώρα στόχος μας είναι να εκδίδουμε βιβλία-ορόσημα για όλους τους αναγνώστες μας. Και είμαι πολύ χαρούμενος γιατί αυτή την τόσο σημαντική για εμάς χρονιά η Μαρία Ηλιού μας εμπιστεύτηκε το πρώτο της μυθιστόρημα. Φέτος που συμπληρώνονται 100 χρόνια από την καταστροφή της Σμύρνης, η Μαρία σκιαγραφεί την τοιχογραφία της κοσμοπολίτικης Σμύρνης από το 1912 έως το 1922, ακροβατώντας ανάμεσα στη μυθοπλασία και στην ιστορία. Ο αναγνώστης παρακολουθεί καρέ καρέ, σαν σε ταινία, την καθημερινότητα της αστικής τάξης στη θρυλική πόλη της Σμύρνης. Το κείμενο της Μαρίας είναι τόσο παραστατικό που ξυπνάει αναμνήσεις και εικόνες, ένιωσα σαν να περπατώ εγώ στην Προκυμαία, σαν να παρακολουθώ τις λεμβοδρομίες στο Sporting Club, σαν να βιώνω τα γεγονότα της Καταστροφής».

Πληροφορίες για το βιβλίο

Το μυθιστόρημα Μια φιλία στη Σμύρνη είναι η ιστορία της φιλίας της Άννας, της Ρόζας, του Ρεσάτ, του Ισαάκ και των οικογενειών τους –Βλαστού, Μπερμπεριάν, Κασαμπά και Μοντιάνο– από το 1912, όταν τα παιδιά είναι οκτώ χρονών στη Σμύρνη, έως την Καταστροφή το 1922 και στη Νέα Υόρκη το 1962. Μετά από ευτυχισμένα χρόνια, τα παιδιά και οι οικογένειές τους αρχίζουν να ζουν στιγμές αγωνίας με τους διωγμούς του ’14 και με τον Ευρωπαϊκό πόλεμο που ξεσπάει. Αλλά η Σμύρνη πάντα σώζεται και οι Σμυρνιοί ξέρουν να μην χάνουν το κέφι τους. Ακόμη και όταν το αγγλικό πολεμικό Ευρύαλος βομβαρδίζει το ’16 τα οχυρωματικά έργα στον κόλπο της Σμύρνης, οι φίλοι συναντιούνται στο Quai αργά το απόγευμα να δουν τους πίδακες που τινάζονται ψηλά στη θάλασσα όταν το πολεμικό πλοίο αστοχεί. Οι Άγγλοι έχουν ειδοποιήσει ότι δεν θα χτυπήσουν τη Σμύρνη. Καθώς όμως τα παιδιά μεγαλώνουν προσπαθώντας να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους, η πόλη τους κινδυνεύει όλο και περισσότερο.
Το Μια φιλία στη Σμύρνη είναι μια ιστορία ενηλικίωσης όπου οι άνθρωποι, μετά από εφιαλτικές στιγμές το φθινόπωρο του ’22, βρίσκουν τη δύναμη να ζήσουν.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:

Η Μαρία Ηλιού είναι σκηνοθέτις του κινηματογράφου, συγγραφέας και σεναριογράφος. Γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στην Ιταλία, στο πανεπιστήμιο της Πάντοβα, λογοτεχνία και φιλοσοφία. Παράλληλα σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου στη σχολή Ipotesi Cinema με υποτροφία του ιταλικού κράτους, ενώ εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη με τους Giuseppe και Bernardo Bertolucci. To 2004 μια υποτροφία Fulbright την έφερε στη Νέα Υόρκη όπου συνέχισε τις σπουδές της στο Directors Workshop στο New York University, Tisch School of Arts.

Από τις ταινίες της μεγάλου μήκους μυθοπλασίας οι πιο γνωστές είναι Οι τρεις εποχές και Αλεξάνδρεια, μια ερωτική ιστορία. Τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιάσει κυρίως ιστορικά ντοκιμαντέρ. Ανάμεσα σε αυτά, Το ταξίδι, το ελληνικό όνειρο στην Αμερική, Σμύρνη, η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης, Από τις δυο πλευρές του Αιγαίου, Αγαπημένη Θεία Λένα, Η Αθήνα ανάμεσα σε ανατολή και δύση, 1821-1896. Έχει βραβευτεί πολλές φορές για τις ταινίες της στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Τα φωτογραφικά της λευκώματα Σμύρνη, η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922 και Η Αθήνα, από την Ανατολή στη Δύση 1821-1896 κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μίνωας. Το Μια φιλία στη Σμύρνη είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.