Περικλής Λιανός: «Με έξι επεισόδια στην τηλεόραση παλιά αγόραζες αυτοκίνητο»

Συνέντευξη στον ΣΤΕΦΑΝΟ ΛΕΜΟΝΙΔΗ

Έβγαλε καλά λεφτά τη χρυσή εποχή, έκανε τις επιλογές του, τα «όχι» τον έκαναν αυτό που είναι, δεν θέλει να γίνει, όπως πολλοί συνάδελφοί του, σκηνοθέτης. Και έχει άποψη για την υπερδιόρθωση του Μe Too.

«Όταν πέρασα στη Νομική Αθηνών σε υψηλή θέση και στη Δραματική Σχολή, χάρηκα πολύ, ο πατέρας μου όμως έβγαλε αναστεναγμό και μου είπε "Τώρα το όνειρο του σούπερ μάρκετ πάει...". Το είχα ξεκόψει βέβαια από την αρχή που ήθελε να μου δώσει το χασάπικο. Η Νομική μού άρεσε πολύ, δικηγόρησα και από το δεύτερο έτος άρχισα να παίζω στο θέατρο επαγγελματικά. Ήμουν ταυτόχρονα φοιτητής – σπουδαστής – ηθοποιός».

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο «ΦΩΣ» στις 2/7/2023

Πώς τα προλαβαίνατε;

Με πολλή συγκέντρωση, δουλειά, μελέτη και τίμημα την απουσία ελεύθερου χρόνου. Δεν έζησα τη φοιτητική ζωή. Ήξερα βέβαια ότι θα γίνω ηθοποιός και ήλπιζα ότι μπορώ να φτιάξω μια νομική εταιρεία, όπως στο εξωτερικό. Θα ήμασταν πέντε-έξι, αλλά τότε δεν επιτρεπόταν. Όμως ήταν ασυμβίβαστο να είσαι ηθοποιός και δικηγόρος. Έκανα άσκηση, έδωσα εξετάσεις για να γραφτώ και υπέγραψα μια υπεύθυνη δήλωση όπου έγραφε ότι απαγορεύεται να είσαι δημόσιος υπάλληλος, έμπορος και ηθοποιός. Το καθένα για διαφορετικούς λόγους. Υπήρχε πριν η εξαίρεση του ηθοποιού την εποχή Μεταξά για ηθικούς λόγους. Μας θεωρούσαν ανήθικα άτομα. Και δεν μπορούσαμε να διοριστούμε ως ένορκοι. Σε μια γιορτή του ηθοποιού η πρόεδρος Καίτη Ιμπροχώρη, παρουσία του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου, αναφέρθηκε στο θέμα λέγοντας «μας τιμάτε με την παρουσία σας και παράλληλα μας προσβάλλετε με τέτοιους νόμους». Δεν ξέρω τι ισχύει τώρα.

Και ο απαγορευτικός νόμος σάς έδειξε τον δρόμο;

Όχι, θα μπορούσα τώρα να έχω νομική εταιρεία. Τότε πήγαινα τους πελάτες στο γραφείο και δεν ασχολιόμουν. Ηθοποιοί στο εξωτερικό έχουν απίστευτη επιχειρηματική δραστηριότητα. Με σταμάτησε το ότι δεν είχα γραφτεί από λάθος πληροφόρηση στο ταμείο νομικών. Και όταν το διαπίστωσαν, μου ζήτησαν ένα απίστευτο ποσό. Πέντε εκατομμύρια δραχμές, γιατί δεν είχα πληρώσει από το 1991 ως το 1996. Η λύση ήταν να με διαγράψουν αναδρομικά.

Σας άρεσε η νομική επιστήμη.

Ναι, και σκεφτόμουν ότι πήγε χαμένος τόσος χρόνος, τόσα ξενύχτια.

Διαφωνώ, ήταν κοινωνική μόρφωση.

Πράγματι, το διάβασμα των νόμων διευρύνει τη σκέψη. Στο Θεσσαλικό Θέατρο το 1984, όμως, μετά τις παραστάσεις όλοι πήγαιναν για γλέντι κι εγώ γύριζα στο ξενοδοχείο για να διαβάσω, να πάρω το επόμενο πρωί το λεωφορείο για την Αθήνα και να δώσω εξετάσεις. Κάτι κέρδισα, κάτι έχασα.

Δικηγορήσατε ως ηθοποιός να σας φύγει ο καημός;

Έχω κάνει τον συμβολαιογράφο αλλά και τον δικηγόρο. Όχι στο ακροατήριο, όχι σε δικαστήριο. Το θέλω πολύ. Όταν έβλεπα στις «Άγριες Μέλισσες» τους δικηγόρους, έλεγα «να, εγώ είμαι εκεί».

Μικροί βλέπαμε το «Κεκλεισμένων των θυρών», το θυμόσαστε; Με τον Βάσο Ανδρονίδη.

Βεβαίως.

Και μπήκατε μετά με χίλια στην ηθοποιία;

Μα ήμουν ήδη με χίλια. Έπαιζα τηλεόραση, θέατρο, κινηματογράφο και έκανα μεταγλωττίσεις.

Υπερήφανος ο πατέρας;

Δεν ξέρω, δεν το έδειχνε ποτέ. Σίγουρα καμάρωνε. Δεν ήταν ο άνθρωπος που εκφραζόταν. Ποτέ δεν φιληθήκαμε. Με είδε βέβαια και στο θέατρο. Η μάνα όμως άλλο στυλ, θεατρίνα, την έδειχνε τη χαρά της.

Ο πρώτος σταθμός της ζωής σας;

Η παράσταση «Καλοκαίρι και Καταχνιά» με την Κατερίνα Μαραγκού το 1991. Σε σκηνοθεσία Γιάννη Μαργαρίτη. Γιατί, ενώ έπαιζα χρόνια, ήταν η πρώτη μου εμφάνιση σε κεντρικό θέατρο στο «Αθηνών», Πανεπιστημίου και Βουκουρεστίου. Παράσταση καλού αστικού θεάτρου και γράφτηκαν καλές κριτικές. Κι αυτό το γεγονός μού άνοιξε άλλους δρόμους. Κι ας είχα δυο μικρά ρολάκια. Με εκτίναξαν. Αμέσως μετά έπαιξα πάλι στο ίδιο θέατρο «το Αγρίμι», μετά το «Αταίριαστο ζευγάρι» με τον Φιλιππίδη και τον Χαλκιά και εκεί ξεκίνησε και η εμπορική τηλεόραση. Τα σίριαλ έφεραν λεφτά, δημοσιότητα. Η τηλεόραση σε κάνει αναγνωρίσιμο, αλλά αν δεν έχεις δικές σου βάσεις, όπως σε φέρνει στην επιφάνεια, έτσι σε κρύβει. Το παν είναι η διάρκεια. Αν για κάτι είμαι υπερήφανος, είναι ότι από το 1982 από το δεύτερο έτος της δραματικής σχολής ως το 2023 δουλεύω ανελλιπώς.

Άλλαξε η ζωή σας μετά το θεατρικό του Τένεσι Ουίλιαμς; Κάνατε πλέον επιλογές;

Πάντα έκανα επιλογές. Τα «όχι» σε φτιάχνουν. Δεν πήγαινα παντού, πρόσεχα κυρίως ποιος είναι ο θίασος. Γιατί και Σαίξπηρ να παίξεις, αν το παίξει η σάρα και η μάρα δεν λέει τίποτα.

Κάπου κάνατε και στραβές;

Πολλές αποτυχίες, πολλές παραστάσεις που δεν πάταγε άνθρωπος, πολλές παραστάσεις που δεν βγήκαν καλές. Δεν υπάρχει συνταγή. Και πολλά πράγματα που έκανα συμβιβασμούς, αλλά έβγαζα πολλά λεφτά και τα έπαιρνα γρήγορα. Τουλάχιστον είχα ένα κέρδος. Τώρα παίζεις να σου δίνουν ψίχουλα. Δεν αντέχεται. Ένα νεαρό παιδί μπορεί, εγώ όχι.

Είμαστε τυχεροί γιατί ξεκινήσαμε μια εποχή που όλοι πλήρωναν.

Ναι, είχαμε σταθερές. Τον μισθό μας, τα ένσημα, τα πάντα. Μετά που άνοιξε η δουλειά με τις ομαδούλες μπορεί να ήρθαν κάποια καλά καλλιτεχνικά πράγματα, υπήρξε όμως ένα χτύπημα στις σταθερές μας. Πληρώσαμε πάρα πολύ την απελευθέρωση της τέχνης.

Πολλά λεφτά την καλή εποχή;

Ναι, με έξι επεισόδια αγόρασα αυτοκίνητο. Καινούργιο.

Και τώρα με έξι επεισόδια δεν βγάζεις ούτε τα προς το ζην.

Τώρα πληρωνόμαστε με τον μήνα.

Καλό μηνιάτικο;

Ναι. Αλλά το καθετί πρέπει να το βλέπεις απ’ όλες τις πλευρές. Πόσες φορές πας. Αν σου δίνουν έναν καλό μισθό και πηγαίνεις δύο φορές τον μήνα, είναι θρίαμβος. Αν πηγαίνεις κάθε μέρα, οκτώ ώρες, δεν είναι θρίαμβος. Τα νέα παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα να το διαπραγματευτούν, αλλά δεν την έχουμε πλέον κι εμείς. Γιατί είναι τέτοια η προσφορά. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι διορισμένοι σε δήμους, σε υπουργεία, σε τράπεζες και κάνουν και τον ηθοποιό. Αφού έχουν εξασφαλίσει τον μισθό από αλλού, έρχονται και ρίχνουν τις τιμές. Σε αυτά πρέπει να πάρει θέση το σωματείο. Το επάγγελμα πρέπει να προστατευτεί.

Πώς καταφέρατε να στηρίξετε τις επιλογές σας;

Δεν ξεκίνησα από το μηδέν. Από το δέκα ξεκίνησα, γιατί είχα από πίσω μου την οικογένεια. Και σπίτι δικό μου είχα και κάποια εισοδήματα. Δεν κάνω τον ήρωα.

Ήσασταν προνομιούχoς.

Σε σχέση με κάποιους άλλους…

Υπάρχουν και αυτοί που είναι γιοι ή κόρες ηθοποιών.

Αυτοί δεν είναι προνομιούχοι. Έχεις δει πολλούς που έκαναν καριέρα; Δεν κάνουν τα παιδιά την καριέρα των γονιών τους. Μόνο τα παιδιά των δευτεραγωνιστών, όχι των πρωταγωνιστών. Αυτό ισχύει σε επαγγέλματα καριέρας.

Το ίδιο ισχύει και στο ποδόσφαιρο.

Ναι, αν έχεις πατέρα τον Δομάζο, δεν κόβονται τα φτερά σου; Δεν σε συγκρίνουν;

Να γυρίσουμε σε σένα. Ισχύει η ιεραρχία ποιότητας, θέατρο, κινηματογράφος, τηλεόραση;

Σε μένα όχι. Μπορείς να κάνεις άθλια δουλειά στο θέατρο και υπέροχη στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση. Εξαρτάται από τις επιλογές, τους συντελεστές και πώς τους αντιμετωπίζεις.

Πότε χαρήκατε περισσότερο στην τηλεόραση;

Στο «Καφέ της Χαράς» αλλά και στην «Υπερμνησία» σε σκηνοθεσία του Γιώργου Ερμιζά που δεν το είδε κανείς. Είχε κινηματογραφικό γύρισμα, σαν να βλέπεις Αγγελόπουλο. Δεν πέρναγε στην τηλεόραση, το μέσο πρέπει να το σεβαστείς. Χάρηκα με την τηλεταινία του Αντώνη Κόκκινου, την «Απόδραση», όπου είχα τον πρώτο ρόλο. Στο «steps» στον ΑΝΤ1. Σχεδόν σε όλα περνούσα καλά.

Και ο ρόλος που σε ταύτισε το κοινό;

Ο Θόδωρος στο «Καφέ της Χαράς», όπου έγινα αναγνωρίσιμος ακόμα και στα μικρά παιδιά που το βλέπουν στις επαναλήψεις.

Βγάζετε καλό εισόδημα από τις επαναλήψεις;

Αρκεί να παίζονται. Έκανα 25-26 σίριαλ. Και έναν πολύ μεγάλο αριθμό μεταγλωττισμένων σειρών. Αν επαναλαμβάνονται όλα μαζί, μπορεί να είχα 5-6.000 τον χρόνο. Δεν επαναλαμβάνονται όλα όμως.

Σας επηρέασε η ιστορία με τον Φιλιππίδη, γιατί παίξατε μαζί σε αρκετά σίριαλ που κόπηκαν. Και αυτό έκανε κακό σε πολύ κόσμο.

Πάρα πολύ. Γι’ αυτό και έπρεπε οι αποφάσεις να παρθούν με πολλή προσοχή. Γιατί επηρέασαν ανθρώπους που δεν έφταιγαν σε τίποτα.

Ή είσαι ένοχος ή δεν είσαι.

Δεν μιλάω για τη δικαστική απόφαση. Δεν μας αφορά. Το να κόβεις τη δουλειά κάποιου πρέπει να το σκέφτεσαι. Δεν έχω ξεκάθαρη άποψη. Γιατί από την άλλη, αν κάποιος καταδικαστεί για βιαστής, τον βάζεις και στην τηλεόραση; Την πληρώνουμε πάντως πολλοί που δεν φταίνε σε τίποτα.

Πάμε στην εποχή που ήσουν σταχανοφικός εργάτης και έπαιζες σε τέσσερις παραστάσεις την ίδια σεζόν.

Έπαιζα στους «Δώδεκα ενόρκους».

Δικηγόρος ή ένορκος;

Ένορκος, παίχτηκε στον κινηματογράφο με τον Χένρι Φόντα. Και παίζεται στο θέατρο «Αλκμήνη» από το 2014. Sold out, ξεκίνησα και έμεινα ως το 2019. Έπαιζα στο «Γκιγιόμ γλυκιά μου», στο «Όνειρο του σκιάχτρου» του Τριβιζά και στον «Άνθρωπο στη σοφίτα».

Πώς τα καταφέρνατε;

Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο παίζονταν οι «Ένορκοι», Δευτέρα, Τρίτη το «Γκιγιόμ», πρωινά «Το όνειρο του σκιάχτρου» και για ένα μικρό διάστημα, μόνο Τετάρτες, ο «Άνθρωπος στη σοφίτα».

Όταν γυρίζατε στο σπίτι, ποιος ήσασταν;

Αναρωτιέμαι κι εγώ. Το άγχος μου πάντως ήταν μην μπερδευτώ.

Μπερδευτήκατε;

Όχι σε αυτές, την προηγούμενη χρονιά που έπαιζα σε τρεις. Ήμουν σε μια παράσταση και όπως είμαι στη σιωπή νόμιζα ότι ήμουν σε άλλη. Και δεν μιλούσα, ενώ ήρθε η ώρα μου. Και ο Δημήτρης Αλεξανδρής με πήρε και με έβαλε στη σκηνή. Ήταν τέτοια η σκηνοθεσία, που, όταν δεν παίζαμε, δεν φεύγαμε. Αναρωτιόμουν πού ήμουν.

Το σώσατε;

Ναι, δεν κατάλαβε κανείς τίποτα.

Και την εποχή που παίζατε σε τέσσερις παραστάσεις τι όνειρα βλέπατε;

Εφιάλτες, πεταγόμουν κάθε μισή ώρα.

Ταυτιστήκατε με ρόλο;

Ναι, με επηρέασαν διάφοροι ρόλοι, αλλά όχι σε τέτοιον βαθμό να έχω φύγει από τον Περικλή. Όποιος το έχει πάθει ή λέει ψέματα ή είναι σχιζοφρενής. Μπορείς να το πάθεις αν παίζεις έναν ρόλο πάρα πολλά χρόνια. Εγώ που έπαιζα πέντε χρόνια στους ενόρκους, έπαιζα κι άλλους ρόλους αλλού. Κι αυτό με έσωσε. Η Κάκια Αναλυτή για παράδειγμα που έπαιζε δέκα σεζόν την ίδια παράσταση μετά μίλαγε σαν την «Αγάπη μου Ουάουα». Απέκτησε «αξάν», δεν ξαναμίλησε ποτέ όπως την ξέραμε.

Έχετε κάποιο απωθημένο;

Όλα αυτά που κατάφερα τα ήθελα και έβγαλα καλά λεφτά. Γιατί τα τελευταία χρόνια η δουλειά είναι πολλή και οι απολαβές δυσανάλογες.

Τώρα τι κάνετε;

Πρόβες για περιοδεία στην Αττική και σε όλη την Ελλάδα με την «Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» του Λιούις Κάρολ. Κάνω το λευκό κουνέλι. Και συγχρόνως πρόβες σε ένα έργο της Γαλάτειας Καζαντζάκη που θα παιχτεί από τις 12 Οκτωβρίου στο «Αλκμήνη». Είναι διήγημα, «Ο κόσμος που έρχεται και ο κόσμος που φεύγει». Ο θεατρικός τίτλος είναι «Ψυχών λύτρωσις». Έπαιζα και στην «υπόθεση Μακρόπουλος».

Τηλεόραση δεν κάνετε;

Όχι.

Από άποψη ή λόγω έλλειψης χρόνου;

Δεν έχω χρόνο, αλλά δεν μου έγινε και κάποια ενδιαφέρουσα πρόταση. Έπαιξα πρόπερσι στο «Καφέ της Χαράς» για δύο σεζόν. Ξεκινήσαμε καινούργιο κύκλο το 2019 με ίδιους ρόλους τόσα χρόνια μετά. Πρωταγωνιστές ήταν τα παιδιά που ήταν παλιά 10 χρόνων.

Πώς και δεν ακολουθήσατε τη μόδα, όπου πολλοί ηθοποιοί γίνονται σκηνοθέτες;

Δεν μου αρέσει καθόλου. Δεν θέλω να έχω την ευθύνη τόσων πολλών πραγμάτων. Θέλω να έχω την ευθύνη του ρόλου μου, γιατί ο σκηνοθέτης δεν ηρεμεί δευτερόλεπτο. Η παράσταση είναι ζωντανός οργανισμός και χρειάζεται επίβλεψη. Πολλές φορές ο σκηνοθέτης είναι πρωταγωνιστής ή παίζει στην παράσταση.

Ναι, αλλά εξουσιάζει τα πάντα;

Ναι, αλλά είναι υπεύθυνος και για τα πάντα. Μέχρι ενός σημείου, γιατί όταν αρχίζει η παράσταση...

Εξαφανίζεται ο σκηνοθέτης.

Άρα μπορείς να κάνεις ό,τι θες. Παλιά υπήρχαν δέκα σκηνοθέτες. Τώρα είναι όλοι όλα. Για παράδειγμα, έπαιζα στον «Καπετάν Μιχάλη» και κάποιοι ηθοποιοί ήταν σκηνοθέτες σε άλλες παραστάσεις. Εγώ έπαιζα σε μια σπουδαία παράσταση, το «Γονεοτροφείο», και ο εξαιρετικός σκηνοθέτης Ευθύμης Χρήστου ήταν ηθοποιός στην «Υπόθεση Μακρόπουλος». Και με τον σκηνοθέτη μου έκανα πρόβες με άλλον σκηνοθέτη. Και ήταν συμπαίκτης που τον διόρθωνε άλλος. Και η σκηνοθέτριά μου στην «Υπόθεση Μακρόπουλος» είναι συμπρωταγωνίστριά μου σε ένα παιδικό και μας διορθώνει άλλος. Η Κερασία Σαμαρά. Υπάρχει μια ρευστότητα στα πράγματα. Αυτά δεν υπήρχαν στο παρελθόν. Ήταν ο Βολανάκης, ο Βουτσινάς, ο Μπάκας, ο Ευαγγελάτος, ο Θεοδοσιάδης και τώρα είναι όλοι τα πάντα.

Άρα δύο παραστάσεις.

Τον χειμώνα θα έχω και τον «Καπετάν Μιχάλη» και θα είμαι σε ένα άπαιχτο έργο του Κεχαΐδη. Το σκηνοθετεί η ανιψιά του, Αθηνά Κεφαλά. Παίξαμε το 2020 μια παράσταση και το σταματήσαμε λόγω καραντίνας. Το «Προάστιο Νέου Φαλήρου». Θα ανέβει στον Μικρό Κεραμεικό, στο Γκάζι.

Να κλείσουμε με ένα επίκαιρο θέμα. Πιστεύεις ότι έγινε μια υπερδιόρθωση χρόνων και περάσαμε σε άλλο άκρο; Εκεί όπου δεν γίνονταν καταγγελίες, τώρα όλοι καταγγέλλουν.

Θεωρώ ότι όταν ξεκίνησε ήταν μια ανάγκη και καλώς έγινε. Δεν αντιμετωπίστηκε όμως με την πρέπουσα ψυχραιμία και φτάσαμε στο άλλο άκρο, στην υπερβολή, σε ένα κυνήγι μαγισσών. Και από την απονομή δικαιοσύνης σε μια αχαλίνωτη σπίλωση προσώπων. Και σε μια επιλεκτική ευαισθησία. Εγώ επικαλούμαι τον νομικό πολιτισμό για όλες τις περιπτώσεις. Όχι α λα καρτ. Βεβαίως, όταν καταγγέλλει κάποιος, θέλει στήριξη, από την άλλη όμως δεν μπορεί αμέσως να αποκεφαλίσεις τον καταγγελλόμενο. Πού είναι ο νομικός πολιτισμός; Δεν θα είχαμε δίκη, δεν θα είχαμε δίκη σε δεύτερο βαθμό. Δεν θα είχαμε ένδικα μέσα. Θα έλεγα «πήγα να δώσω συνέντευξη στον Στέφανο και με έκλεψε». Και θα έκοβαν το χέρι του Στέφανου χωρίς να τον ρωτήσουν. Κι αυτό έγινε με τεράστια ευθύνη κάποιων κομμάτων που τα εργαλειοποίησαν και δεν τους βγήκε κιόλας. Δεν είναι αστείο; Ο κόσμος λες και το μυρίστηκε και λειτούργησε ως μπούμερανγκ.

Είχε αντίκτυπο, γιατί με τις υποθέσεις Καϊλή, Γεωργούλη, στις τελευταίες εκλογές δεν εκλέχτηκαν πολλοί ηθοποιοί και τηλεοπτικοί αστέρες.

Ναι, αλλά μέχρι να γίνει αυτό, πόσοι σπιλώθηκαν… Έλεγε μία «με βίασε», τον έβαζαν πρωτοσέλιδο και ο εισαγγελέας έβαζε την υπόθεση στο αρχείο.