Σαλβαντόρ Νταλί - Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα

Η μεταξύ τους σχέση, σχέση με όλα τα στοιχεία της ερωτικής φιλίας είναι ένα σημαντικό και ίσως το σημαντικότερο παραλειπόμενο της Ιστορίας του Πνεύματος τον προηγούμενο αιώνα. Ο Γκαρθία Λόρκα ομολογούσε αβίαστα την ομοφυλοφιλία του και το ελεύθερο πνεύμα του που τον έφερε σε ρήξη με τα φασιστοειδή της Φρανκικής αντίδρασης. Πλήρωσε και τα δύο με τον μαρτυρικό του θάνατο και χάρις σ’ αυτόν απέκτησε την ανεξίτηλη υστεροφημία του. Ο Σαλβαντόρ Νταλί, αντίθετα, ποτέ δεν παραδέχτηκε τον ερωτικό του δεσμό με τον ποιητή: «Ο Φρεντερίκο ήταν ομοφυλόφιλος όπως όλοι ξέρουν και τρελά ερωτευμένος μαζί μου. Προσπάθησε δυο φορές να με αποπλανήσει κι εγώ εκνευρίστηκα μαζί του γιατί δεν ήμουν ομοφυλόφιλος και δεν με ενδιέφερε». Με αυτό το τυπικό ανακοινωθέν επιχείρησε να περιχαρακώσει και να εξαφανίσει από το βιογραφικό του την αμφιλεγόμενη σχέση με τον ποιητή. Στο μεταξύ ο κόσμος της διανόησης «έβραζε εναντίον του». Η φιλοχρηματία του, η επιδειξιομανία του και ο αθεράπευτος εγωκεντρισμός τους τον έκαναν αντιπαθή στους κύκλους των σουρεαλιστών που τον αποκήρυξαν κι έκοψαν κάθε σχέση μαζί του, το 1934. Στο μεταξύ η φήμη του όλο και μεγάλωνε ενώ εκείνη τη χρονιά θα παντρευόταν τη Ρωσίδα Έλενα Ντιακόνοβα, γνωστή και ως Γκαλά, πρώην σύζυγο του ποιητή Πολ Ελυάρ. Την ίδια στιγμή οι αποκαθηλωτικές κριτικές και οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί στο πρόσωπό του έπεφταν βροχή αλλά φαίνεται πως ο πανούργος Σαλβαντόρ είχε μια μοναδική ικανότητα να τις απορροφά προς όφελός του. Οι παλιοί του συνοδοιπόροι στον σουρεαλισμό τον κατηγορούσαν για φιλοναζιστή και ο ίδιος απαντούσε με την συνήθη άνεση και απάθεια: «Δεν είμαι χιτλερικός κι ούτε προτίθεμαι να γίνω». Όταν όμως ο Φράνκο εγκαθίδρυσε το καθεστώς του στην πατρίδα του Νταλί, εκείνος χαιρέτισε με ενθουσιασμό την εξέλιξη αυτή προκαλώντας την οργή των εξόριστων Ισπανών καλλιτεχνών. Έτσι κι αλλιώς είχε λιποτακτήσει στον Ισπανικό εμφύλιο δείχνοντας εξαρχής ότι δεν θα υπερασπιζόταν την τύχη της δημοκρατίας. Με τον ίδιο τρόπο αντέδρασε μπροστά στην πραγματικότητα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Όργουελ τον χαρακτήρισε «αηδιαστικό άνθρωπο, που έφυγε σαν το ποντίκι μακριά από τον πόλεμο».