Σκαλκώτας, Κουνέλλης: Μακριά από τον τόπο σου και όπου θέλει ας είναι

Όταν μιλά κανείς για τον Νίκο Σκαλκώτα και τον Γιάννη Κουνέλλη, μιλά ουσιαστικά για δυο μεγάλες προσωπικότητες της τέχνης που δεν χωρούσαν δυστυχώς στα στενά όρια της πνευματικά επαρχιακής Ελλάδας του 20ου αιώνα.

Ο πρώτος έκανε το λάθος να επιστρέψει στην πατρίδα κι έγινε ένα από εκείνα τα παιδιά που τρώει η Ελλάδα, και ο άλλος έριξε ένα φάσκελο στο καλλιτεχνικό κατεστημένο της δεκαετίας του '50 και έφυγε για τη Ρώμη, όπου βρήκε την τύχη που του άξιζε.

Σήμερα μπορεί όλοι να δοξάζουμε τον Σκαλκώτα συναινώντας στο σχόλιο του Αυστροβρετανού μουσικολόγου και κριτικού Χανς Κέλερ που μιλά για τα τέσσερα Σ (Σοστακόβιτς, Σαίνμπεργκ, Σκαλκώτας, Στραβίνσκι) ως τους μεγαλύτερους συνθέτες του 20ου αιώνα. Όταν όμως ήρθε στην Ελλάδα ο Σκαλκώτας, τον περιέλαβε η τότε κλίκα Καλομοίρη και τον έβγαλε τρελό με συνοπτικές διαδικασίες. Το τέλος του Σκαλκώτα δεν ήταν καλό και μας άφησε νωρίς, ενώ θα μπορούσε σίγουρα να δώσει ακόμα πολλά.

Ο Γιάννης Κουνέλλης αντίθετα μεγαλούργησε εκτός συνόρων ως εκπρόσωπος της Arte Povera. Από τη Ρώμη όπου έζησε και πέθανε άσκησε τεράστια επιρροή στη ελληνική και την ευρωπαϊκή ζωγραφική και το όνομά του είναι πλέον ανάμεσα τα βαριά χαρτιά της μοντέρνας τέχνης. Αν ξέμενε στην Ελλάδα, είναι αμφίβολο να θα κατάφερνε κάτι ανάλογο. «Θεωρώ τον εαυτό μου, όπως εχω ξαναπεί, έναν τυφλό ζωγράφο, ένα βουβό ποιητή, έναν κουφό μουσικό!» δήλωσε κάποια στιγμή σε συνέντευξή του στον Θανάση Λάλα. Μια απάντηση που εμπεριέχει ασφαλώς μια μικρή δόση ειρωνείας προς ένα περιβάλλον το οποίο ο ζωγράφος δεν θα ήθελε να το δει ούτε... ζωγραφιστό!