Κάστανο: Ο «αχινός» του χειμώνα που προστατεύει την καρδιά

Το κάστανο είναι καρπός της καστανιάς. Βρίσκεται μέσα σε ξυλώδες περίβλημα που έχει αγκάθια εξωτερικά και ανοίγει όταν οι καρποί ωριμάσουν. Το μέγεθος του κάστανου εξαρτάται από την ποικιλία, την υγρασία, και τη σύσταση του εδάφους.

Η καστανιά είναι πανάρχαιο δέντρο όπως αποδεικνύεται από ποικίλα ευρήματα της εποχής του Χαλκού. Κύριες περιοχές που ευδοκιμεί το κάστανο στην Ελλάδα είναι η Μακεδονία (όρος Πάικο στη Γρίβα), η Θεσσαλία και οι ορεινές περιοχές της Κρήτης.

Τα κάστανα καταναλώνονται εδώ και χίλια χρόνια, ήταν η τροφή των φτωχών το Μεσαίωνα. Τρώγονται ωμά, ψητά ή χρησιμοποιούνται στην μαγειρική και ζαχαροπλαστική.

Θρεπτική αξία

Τα κάστανα έχουν χαμηλές θερμίδες από ό,τι άλλα είδη καρπών. Είναι καλή πηγή αμινοξέων, μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, αντιοξειδωτικών και φαινολικών ενώσεων. Τα νωπά κάστανα περιέχουν 50% νερό, 45% υδατάνθρακες και 5% φυτικά έλαια.

Μια μερίδα (1/4 φλιτζάνι) ωμά κάστανα περιέχει: 1γρ πρωτεΐνης, 1γρ λίπους και 3γρ φυτικών ινών ενώ αποδίδει μόνο 77 θερμίδες.

Η υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, τα κάνει μοναδικά ανάμεσα στους καρπούς. Μισό φλιτζάνι ωμά κάστανα παρέχουν το 35% με 45% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης. Ποσότητα της βιταμίνης χάνεται κατά το βρασμό και στο τελικό προϊόν φτάνει το 15% με 20%. Για να διατηρηθεί η ποσότητα της βιταμίνης προτείνεται καλύτερα το ψήσιμο σε χαμηλή θερμοκρασία.

Τα κάστανα περιέχουν ασβέστιο απαραίτητο για τα οστά, σίδηρο απαραίτητο για τη δημιουργία αιμοφόρων αγγείων, βιταμίνες του συμπλέγματος Β που ενισχύουν την απελευθέρωση ενέργειας, βιταμίνη Ε για την υγεία των ματιών, του δέρματος και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, ψευδάργυρο που βοηθά τη δημιουργία νέων κυττάρων και την επούλωση των πληγών, βιταμίνη Α, χαλκό, μαγγάνιο και μαγνήσιο.

Τα κάστανα αποτελούν καλή πηγή αντιοξειδωτικών που διατηρούν την ποσότητα τους ακόμα και μετά το μαγείρεμα, όπως γαλλικό οξύ και ελλαγικό οξύ – δυο αντιοξειδωτικά που αυξάνουν σε συγκέντρωση κατά το μαγείρεμα.

Τα κάστανα έχουν επιπλέον οφέλη για την υγεία:

• Ενισχύουν την υγεία της καρδιάς

Τα αντιοξειδωτικά και τα μεταλλικά στοιχεία που περιέχουν όπως το μαγνήσιο και το κάλιο βοηθούν στη μείωση του κινδύνου για καρδιοαγγειακές παθήσεις όπως καρδιοπάθειες και εγκεφαλικό. Είναι μια καλή πηγή θρεπτικών συστατικών που ενισχύουν την υγεία της καρδιάς.

• Βελτιώνουν την πέψη

Τα κάστανα προάγουν την καλή πέψη. Είναι πλούσια πηγή φυτικών ινών που θρέφουν τα καλά βακτήρια του εντέρου. Τα κάστανα είναι ελεύθερα γλουτένης και μπορούν να καταναλωθούν από άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη.

• Ρυθμίζουν το σάκχαρο στο αίμα

Ο χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης που έχουν τα κάστανα τα κάνει ιδανική τροφή για τα άτομα που υποφέρουν από διαβήτη. Η περιεκτικότητα τους σε φυτικές ίνες ενισχύει τη θετική τους παρουσία στο διαιτολόγιο των διαβητικών.

Τα ωμά κάστανα είναι ασφαλή για κατανάλωση για τους περισσότερους ανθρώπους. Ωστόσο, περιέχουν ταννικό οξύ, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να προκαλέσουν ερεθισμό στο στομάχι, ναυτία ή ηπατική βλάβη εάν έχετε ηπατική νόσο ή αντιμετωπίζετε νεφρικά προβλήματα.

Αρκετοί γαστρονόμοι και σεφ μας θυμίζουν ότι εκτός από γέμιση στη γαλοπούλα, τα κάστανα συνοδεύουν εξαιρετικά μοσχαράκι ή πρόβατο, ενώ ως βελούδινος πουρές συνοδεύουν ιδανικά το κυνήγι. Ας θυμηθούμε και τους καστανάδες που μας τα προσφέρουν ζεστά, ως σνακ, στις χειμωνιάτικες βόλτες μας στην πόλη.

Η καλή υγεία είναι επιλογή.

Ασλανίδη Αναστασία

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος