Ο Κλοντ Ντεμπυσσύ - Ένας επαναστάτης με αιτία

Πρωτοπόρος και ιδιοφυής ο Κλοντ Ντεμπυσσύ είχε την τύχη στα χρόνια της μαθητείας του να προσληφθεί ως πιανίστας της βαρώνης Φαν Μεκ, ηγερίας του Τσαϊκόφσκι, εμπειρία που του αποκάλυψε τη μουσική ψυχή της Ρωσίας και την ελεύθερη τέχνη των τσιγγάνων. Ο ίδιος παραδεχόταν αργότερα ότι το σύντομο αυτό ταξίδι διακοπών που ξεκίνησε από τη Μόσχα και συνεχίστηκε στη Φλωρεντία και στη Βενετία άσκησε πάνω του μεγαλύτερη επίδραση από όσο η μακρά παραμονή του στο Παρισινό Ωδείο.

Όταν επέστρεψε στο Παρίσι μπήκε σιγά-σιγά στον κύκλο του Πιερ Λουίς και του Στεφάν Μαλαρμέ και αυτό τον βοήθησε να αποκτήσει λογοτεχνική παιδεία. Εμπνευσμένος από ένα ποίημα του Μαλαρμέ που ο κατά τα άλλα γνωστός ποιητής ταλαιπωρήθηκε δέκα χρόνια περίπου για να το εκδώσει αλλάζοντας κάθε φορά τίτλο ώσπου έφτασε στο γνωστό Απομεσήμερο ενός Φαύνου, δημιούργησε μια μίνι συμφωνική σύνθεση για ορχήστρα που διαρκεί δέκα λεπτά περίπου. Ο θεός Πάνας (Φαύνος) κουρασμένος από το κυνηγητό των Νυμφών και των Ναϊάδων απολαμβάνει το μεσημεριανό του ύπνο με όνειρα που θα βγουν αληθινά.

Τη σύντομη αυτή μουσική δημιουργία του 1894 την ονόμασε Πρελούδιο στο Απομεσήμερο ενός Φαύνου, προαναγγέλλοντας δύο ακόμα μέρη που δεν τα ολοκλήρωσε ποτέ. Παρόλα αυτά πρόκειται για ένα μικρό αριστούργημα που προοικονομεί την επικείμενη ατονικότητα στη μουσική του εικοστού αιώνα.

Ο Ντεμπυσσύ είχε παγιώσει τις απόψεις του για τη μουσική που κάθε άλλο παρά ευχάριστες ήταν για τους ομοτέχνους του:

Πιστεύω πως μέχρι σήμερα η μουσική βασίστηκε σε μια επίπλαστη αρχή. Οι συνθέτες προσπαθούν υπερβολικά να γράψουν. Φτιάχνουν μουσική για το χαρτί, ενώ αυτή προορίζεται για το αυτί. Αναζητούν τις ιδέες μέσα τους ενώ θα έπρεπε να τις ψάχνουν γύρω τους. Αυτό είναι μεταφυσική δεν είναι μουσική. Δεν ακούνε γύρω τους τη φύση και τους ήχους της, δεν αφουγκράζονται την πλούσια μουσική που μας προσφέρεται σε τόση αφθονία. Θα το ξαναπώ: Για ένα συνθέτη είναι πιο χρήσιμο να δει την ανατολή του ήλιου παρά να ακούσει την Ποιμενική συμφωνία του Μπετόβεν.