Τέοντορ Αντόρνο: Η «τζαζ» της φιλοσοφίας
Γνωστός στο ευρύ κοινό κυρίως από τα περίφημα «Minima Moralia» ο Αντόρνο σχολιάζει τον σύγχρονο πολιτισμό τόσο εύστοχα όσο κανείς
Ο Τέοντορ Αντόρνο, εξέχον μέλος της περίφημης σχολής της Φρανκφούρτης, παραμένει σε μεγάλο βαθμό όπως όλοι οι μεγάλοι φιλόσοφοι και στοχαστές του 20ου αιώνα ένας νους αχαρτογράφητος.
Στα Minima Moralia ανακαλύπτει κανείς κανείς ένα σωρό παρατηρήσεις που θαρρείς πως αποκόπηκαν από κάποιο σπουδαίο ευρωπαϊκό μυθιστόρημα του μεσοπολέμου. Είναι φανερή η επίδραση των μεγάλων μυθιστοριογράφων σε αυτό το απολογιστικό κείμενο, που μιλά για όλα αλλά δεν ορίζει τίποτε.
Ολυμπιακός: Η συμβολή του… Βαλμπουενά
Ο Αντόρνο αναφέρει: «Υπάρχουν δύο είδη φιλαργυρίας. Το πρώτο είναι το αρχαϊκό, το πάθος του φιλάργυρου, να μην ξοδεύει τίποτα ούτε καν για τον εαυτό του και πρόκειται για τον Φιλάργυρο όπως τον περιέγραψε ο Μολιέρος. Στο πνεύμα της εποχής όμως ταιριάζει ο σπαγγοραμένος που για τον εαυτό του τίποτε δεν είναι υπερβολικά ακριβό αλλά για τους άλλους τα πάντα».
«Τα φαινόμενα της βιασύνης, της νευρικότητας και της άστατης ζωής που παρατηρούνται από τον καιρό της ανάπτυξης των μεγάλων πόλεων εξαπλώνονται τώρα το ίδιο επιδημικά όπως άλλοτε η πανούκλα και η χολέρα. Ο ελεύθερος χρόνος απαιτεί την εξαντλητική του αξιοποίηση. Σχεδιάζεται και χρησιμοποιείται για ανειλημμένες υποχρεώσεις, παραγεμίζεται με επισκέψεις όλων των νοητών εκδηλώσεων, ή με όσο το δυνατόν ταχύτερες μετακινήσεις. Έτσι όμως την πληρώνει η πνευματική εργασία. Αυτή γίνεται με βαριά καρδιά, λες κι ο χρόνος που απαιτείται έχει κλαπεί από κάποιες επείγουσες μολονότι εντελώς φανταστικές ασχολίες. Φαίνεται σαν οι διανοούμενοι να κράτησαν για την παραγωγική εργασία τους, όσες ώρες τους περισσεύουν από υποχρεώσεις, εξόδους, τα ραντεβού και τις αναπόφευκτες διασκεδάσεις».
«Αγάπη είναι η ικανότητα να διακρίνει κανείς ομοιότητες στο ανόμοιο»
«Το γεγονός ότι για τις κινηματογραφικές παραγωγές έχουν πάντα να πουν κάτι οι πολυάριθμοι ειδικοί, όπως επίσης και οι απλοί τεχνικοί, εγγυάται τόσο λίγο την ανθρωπιά του κινηματογράφου όσο κι οι αποφάσεις δόκιμων επιστημονικών επιτροπών που αφορούν τις βόμβες και τα δηλητηριώδη αέρια».
Ο Αντόρνο υπήρξε εκτός των άλλων ένας σπουδαίος μουσικολόγος και συνθέτης. Είμαι σίγουρος ότι θα του άρεσε σήμερα να άκουγε το τρίο Αβισάιν Κοέν στο Leverkusener Jazztage 2021. Το αφιερώνω στην καλλιτεχνική και φιλοσοφική μεγαλοφυία του:
