Ζερμαίν Ρισιέ: «Η πλαστική ειλικρίνεια είναι το παν»

Δεν πήρε στα σοβαρά τα πρότυπα της κλασικής εξιδανικευμένης ομορφιάς που παρέλαβε από τους μεγάλους δσκάλους η Ζερμαίν Ρισιέ.

Ζερμαίν Ρισιέ: «Η πλαστική ειλικρίνεια είναι το παν»

Η Γαλλίδα γλύπτρια που θεωρείται σήμερα μια από τις σημαντικότερες παρουσίες στον ευρωπαϊκό εικαστικό κόσμο του εικοστού αιώνα, δεν γοητεύτηκε ποτέ από την κλασική, εξιδανικευμένη ομορφιά, που κληρονόμησε από τους μεγάλους δασκάλους του παρελθόντος.

Χρησιμοποιώντας το μοντέλο του Ροντέν για τον Μπαλζάκ, τον ογδοντάχρονο πλέον Ναρντόν, για το έργο της ο Άνθρωπος καταιγίδα (1947-1948) «έσπασε» ουσιαστικά το εκμαγείο του κλασικού κάλλους, προτείνοντας νέα αρχετυπικά στοιχεία βασισμένα στην πλαστική ειλικρίνεια.

Germaine Richier travaillant d'après le modèle Nardone, Musée Rodin, Les collections du Musée Rodin
H Ρισιέ με το μοντέλο Ναρτόν στο ατελιέ

Πρόκειται για εικαστικό δόγμα το οποίο ακολούθησε σε μεταγενέστερα έργα της, όπως στην περίφημη Ταυρομαχία.

Η δήλωσή της με αφορμή την Ταυρομαχία ήταν η εξής: «Όταν βρίσκω τη φόρμα την καταστρέφω». Η μεγάλη κοιλιά του μοντέλου τής έδινε τη δυνατότητα να «σκάψει», για να καταδείξει τον εσωτερικό κενό.

Tauromachy | The Guggenheim Museums and Foundation
Ταυρομαχία, 1951. Μπρούντζος γυαλισμένος στο φυσικό χρώμα

Με μια γρήγορη ανάγνωση της Ταυρομαχίας επισημαίνουμε πως ο νεκρός ταύρος δηλώνεται με το κρανίο του. Ο ταυρομάχος είναι μια αντιηρωική μορφή που αντί για κεφάλι έχει μια τρίαινα και στην κούφια κοιλιά του φαίνεται ο σκελετός του γλυπτού. Το μόνο δηλωτικό στοιχείο της νίκης είναι το βήμα προς τα εμπρός και η λάμα που κρατά στο δεξί του χέρι.

Ο Δον Κιχώτης στο δάσος, 1951

Η Ζερμαίν Ρισιέ πέθανε το 1959 στο Μονπελιέ της Γαλλίας. Είκοσι πέντε χρόνια νωρίτερα, το 1935, είχε ταξιδέψει στην Πομπηία, όπου συγκλονίστηκε από τη θέα των απανθρακωμένων σωμάτων. Η εικόνα τους σημάδεψε τον τρόπο με τον οποίο αποδίδει την ανθρώπινη μορφή στα γλυπτά της.

Germaine Richier, La Montagne, bronze | Chatsworth House, Be… | Flickr
Το βουνό