«Γράμματα ενός Αθώου Στρατιώτη»

Η έκθεση «Γράμματα ενός Αθώου Στρατιώτη» πρωτοβουλία του Λυκείου των Ελληνίδων Παράρτημα Αργοστολίου, με τη συνεργασία της Περιφερειακής Ενότητας Κεφαληνίας και Ιθάκης, την υποστήριξη του Δήμου Αργοστολίου και την επιμέλεια της αρχαιολόγου και ιστορικού τέχνης Ίριδος Κρητικού, εγκαινιάζεται στο Δημοτικό Θέατρο Αργοστολίου «Ο Κέφαλος».

Η έκθεση «Γράμματα ενός Αθώου Στρατιώτη» αποτελεί ομαδικό εικαστικό αφιέρωμα μνήμης με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό ετών από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Στην έκθεση συμμετέχουν με έργα τους εξήντα τέσσερις διακεκριμένοι Έλληνες εικαστικοί με καταγωγή από την Κεφαλονιά, την Μικρά Ασία αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα. Την παραγωγή της έκθεσης έχει το Λύκειον των Ελληνίδων Παράρτημα Αργοστολίου, ενώ την επιμέλεια και τον σχεδιασμό της έχει η ιστορικός τέχνης και ανεξάρτητη επιμελήτρια Ίρις Κρητικού.

Στόχος του αφιερώματος εξαρχής, ήταν τα έργα των εξήντα τεσσάρων διακεκριμένων συμμετεχόντων εικαστικών που το συνθέτουν, να χρησιμοποιήσουν ως ιστορική αφετηρία τους το προσωπικό αφήγημα ενός νεαρού Κεφαλονίτη που πολέμησε και χάθηκε πρόωρα στο μικρασιατικό μέτωπο. Να συνομιλήσουν με το κεντρικό αυτό πρόσωπο της εξαντλημένης σήμερα έκδοσης του 1988 «Γράμματα ενός Αθώου Στρατιώτη». Πρόκειται για το corpus των 139 συγκινητικών επιστολών που ο στρατιώτης Σπύρος Κοκκίνης από την Κεφαλονιά έγραψε και απέστειλε διαδοχικά στην οικογένειά του κατά τη διάρκεια της βραχείας συμμετοχής του στη Μικρασιατική εκστρατεία και το πολεμικό μέτωπο, από το 1919 έως το 1920 όπου και σκοτώθηκε.

Ο Σπύρος Ευαγγέλου Κοκκίνης, γεννήθηκε το 1900 στην Αγία Θέκλη Κεφαλληνίας και σκοτώθηκε σε μάχη με αντάρτες στις 26.10. 1920, ανήμερα του Αγίου Δημητρίου, στην περιοχή της Βίγας κοντά στον Πάνορμο Μικράς Ασίας.

Στα γράμματά του αναφέρονται: ο πατέρας του Ευάγγελος Κοκκίνης, κτηματίας (1864-1937) και η μητέρα του Αικατερίνη (που είχε πεθάνει το 1910).Τα αδέλφια του: Γεράσιμος, εκπαιδευτικός, (γεν. 1897 στην Κεφαλονιά και πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1944.), Ιπποκράτης, γεν 1905 και έζησε στην Πάτρα. (εν ζωή το 1988) και Βεατρίκη, αριστούχος φυσικών επιστημών που έζησε στην Αθήνα και επιμελήθηκε την έκδοση των επιστολών το 1988. Τέλος, ο Παναγής, γεννημένος από άλλη μάνα, τη Νικολέττα (πέθανε το 1965), που έζησε στην Αθήνα. (εν ζωή το 1988).

Στις 30.8.19, με Τ.Τ. στρατιωτικής μετακίνησης 913 30, ο Σπύρος Κοκκίνης γράφει το πρώτο του γράμμα: «Αγαπητέ μου Πατέρα χαίρε, είμεθα καλά το αυτό επιθυμώ και δια εσάς. Σε παρακαλώ να μου στείλεις ένα δεματάκι μάλλινες κάλτσες. Σας έχω γράψει δέκα φορές να στείλεις ένα πιστοποιητικό που να βεβαιώνει ότι υπηρετούμε δύο αδελφοί κληρωτοί. Να γράφεις εις την σύσταση 15ου πεζ. Σύνταγμα 10ος Λόχος μικτή ταξιαρχία 2.6.913 και να γράφετε τακτικά και για όλα με λίγα λόγια, γιατί όταν είναι πολυλογία βαρύνται να τα διαβάζουν εις την λογοκρισίαν και τα ξεσχίζουν. Εσύ αγαπητέ Ιπποκράτη να μου γράφεις κάθε μέρα, γράψε μου πώς πήγαν οι εξετάσεις, Όταν πας στο Ληξούρι αμέσως να γραφτής στη Μουσική. Να προσέχεις τα παιδιά να πηγαίνουν Σχολείο. Δόσε χαιρετισμούς εις την θεία Ροδαμάνθη και θεία Χρυσούλα και εις άλλους. / Είμεθα όλοι καλά. / Μην έχων έτερον σας φιλώ ο αδελφός σας Σπυρίδων Κοκκίνης».

Στις 20.10.20, ανήμερα του Αγίου Γερασίμου, γράφει στον εορτάζοντα αδελφό του Γεράσιμο την τελευταία του επιστολή: «…Σας εύχομαι να διέλθετε εν υγεία και ευτυχία την εορτή σας, ελπίζω δε του χρόνου να είμαι και εγώ ευτού και τότε θα πανηγυρίσουμε όλοι μαζύ την εορτή σου. Εδώ δεν τον έχουν ακούσει τον Άγιο».

Επιστρέφοντας νοερά στα ίχνη του, στον τόπο όπου πολέμησε και όπου ο Ελληνισμός υπάρχει από τον 6ο π.Χ. αιώνα. – από τότε, δηλαδή, που Αιολείς και Ίωνες εγκαταστάθηκαν στη Μίλητο, την Έφεσο και τη Σμύρνη, την Κίο, την Αρτάκη, την Κύζικο, την Πριήνη, την Άβυδο και τις Κλαζομενές-, οι συμμετέχοντες εικαστικοί ξεδιπλώνουν με τον δικό τους τρόπο τη μνήμη του στρατιώτη από την Κεφαλονιά, διασώζοντας και μεταγράφοντας στα έργα τους τα πολύτιμα προσωπικά και ιστορικά δεδομένα των επιστολών του.

Ο ίδιος, νοσταλγώντας τον τόπο και τους οικείους του, περιγράφει τα γεγονότα, παρατηρεί τον κοινωνικό ιστό και αναδεικνύει ιστορικά τους τόπους από όπου περνά αποστέλλοντας τις επιστολές του (Πρέβεζα, Ιωάννινα, Μεσογέφυρα, Τσαραπλανά, Θεσσαλονίκη, Τούμπα, Φερεντζίκ-σημερινές Φέρες, Σουφλί, Διδυμότειχο, Σαλτίκι, Δεδεάγατς-σημερινή Αλεξανδρούπολη, Ανατολική Θράκη (χωριό χωρίς όνομα), Μήδεια, Σκοπός, Αινείας, Σαράντα Εκκλησιές, Ραιδεστός, Σμύρνη, Πάνορμος, Βίγα). Καμαρώνει και χαίρεται με τους φωτογράφους της οδού Εγνατίας και τα φυτεμένα μποστάνια των ζαρζαβατικών στο Σουφλί, θαυμάζει την κοσμοπολίτικη Σμύρνη που τον θαμπώνει με τους δρόμους, τα ζαχαροπλαστεία και τα εμπορικά της περισσότερο από ότι η Αθήνα, περιγράφει με διασκεδαστική ενδελέχεια στον μικρό του αδελφό έναν αρμένικο γάμο και το άκουσμα μιας λατέρνας στον Πάνορμο. Κι ύστερα, μετά από τέσσερις ημέρες σκληρής πορείας, φτάνει στο τέλος της διαδρομής της ζωής του στη Βίγα. Στις 14 Οκτωβρίου του 1920, γράφει στον πατέρα του και ζητά κάλτσες. Στις 15 Οκτωβρίου, περιγράφει στον Γεράσιμο τον λόχο των ευζώνων που συναντά και την επίπονη νυχτερινή στρατιωτική αποστολή προς το Χατζήκιοϊ, με τα άλογα χωρίς σέλα. Στις 18 Οκτωβρίου, παραπονείται στον Ιπποκράτη για τους ληστές που λυμαίνονται την περιοχή και το ανυπόφορο κρύο. Στις 19 Οκτωβρίου, γράφει ξανά στον Γεράσιμο για το κρύο, μιλώντας του ταυτόχρονα για τον Μέγα Αλέξανδρο και το ψάρεμα που επιχειρούν την ημέρα εκείνη στον Γρανικό ποταμό. Τέλος, στις 20 Οκτωβρίου, ανήμερα του Αγίου Γερασίμου όπως και ο ίδιος σημειώνει στην προσφώνηση της επιστολής του, γράφει επιστολή με ευχές για την ημέρα στον πατέρα του, ευχόμενος του χρόνου να συνεορτάσουν στο νησί, ενώ απευθύνεται και στην αδελφή του. Μια δεύτερη ευχετήρια επιστολή γράφει ταυτόχρονα στον εορτάζοντα αδελφό του Γεράσιμο, στην οποία μιλά για μία ακόμη φορά με ιδιαίτερη ζέση για την δίωξη της ελληνικής γλώσσας και για τις δυσκολίες των Ελλήνων εκεί, τόσο ως προς τη ζωή και την εκπαίδευση όσο και ως προς τον εκκλησιασμό τους. Αυτή έμελλε ωστόσο να είναι η τελευταία του επιστολή. Ή, τουλάχιστον, η τελευταία που κατόρθωσε να φτάσει στα χέρια της οικογένειάς του στην Κεφαλονιά, προτού ο ίδιος σκοτωθεί ανήμερα μιας άλλης μεγάλης ελληνικής γιορτής, έξι ημέρες αργότερα.

Ο Σπύρος Κοκκίνης, δια μέσου των επιστολών του, αποδεικνύεται ιδιαίτερα ευαίσθητος, αφοσιωμένος στην οικογένεια και τα αδέλφια του που ορφάνεψαν όπως κι αυτός νωρίς από μητέρα, παρατηρητικός, ουσιαστικά μορφωμένος, με μεγάλη ευαισθησία και αγάπη για την ελληνική γλώσσα, με θετική πρόσληψη του κόσμου και εξαιρετική αίσθηση του χιούμορ καθώς και με πλήθος ενδιαφερόντων για το νεαρό της ηλικίας του. Αμούστακο ακόμη παιδί, δίχως ούτε στιγμή να αμφισβητεί το καθήκον του και να διερωτάται το γιατί βρίσκεται στο μάτι του μικρασιατικού κυκλώνα, επιδιώκει να κρατήσει το ηθικό του ακμαιότατο, εκλιπαρώντας διαρκώς για περισσότερα νέα και νοητή συντροφιά από τους δικούς του, βρίσκοντας χαρά σε κάθε μικρή προσιτή απόλαυση. Αναπολεί τη μουσική του τόπου του και απολαμβάνει το πιάνο όταν φευγαλέα κάπου το ακούει, επιδίδεται σε ανάγνωση λογοτεχνίας και ζητά περισσότερα μυθιστορήματα (σκέπτεται να γίνει συνδρομητής σε εφημερίδα αλλά τον εμποδίζει η συνεχής αλλαγή διεύθυνσης), κολυμπά με απόλαυση όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν, αγαπά το θέατρο και τον κινηματογράφο και βλέπει με λαχτάρα ταινίες όταν του δίνεται η ευκαιρία στο μέτωπο. Αδυναμία τρέφει ακόμη στην άθληση, το ψάρεμα και το κυνήγι που επίσης λαχταρά σαν γνήσιος Κεφαλονίτης. Τέτοια και άλλα εύγλωττα ξέφωτα της μικρής του ζωής, είναι τα ενδιαφέροντα ενός ειρηνικού καλλιεργημένου νέου από το Ιόνιο, καθώς αναδύονται μέσα από τις επιστολές του. Ενός αθώου στρατιώτη που είχε σκοπό να γυρίσει και να ζήσει μέσα στην Ομορφιά. καλλιεργώντας όλα αυτά τα ενδιαφέροντα που είχε από νωρίς αναπτύξει.

Ο Σπύρος Κοκκίνης, υπήρξε ένας φωτεινός ιόνιος μετεωρίτης. Ένας αισιόδοξος νέος -παιδί σχεδόν-, που είχε σκοπό να γυρίσει στον τόπο του και να ζήσει μέσα στην Ομορφιά. καλλιεργώντας όλα αυτά τα ενδιαφέροντα που είχε από νωρίς αναπτύξει. Πρόωρα απών, αλλά με έναν τρόπο που ο ίδιος κατόρθωσε, ωσεί παρών. Αν είχε ζήσει, θα είχε το δίχως άλλο προκόψει, θα είχε φροντίσει συναισθηματικά και πνευματικά τα μικρότερα ορφανά από μάνα αδέλφια του. Θα είχε προλάβει να αγαπήσει και να κάνει δική του οικογένεια. Θα είχε προλάβει να διασχίσει και ενδεχομένως να περιγράψει τον τρομερό 20ο αιώνα με τον ίδιο συναρπαστικό τρόπο που γνώριζε ήδη η νεανική πένα του.

Επιστρέφοντας νοερά στα ίχνη του, στον τόπο όπου πολέμησε και όπου η καρδιά του Ελληνισμού υπάρχει και πάλλεται ήδη από τον 6ο π.Χ. αιώνα, από τότε, δηλαδή, που Αιολείς και Ίωνες εγκαταστάθηκαν στη Μίλητο την Έφεσο, την Κύζικο και τη Σμύρνη, οι συμμετέχοντες εικαστικοί ξεδιπλώνουν με τον δικό τους τρόπο την ακριβή μνήμη του στρατιώτη Σπύρου Κοκκίνη από την Αγία Θέκλα Κεφαλονιάς, διασώζοντας και μεταγράφοντας τα πολύτιμα προσωπικά και ιστορικά δεδομένα των επιστολών του. Με στόχο την οργανική συνομιλία τους με εκείνες, προτάθηκε η ορθή μικρή διάσταση (35×25 εκ.), έτσι ώστε τα έργα που δημιουργήθηκαν να παραπέμπουν σε σελίδες αλληλογραφίας, σε απαντητικές εικονοποιημένες επιστολές. Ζωγραφική και κατασκευή, κέντημα ή κολάζ, φωτογραφική σύνθεση και κεραμική έξεργη ύλη, συντάσσονται εδώ, ανασκάπτοντας και συνομιλώντας με το ιστορικό πλαίσιο, το γεωγραφικό πεδίο, τις πολύτιμες πραγματολογικές πληροφορίες που αποδίδονται γλαφυρά, μα και το εντατικό συναισθηματικό βάθος των επιστολών. Εστιάζοντας με σεβασμό και συνέπεια άλλοτε σε λέξεις και άλλοτε σε εκτενείς περιγραφές, άλλοτε σε γεγονότα και άλλοτε σε ψυχικές συνθήκες, άλλοτε στα ιστορικά σημαντικά επεισόδια και άλλοτε στις ενδόμυχες προσωπικές πτυχές και τις οικογενειακές σχέσεις του επιστολέα που σταδιακά ξεδιπλώνονται.

Εικόνες τοπίων και πόλεων, αναμνηστικές φωτογραφίες νεαρών -παιδιών σχεδόν- ένστολων φαντάρων, τοποθεσίες που κινούνται μεταξύ αλήθειας και μύθου στην Άλλη Όχθη της Ελληνικότητας. Αιχμάλωτα τριαντάφυλλα ανάμεσα στις σελίδες, απελπισία και ελπίδα, δάκρυα και θαλασσινό νερό, φωτιά, χώμα και αίμα, νυχτερινές πορείες και ανελέητος ήλιος, οικογενειακοί ιστοί και ερημία, απώλεια και μνήμη, ζωή και θάνατος. Ξεθωριασμένες φωτογραφίες, επιστολές και μικρές ζωές που έγιναν μνήμες ζωντανεύουν τώρα ξανά, υφαίνοντας το θραυσματικό οργανικό υλικό της έκθεσης», σημειώνει στον κατάλογο η επιμελήτρια της έκθεσης.

Στην έκθεση, με έργα τους συμμετέχουν:

Κώστας Αγγελάκης, Χρήστος Αλατσάκης, Άννα Αχιλλέως, Κάτια Βαρβάκη, Κωνσταντίνος Βερούτης, Μαρίνα Βλαχάκη, Ειρήνη Βογιατζή, Κική Βουλγαρέλη, Μαίρη Γαλάνη-Κρητικού, Στρατηγούλα Γιαννικοπούλου, Κατερίνα Γραφανάκη, Κρίστι Γρηγορίου, Βερονίκη Δαμιανίδου, Μαριέττα Δενδρινού-Πεπελάση, Δικαία Δεσποτάκη, Μαρία Διακοδημητρίου, Κώστας Ευαγγελάτος, Μάριον Ιγγλέση, Αποστόλης Ιτσκούδης, Μεμάς Καλογηράτος, Μηνάς Καμπιτάκης, Εβίτα Κανέλλου, Ειρήνη Καουκάκη, Νικόλας Κληρονόμος, Γεωργία Κοκκίνη, Στέλλα Κομηνά, Νίκος Κόνιαρης, Σοφία-Ρόουζ Κοσμίδου, Κωνσταντίνος Κουτούμπας, Νίκος Λεοντόπουλος, Βασίλης Λιαούρης, Κώστας Μανιατόπουλος, Λίζα Μέρλιν-Βασιλάτου, Μάνος Μπατζόλης, Μηνάς Μαυρικάκης, Ορφέας Μπάτσιος, Αθηνά Μπίκου, Γεωργία Μπλιάτσου, Αγγελική Μπόμπορη, Ισμήνη Μπονάτσου, Ρούλη Μπούα, Γιάννης Μπρούζος, Μαίρη Νταγιαντά, Ισαβέλλα Ντάσση, Ιόλη Ξιφαρά, Βασιλική Πανταζή, Γεύσω Παπαδάκη, Ιωάννα Παρασκευά, Χριστίνα Παρασκευοπούλου, Μαρία Πάστρα, Ελένη Πεχλιβάνη, Μπάμπης Πυλαρινός, Ράνια Ράγκου, Αντωνία Σιμάτου, Έφη Σπηλιώτη, Ματίνα Σταυροπούλου, Μαρίνα Στελλάτου, Νίκος Τριανταφύλλου, Κλαίρη Τσαλουχίδη-Χατζημηνά, Κατερίνα Τσεμπελή, Αγάπη Φεσατίδου-Ψαρράκη, Μαρία Χαλκιά, Αθηνά Χατζή, Νίκος Χιωτίνης.

Με αφορμή την έκθεση, σχεδιάστηκε αναλυτικός κατάλογος από τον Νίκο Λεοντόπουλο. Τα κείμενα καταλόγου υπογράφουν οι: Ευρώπη Μοσχονά – Μαραγκάκη, Πρόεδρος του Λυκείου των Ελληνίδων Παραρτήματος Αργοστολίου & Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων, Σταύρος Τραυλός, Αντιπεριφερειάρχης Κεφαλληνίας και Ιθάκης, Θεόφιλος Μιχαλάτος, Δήμαρχος Αργοστολίου, Ευάγγελος Κοκκίνης, απόγονος Σπ. Κοκκίνη & Ίρις Κρητικού, επιμελήτρια της έκθεσης.

Στο διάστημα λειτουργίας της έκθεσης, η οποία θα διαρκέσει έως και τις 30 Οκτωβρίου 2022, προγραμματίζονται οι ακόλουθες παράλληλες δράσεις:

1. ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ (Προσφυγιά)
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
α. ΛΑΪΚΕΣ ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ. ΒΑΣΩ ΧΑΛΙΩΤΗ, Μέλος Λ.Ε.Α., Εκπαιδευτικός.
β. ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ. ΠΑΤΡΟΥΛΑ ΒΑΡΤΕΛΑΤΟΥ, Έφορος Χορού Λ.Ε.Α, Εκπαιδευτικός.
γ. ΠΟΙΗΣΗ. ΕΛΕΝΗ ΦΩΗ, Έφορος Λαογραφικού-Φιλολογικού Λ.Ε.Α., Εκπαιδευτικός.

2. α. ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ: ΜΟΥΣΙΚΗ – ΧΟΡΟΣ – ΦΟΡΕΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΠΟΥΣ, ΕΙΡΗΝΗ ΜΟΣΧΟΝΑ-ΚΑΡΚΑΒΕΛΑ,
Συνέφορος Ιματιοθήκης Λ.Ε.Α., Γυμνάστρια Προσ/μένης Φ.Α.
β. ΝΤΕΦΙΛΕ. (Συμμετέχει το Τμήμα Χορού των Εφήβων)
ΕΘΕΛ ΚΡΗΤΙΚΟΥ, Έφορος Ιματιοθήκης Λ.Ε.Α., Εκπαιδευτικός
ΕΙΡΗΝΗ ΜΟΣΧΟΝΑ-ΚΑΡΚΑΒΕΛΑ, Συνέφορος Ιματιοθήκης,
ΕΛΠΙΔΑ ΚΟΣΜΑΤΟΥ, Συνέφορος Χορού, Εκπαιδευτικός.
γ. ΧΟΡΟΙ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ (Συμμετέχει το Τμήμα Χορού των Εφήβων)
ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΧΟΡΟΥ: ΒΕΝΕΤΙΑ ΠΑΠΑΛΕΞΑΝΔΡΑΤΟΥ, ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΜΕΤΑΞΑ.
ΜΟΥΣΙΚΗ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΚΙΑΔΑΡΕΣΗΣ, Μουσικολόγος, Εκπαιδευτικός.

3. ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΝΟΣ ΑΘΩΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ (Πληροφορίες για τους Τόπους, τους Ανθρώπους, τον Πολιτισμό από τις Επιστολές του Σπύρου Κοκκίνη). ΧΡΙΣΤΟΘΕΑ ΚΟΣΜΑΤΟΥ, Γραμματέας Λ.Ε.Α., MSc. Διδασκαλίας Αγγλικής, πτ. Δημοσίων Σχέσεων, Θεολόγος.

4. ΕΠΙΣΚΕΨΗ Κ.Α.Π.Η. ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ από Απογόνους Προσφύγων (Εκ του Σύνεγγυς και διαδικτυακά. ΑΝΘΗ ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ, Ταμίας Λ.Ε.Α. Κοινωνική Λειτουργός, Πολιτική Επιστήμων.

5. ΣΜΥΡΝΕΪΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ (Γλυκά – Φαγητά).
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ, Έφορος Οικοτεχνίας Λ.Ε.Α, Θεολόγος.
Συμμετοχή: ΕΛΕΝΗ ΚΟΥΝΑΔΗ, Μέλος Λ.Ε.Α.

6. ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΜΥΡΝΗΣ, ΕΥΡΩΠΗ ΜΟΣΧΟΝΑ – ΜΑΡΑΓΚΑΚΗ, Πρόεδρος Λ.Ε.Α.

7. ΣΜΥΡΝΗ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ (Περιγραφή – Ξενάγηση, Η κοινωνία της Σμύρνης, η Εκπαίδευση και ο Πολιτισμός). ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΚΟΥΜΑΡΙΩΤΗ-ΖΗΝΕΛΛΗ, Συνέφορος Λαογραφικού Φιλολογικού. Φιλόλογος.

8. ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ… ΣΜΥΡΝΕΪΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΚΑΙ ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑΤΑ, ΖΕΦΗ ΤΣΟΚΑΝΑΡΙΔΟΥ, Μέλος Λ.Ε.Α. MSc. Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας και Δημόσιας Ιστορίας, Εκπαιδευτικός.

9. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ. Συντονίζουν: Στάμω Μαστρόκαλου, Ευρώπη Μοσχονά – Μαραγκάκη, Διονυσία Κουμαριώτη, Κατερίνα Αλεξανδρή.

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Ειρήνη Βογιατζή

πηγή: culturenow.gr