«Μύκονος το νησί του φωτός». Το υπέροχο φωτογραφικό Λεύκωμα της Πανωραίας Γαλατά

Εικόνες ασπρόμαυρες από την ζωή της Μυκόνου, τις δραστηριότητες των κατοίκων, πορτραίτα σμιλεμένα απ' τον χρόνο, αλλά και αρχιτεκτονικά αριστουργήματα που ευτυχώς αντιστέκονται στη φθορά και μας θυμίζουν την άλλη όψη του νησιού...

«Το φως των παιδικών μας χρόνων αυτό είναι η πατρίδα. Εγώ πατρίδα ονομάζω το σκοτάδι. Εκείνο το σινιάλο της Ηλεκτρικής που ειδοποιούσε πως θα σβήσει το φως και πρέπει ν' ανάψει η λάμπα πετρελαίου. Στα σκοτεινά, λοιπόν, άρχιζε η άλλη ζωή του έρωτα και του ονείρου. Στα σκοτεινά στενά, στα σκοτεινά σκαλάκια του Μουσείου, στους σκοτεινούς γιαλούς: τη Βίδα και τη Μεγάλη Άμμο. Στα σκοτεινά το φως είχε τη μεγαλύτερη αξία. Αυτό το φως ζητάει η Πανωραία Γαλατά σε τούτα τα ασπρόμαυρά της, φως και σκοτάδι μιας παιδικότητας -μιας ωριμότητας- που πρέπει να διατηρηθεί. Η Πανωραία Γαλατά με κίνηση τυφλού ανιχνεύει τον σκοτεινό θάλαμο της μηχανής της και ψάχνει για το φως μιας Μυκόνου που τώρα "καίει" το φιλμ το φωτογράφων λόγω των αλογόνων. Τι πείσμα αυτή η Μυκονιάτισσα να επιμένει με φιλμ υπερευαίσθητο -φιλμ της ψυχής- να αποτυπώσει στο χαρτί το κιαροσκούρο».

Με αυτήν την αντίστιξη προλογίζει ο Γιώργος Βέλτσος το φωτογραφικό λεύκωμα της Πανωραίας Γαλατά «Μύκονος. Το νησί του φωτός», που ανιχνεύει όψεις και καθημερινές στιγμές του κυκλαδίτικου νησιού στην τελευταία εικοσαετία. Γέννημα θρέμμα του νησιού, η Γαλατά σπούδασε φωτογραφία και κινηματογράφο σε Αθήνα και Λονδίνο, έχει σκηνοθετήσει τρεις μικρού μήκους ταινίες με τις οποίες συμμετείχε σε διεθνή φεστιβάλ και σε εκείνο της Δράμας, ενώ στο ενεργητικό της έχει και τέσσερις ποιητικές συλλογές. Η ίδια να πώς «προλογίζει» το λεύκωμά της με τις εκατό ασπρόμαυρες φωτογραφίες: «Χρειαζόμαστε ένα νησί πάντα/ για να πατάμε/ Μια μνήμη/ για να έχει τέλος/ τούτος ο μακρόσυρτος χορός/ Κι έναν ίσκιο/ που να μαρτυρά/ το πέρασμά μας/ απ' τη φωτεινή κάμαρη/ στο μύθο».

Οσον αφορά το ύφος της δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι έχει μια μνημειακή χροιά. Η ζωή του νησιού, οι συναντήσεις, οι μικρές εργασίες των κατοίκων, η θάλασσα, το τοπίο, όλα αυτά ανατέμνονται για να φανερώσουν τις δυνάμεις που τα κινούν.

Αυτό όμως γίνεται με τόση γνώση, τόση επιδεξιότητα και τέτοια ευαισθησία που καθόλου δεν έχεις την αίσθηση πως παρακολουθείς μια σκηνή «ξένη» από τη ζωή σου, που διαδραματίζεται δηλαδή κάπου αλλού και αφορά κάποιους άλλους ανθρώπους.

Μπαίνεις και εσύ μέσα σε αυτά τα «σκηνοθετημένα» πλάνα και παρατηρείς τις λεπτομέρειες και τα πρόσωπα ενός κόσμου αναβαπτισμένου μέσα στη μυθολογία του ελληνικού καλοκαιριού - μια μυθολογία που εμφανίζεται ωστόσο απαλλαγμένη από οποιαδήποτε φολκλορική διάθεση ή αναφορά: το Ξεψάρισμα και τους Ανεμόμυλους, την Μπάγκα και τα Θεοφάνια, το Ανέβασμα της Παναγίας και το Παράθυρο στο Γλάστρο, τα Παιδιά που παίζουν και το Κοριτσάκι στα σκαλιά, τον Κωστή στα κύματα και τον Κυρ-Μιχάλη στο Κάστρο, τη Μαρίνα και το Αννουσώ, τη Γριά με τη ρόκα, τον Αθανά με το γάλα, το Αγνάντεμα και την Κυρα-Μηλιά, τη Φρασκώ και την Οργιέτα, τις Κουβέντες του δρόμου και το Πρωινό στην Αλευκάνδρα, την Παραπορτιανή και τα Ηλιοβασιλέματα στη Μεγάλη Αμμο.

Βουλιάζει από κόσμο η Μύκονος κάθε Αύγουστο, αλλά υπάρχουν και κάποιοι που τη ζουν και τον χειμώνα και που την ξέρουν (και την αγαπούν) με άλλον τρόπο. Είδαμε τις φωτογραφίες της Πανωραίας Γαλατά, μεγαλωμένης στη Μύκονο, με σπουδές φωτογραφίας και κινηματογράφου στην Αθήνα και το Λονδίνο και παρουσία στο φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους στη Δράμα, ποιήτρια και ενεργή φωτογράφος.

Μαυρόασπρες ματιές πάνω στο νησί των παιδικών της χρόνων, οι φωτογραφίες της, που κυκλοφορούν σε ένα λεύκωμα («Μύκονος, το νησί του φωτός»), εστιάζουν στους ανθρώπους. Στα πρόσωπα που έχουν ζυμωθεί με το νησί, βλέμματα πίσω από παράθυρα, πάνω από πεζούλες, μορφές μαυροφορεμένες σε ασβεστωμένα δρομάκια, χέρια που δουλεύουν, πόδια σταυρωμένα σε στιγμές ανάπαυσης, αλλά και κίνηση, ζωή, μορφές χαράς και ανεμελιάς. Είναι οι Μυκονιάτες και το δικό τους νησί.

Μέσα από τη μαυρόασπρη ατμόσφαιρα, ξεχειλίζει ένα φως χαράς, οι ταχύτητες είναι χαμηλωμένες, οι ρυθμοί αργοί, οι αισθήσεις γεμάτες. Είναι ο τόπος των παιδικών χρόνων, έναν ρόλο που στην περίπτωση αυτή υποδύεται με επιτυχία η Μύκονος.

«Μύκονος το νησί του φωτός»

Συγγραφέας: Πανωραία Γαλατά

Θέμα: Φωτογραφία- Γραφικές τέχνες

Εκδότης: Χριστάκης (προμ.)

Μετάφραση: Γιάννης Γκούμας

Σελίδες: 113

α' Έκδοση 2002

β' Έκδοση 2018

ISBN-960-87536-1-2