Μέρες μυθιστορήματος: Ημέρα 1η - Ο παππούς μου ο Πλάτωνας

Ο Καμύ έλεγε πάντοτε: «Θέλεις να φιλοσοφήσεις; Γράψε μυθιστόρημα». Και αυτή η προτροπή του δεν είναι τυχαία. Μέσα στους αιώνες το μυθιστόρημα απέδειξε ότι είναι, εκτός των άλλων, μια δεξαμενή φιλοσοφικών στοχασμών. Η διαπίστωση πως οι μυθιστοριογράφοι του 19ου αιώνα παρήγαγαν περισσότερη φιλοσοφία από τους κατ' επάγγελμα φιλοσόφους εντυπωσιάζει μόνο όσους δεν έχουν ασχοληθεί σοβαρά με τη μεγάλη αφήγηση.

Θα πρέπει να παραδεχτούμε πως η διασημότερη μυθιστορηματική φιγούρα όλων των εποχών παραμένει ο Σωκράτης - κι αυτό όχι μόνο γιατί πρωταγωνιστεί σε μερικά από τα σημαντικότερα κείμενα του ανθρώπινου πνεύματος.

Ακόμα κι αν δεχτούμε ότι ο δύσμορφος γιος της Φαιναρέτης διέθετε το σπινθηροβόλο πνεύμα που του αποδίδει ο μαθητής του, φαντάζει απίθανο να κέρδιζε με τόση ευκολία όλους τους αντιπάλους του -και τι αντιπάλους!- στην παλαίστρα των ιδεών. Ποιος είναι αλήθεια ο Σωκράτης; Ένας ταλαίπωρος Αθηναίος πολίτης που πασχίζει να βγάλει πέρα με τη ζωή και την καταπιεστική σύζυγό του.

Στους Πλατωνικούς διαλόγους δεν παρελαύνουν βασιλείς και ήρωες. Γυαλιστερές πανοπλίες και δόρατα φέρουν μόνο οι ιδέες και στα βασιλικά τους άρματα παρελαύνει η δικαιοσύνη και η αλήθεια και όχι οι Μυκηναίοι άνακτες. Ο Πλάτωνας έφερε την αφήγηση στα μέτρα του απλού ανθρώπου και αυτή είναι η μεγαλύτερη συμβολή του στην τέχνη της μυθοπλασίας. Ίσως ήρθε η ώρα να ξαναδιαβάσουμε τους Πλατωνικούς διαλόγους ως μυθιστορήματα. Κι αν η Πλατωνική κληρονομιά είναι η πρώτη μυθιστορηματική σχολή τότε στην Ακαδημία Πλάτωνος θα μπορούσαμε να γράψουμε παραφράζοντας την Πλατωνική προτροπή: «Μηδείς αφιλοσόφητος εισίτω».