Παρίσι, η αρχαία Αθήνα μετά τα Μηδικά

Το Παρίσι δεν είναι μια οποιαδήποτε πόλη του κόσμου. Στο μεγάλο χάρτη του πνεύματος εκεί που είναι καρφιτσωμένες οι αλήθειες του χρόνου, η πόλη του φωτός είναι η πρωτεύουσα, σημείο αναφοράς προσώπων και πραγμάτων τουλάχιστον για ένα αιώνα. Και δεν αναφερόμαστε βέβαια στον αιώνα του Μπαλζάκ και του Δουμά, του Φλομπέρ και του Μοπασάν. Αναφερόμαστε στον εικοστό αιώνα, αυτό τον αιώνα των θαυμάτων, στα χρόνια που το Παρίσι απαλλαγμένο από τα πέδικλα του κλασικισμού και από την υψηλή επιτροπεία των salons και των συγγραφέων του νατουραλισμού, έμοιαζε με άμαξα χωρίς φρένα στο βουλεβάρτο του μοντέρνου κόσμου.

Αναφερόμαστε στο Παρίσι στο οποίο έφτασε διασχίζοντας τη μισή Ευρώπη με το πόδια ο Κονσταντίν Μπρανκούζι, στο Παρίσι του Μονπαρνάς, του Σαιν Ζερμαίν, της Μονμάρτης, τις συνοικίες της τέχνης και των γραμμάτων, που σαν μεγάλα νησιά στην Παρισινή επικράτεια φιλοξένησαν στους κόρφους τους τα υψηλά πνεύματα της εποχής.

Είναι ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα αυτό το Παρίσι και δεν έχει την παραμικρή σημασία αν θα το ξεκινήσεις από την Μονμάρτη του Πικάσο και του Μπρακ ή από το Μονπαρνάς του Τζόις και του Χεμινγουέι ή από το Σαιν Ζερμαίν του Καμύ και του Σαρτρ.

Δεν υπήρξε κίνημα στις τέχνες και στα γράμματα που να μην βαφτίστηκε στη μεγάλη παρισινή κολυμβήθρα του εικοστού αιώνα. Το Παρίσι ήταν ήδη η πρωτεύουσα του διεθνισμού, η καρδιά των μεγάλων καλλιτεχνών ανεξαρτήτως εθνικότητας, ήταν χωρίς υπερβολή όλος ο δυτικός πολιτισμός. Ήταν η κιβωτός για κάθε ικμάδα δημιουργική, για κάθε αίρεση και φιλοδοξία, για καθετί καινούργιο και σημαντικό.

Μπροστά στο Παρίσι εκείνης της εποχής δεν φτούραγε καμία Νέα Υόρκη, κανένα Λονδίνο, καμία Ρώμη, ίσως μόνο το μεσοπολεμικό Βερολίνο αλλά κι αυτό σε μικρή κλίμακα. Δεν είναι τυχαίο πως σε κάθε Παρισινό δρόμο κάποια πλακέτα έξω από ένα Οσμανικό κτίριο αποδεικνύει το πέρασμα ενός σπουδαίου διανοούμενου ή καλλιτέχνη. Ως μόνιμη επωδός ακούγεται ή διαβάζεται: «Εδώ έζησε ο τάδε, εδώ εργάστηκε ο δείνα».

Ατελιέ που μετατράπηκαν σε μουσεία, cafes που εξελίχθηκαν σε ναούς του πνεύματος, διευθύνσεις ιστορικών βιβλιοπωλείων και εκδόσεων, μουσεία που φιλοξενούν έργα πολύτιμα. Αυτό το Παρίσι είναι η Αθήνα της νεωτερικότητας, εκεί όπου συνέρρευσαν οι λαμπροί νόες και άφησαν το ανεξίτηλο ίχνος τους. Περπατάς στους Παρισινούς δρόμους με το ίδιο αίσθημα ιερότητας και ευλάβειας που αισθάνεσαι διασχίζοντας την Αρχαία Αγορά και ανηφορίζοντας στον ιερό λόφο της Ακρόπολης. Οι αρχαίοι ζωγράφοι, οι γλύπτες, οι αρχιτέκτονες, οι φιλόσοφοι, οι δραματουργοί και οι ιστοριογράφοι μετοίκησαν στην μοντέρνα εποχή στην Ευρώπη του Βορρά και έζησαν και άκμασαν στο Παρίσι. Αυτή είναι η σύγχρονη Αθήνα.