Σπιρουλίνα: Έξι παρενέργειες του δημοφιλούς συμπληρώματος

Η σπιρουλίνα μπορεί να παρέχει ενέργεια, πρωτεΐνες και αντιοξειδωτικά, όμως, η πραγματικότητα είναι πιο πολύπλοκη. Παρότι θεωρείται ασφαλής, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι δεν είναι για όλους και σίγουρα δεν είναι για άκριτη χρήση.

Ας δούμε συνοπτικά τι λένε οι σύγχρονες μελέτες και πού πρέπει να δείξετε προσοχή, όταν λαμβάνεται σπιρουλίνα.

Τι είναι η σπιρουλίνα

Η σπιρουλίνα είναι κυανοβακτήριο (Arthrospira platensis ή A. maxima) και όχι φύκι, όπως συχνά αναφέρεται. Περιέχει υψηλή ποσότητα πρωτεΐνης (έως 60% σε ξηρή μορφή), βιταμίνες του συμπλέγματος Β, καροτενοειδή και μέταλλα. Χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα εδώ και δεκαετίες.

Οι κίνδυνοι, ωστόσο, δεν είναι αμελητέοι.

Κίνδυνος 1: Επιμόλυνση με τοξίνες

Ο μεγαλύτερος εντοπισμένος κίνδυνος δεν είναι η ίδια η σπιρουλίνα αλλά η ποιότητα της καλλιέργειας. Σε ανοιχτές δεξαμενές μπορεί να μολυνθεί με:

• μικροκυκστίνες, ηπατοτοξίνες που παράγουν άλλα κυανοβακτήρια
• βαρέα μέταλλα όπως μόλυβδο, αρσενικό, μολυβδαίνιο
• παθογόνα βακτήρια

Μελέτη του 2023 από την U.S. National Library of Medicine κατέγραψε μικροκυκστίνες σε όλα τα εξεταζόμενα προϊόντα σπιρουλίνας, σε επίπεδα που ενδέχεται να υπερβούν το επιτρεπτό όριο.

Επίσης, εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι η σπιρουλίνα έχει την ικανότητα να «τραβάει» ιόντα βαρέων μετάλλων από το νερό (biosorption), πράγμα που εξηγεί γιατί η καθαρότητα καλλιέργειας είναι τόσο κρίσιμη.

Οι μικροκυκστίνες συνδέονται, επίσης, με ηπατική βλάβη, άρα η επιλογή πιστοποιημένων συμπληρωμάτων είναι κρίσιμης σημασίας.

Κίνδυνος 2: Αλλεργικές αντιδράσεις

Οι καταγεγραμμένες περιπτώσεις αλλεργίας, δεν είναι πολύ συχνές, αλλά είναι ωστόσο, υπαρκτές.

Μπορεί, για παράδειγμα να εμφανιστούν τα εξής συμπτώματα:

• εξανθήματα
• δύσπνοια
• οίδημα
• αναφυλαξία

Τα περιστατικά δείχνουν ότι όσοι έχουν ιστορικό αλλεργιών πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί.

Κίνδυνος 3: Αυτοάνοσα νοσήματα

Η σπιρουλίνα έχει ανοσοδιεγερτικές ιδιότητες. Αυτό θεωρείται «θετικό» σε υγιή άτομα, αλλά δυνητικά επικίνδυνο σε ανθρώπους με αυτοάνοσα νοσήματα (π.χ. λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα, σκλήρυνση κατά πλάκας). Η επιπλέον ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού μπορεί θεωρητικά να επιδεινώσει τα συμπτώματα.

Κίνδυνος 4: Επίδραση στην πήξη του αίματος

Η σπιρουλίνα μπορεί να επηρεάσει την πήξη του αίματος, αυξάνοντας τον κίνδυνο αιμορραγίας σε άτομα που:

• παίρνουν αντιπηκτικά
• έχουν διαταραχές πήξης
• έχουν χαμηλά αιμοπετάλια

Η αλληλεπίδραση με φάρμακα όπως βαρφαρίνη και DOACs αναφέρεται συχνά στις ιατρικές οδηγίες.

Κίνδυνος 5: Επίδραση στη γλυκόζη

Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να μειώσει το σάκχαρο αίματος. Θεωρητικά αυτό είναι καλό, πρακτικά όμως μπορεί να οδηγήσει σε υπογλυκαιμικές κρίσεις σε διαβητικούς που λαμβάνουν αντιδιαβητική αγωγή.

Κίνδυνος 6: Απόλυτη αντένδειξη για ασθενής με PKU

Η σπιρουλίνα περιέχει φαινυλαλανίνη. Για άτομα με φαινυλκετονουρία (PKU), ακόμη και μικρή ποσότητα μπορεί να είναι επικίνδυνη.

Άλλες συχνές, «ελαφριές» παρενέργειες

• ναυτία
• πονοκέφαλος
• αϋπνία
• κοκκίνισμα προσώπου / εφίδρωση
• αύξηση ουρικού οξέος

Πώς να επιλέξετε ένα ασφαλές συμπλήρωμα

Γιατροί και διατροφολόγοι συνιστούν τα παρακάτω μέτρα, ώστε να είστε απόλυτα ήσυχοι και ασφαλείς όταν λαμβάνετε σπιρουλίνα.

• Ζητήστε την συμβουλή του γιατρού σας
• Προτιμήστε προϊόντα με third-party testing για μικροκυκστίνες και βαρέα μέταλλα
• Αποφύγετε να την καταναλώσετε αν πάσχετε από αυτοάνοσο νόσημα, ή λαμβάνεται αντιπηκτικά
• Προσοχή αν πάσχετε από διαβήτη
• Να τη διακόψετε άμεσα σε κάθε ανεπιθύμητο σύμπτωμα
• Να τηρείτε τις προτεινόμενες δόσεις

Τέλος, η σωστή επιλογή προϊόντος και η συνεννόηση με γιατρό είναι τα δύο στοιχεία που καθορίζουν αν θα λειτουργήσει ως βοήθημα ή ως πρόβλημα.

Πηγή: iatropedia.gr