Ας μιλήσουμε για την μοντέρνα τέχνη

Οι κατακλυσμιαίες εξελίξεις στην τέχνη του 20ου αιώνα αποτελούν τη μεγαλύτερη πρόκληση για τους καλλιτέχνες του σήμερα

Ας μιλήσουμε για την μοντέρνα τέχνη

Η εικαστική νεωτερικότητα γνωρίζει πολλούς τρόπους έκφρασης από την εποχή του Ματίς, του Πικάσο και του Μπρακ μέχρι σήμερα. Όσον αφορά τη μεταπολεμική εικόνα στο χώρο της τέχνης, διακρίνει κανείς μια σειρά από υβριδικές ζώνες άλλοτε άξιες λόγου άλλοτε όχι.

Σε κάθε περίπτωση, αν θέλουμε να μιλήσουμε για την τέχνη και την εξέλιξή της ως σήμερα θα πρέπει να επικεντρωθούμε σε κάποια κοινά στοιχεία που υπάρχουν σχεδόν σε κάθε υβριδική μεταμόρφωση της εικαστικής πραγματικότητας.

Οφείλουμε κυρίως να αποδεχτούμε την σύγχρονη τέχνη πρωτίστως ως «φορμαλιστική» με έμφαση στη χρήση του μέσου αλλά και στις κάθε λογής πρακτικές. Από τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό στην ποπ-αρτ και από εκεί στην installation art υπάρχουν ένα σωρό ενδιάμεσα σχήματα που μας ενδιαφέρουν. Ο νεο-ρεαλισμός, η κοινωνική γλυπτική, η art povera είναι μερικά από αυτά.

Παρατηρούμε επίσης την ελαχιστοποίηση της απόστασης ανάμεσα στη γλυπτική και στη ζωγραφική που συνεπιφέρει αλλαγές ακόμα και στον τρόπο αλλά και στους χώρους έκθεσης των έργων. Την ίδια στιγμή προβάλλεται μια νέα εικαστική γλώσσα που έχει προφανώς να κάνει και με τη χρήση καθημερινών αντικειμένων σε ευρεία πια κλίμακα.

Από ιστορικής πλευράς εντυπωσιακό παραμένει το γεγονός ότι στις παρυφές της σημερινής τέχνης βρίσκουμε τα εντυπωσιακά κολάζ του Ματίς που στη συνέχεια ενέπνευσαν πολλούς καλλιτέχνες. Σημαντική παράμετρο επίσης αποτελεί η εμμονή της τέχνης των τελευταίων δεκαετιών στην μεταφορά μηνυμάτων ή στην άσκηση κριτικής και σχολιασμού της κοινωνικής και πολιτικής επικαιρότητας. Η εμμονή αυτή αποδεδειγμένα δεν οδηγεί σε αγαστά αποτελέσματα και είναι σημάδι δημιουργικού ελλείματος. Το πάθος για μια ακριβή αποτύπωση λειτουργεί επίσης εις βάρος της αισθητικής και ίσως η τέχνη κληθεί στο άμεσο μέλλον να δώσει εξηγήσεις για αυτό.

Ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα των σύγχρονων καλλιτεχνών είναι να αφομοιώσουν τις κατακλυσμιαίες εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών στο χώρο της τέχνης και να λειτουργήσουν βάσει αυτών παράγοντας τη δική τους ξεχωριστή εποχή. Σε κάθε περίπτωση θα μπορούμε να μιλήσουμε με ασφάλεια για όλα αυτά σε μια δυο δεκαετίες υπό το φως όσων θα ακολουθήσουν.