Γάζα: Το Ισραήλ ανοίγει διαδρόμους ανθρωπιστικής βοήθειας

ετά τις αυστηρότατες προειδοποιήσεις του Τζο Μπάιντεν στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, το Ισραήλ αποφάσισε να ανοίξει τον μεθοριακό σταθμό του Ερέζ, στα σύνορα με τη Γάζα, και να επιτρέψει τη χρήση του λιμανιού του Ασντόντ για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στους Παλαιστινίους.

Προσπάθειες κατευνασμού του Μπάιντεν

Αν και λίγα πράγματα έχουν γίνει γνωστά για την προχθεσινή συνομιλία του Τζο Μπάιντεν με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, εκ των αποτελεσμάτων της φαίνεται ότι ο Αμερικανός πρόεδρος είχε κάποια πολύ σοβαρά πράγματα να πει στον Ισραηλινό πρωθυπουργό, λίγα εικοσιτετράωρα ύστερα από τη φονική επιδρομή των Ισραηλινών εναντίον αυτοκινητοπομπής της ανθρωπιστικής οργάνωσης World Central Kitchen (WCK), που προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή.

Η πρώτη κίνηση συμμόρφωσης του Νετανιάχου στις απαιτήσεις του Λευκού Οίκου ανακοινώθηκε, όχι από την Ιερουσαλήμ, αλλά από την Ουάσιγκτον, λίγες ώρες μετά την τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ανδρών. Οπως ανακοίνωσε η Αντριάν Γουότσον, εκπρόσωπος Τύπου του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, η κυβέρνηση του Ισραήλ συμφώνησε να ανοίξει τον μεθοριακό σταθμό του Ερέζ, στα σύνορα του Ισραήλ με τη βόρεια Γάζα, για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας. Οι Ισραηλινοί είχαν κλείσει αυτή τη δίοδο από την επομένη των φονικών επιδρομών της Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου, γεγονός που προκάλεσε εφιαλτική ανθρωπιστική κρίση στο βόρειο τμήμα της λωρίδας, που είναι και το πιο πυκνοκατοικημένο.

Παράλληλα, ο Νετανιάχου δέχθηκε να χρησιμοποιηθεί το λιμάνι του Ασντόντ για τον ίδιο σκοπό, αλλά και να αυξηθεί σημαντικά η ροή βοήθειας που έρχεται από την Ιορδανία μέσω του μεθοριακού σταθμού Κερέμ Σαλόμ, στο νότιο άκρο της παλαιστινιακής λωρίδας. Σχολιάζοντας αυτές τις εξελίξεις, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, εξέφρασε την ελπίδα να οδηγήσουν πραγματικά σε μεγάλη αύξηση της ροής ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους Παλαιστινίους, χαρακτηρίζοντας «απολύτως απελπιστική» την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας.

Οπως ανακοινώθηκε από τον Λευκό Οίκο, στη διάρκεια της 30λεπτης συνομιλίας, ο Τζο Μπάιντεν ζήτησε από τον Νετανιάχου «χειροπιαστά, συγκεκριμένα μέτρα» για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα, τονίζοντας για πρώτη φορά ότι η αμερικανική πολιτική υποστήριξης του Ισραήλ μπορεί να αλλάξει, αν η κυβέρνησή του δεν συμμορφωθεί. Σε χρόνο μηδέν, ύστερα από το τελεσίγραφο Μπάιντεν, συνεδρίασε το ισραηλινό συμβούλιο ασφαλείας για να λάβει τις σχετικές αποφάσεις. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζον Κέρμπι επιβεβαίωσε ότι «ναι, υπάρχει αυξανόμενη δυσαρέσκεια» του Μπάιντεν έναντι του Νετανιάχου και τόνισε ότι τα μέτρα στα οποία δεσμεύτηκε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός πρέπει να εφαρμοστούν «μέσα σε λίγες μέρες ή και ώρες».

Θα περιμένουμε τα αποτελέσματα, δηλώνει ο Μπλίνκεν – Στο Κάιρο ο διευθυντής της CIA, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος πιέζει για άμεση εκεχειρία.

Σε μια δεύτερη κίνηση κατευνασμού της Ουάσιγκτον, η ηγεσία του ισραηλινού στρατού ανακοίνωσε ότι απέλυσε δύο αξιωματικούς και επέπληξε αυστηρά άλλους τρεις για το «βαρύ σφάλμα» της περασμένης Δευτέρας, που είχε αποτέλεσμα τον βομβαρδισμό τριών αυτοκινήτων της WCK και τη δολοφονία επτά ακτιβιστών της, στην κεντρική Γάζα, σε ζώνη που ελεγχόταν αποκλειστικά από τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και όπου δεν διεξάγονταν εχθροπραξίες. Ωστόσο, η WCK, που έχει έδρα στην Ουάσιγκτον, με νεότερη ανακοίνωσή της δεν δέχθηκε τις εξηγήσεις των Ισραηλινών και επέμεινε στην ανάγκη ανεξάρτητης διεθνούς έρευνας για το συμβάν.

Επιφυλακτικός για τις κινήσεις του Ισραήλ εμφανίστηκε και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών. Μιλώντας από το Βέλγιο, όπου συναντήθηκε με Ευρωπαίους αξιωματούχους, ο Αντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν είναι μεν καλοδεχούμενα, αλλά «θα κριθούν από τα αποτελέσματα». Την ίδια ώρα, αναχωρούσε για το Κάιρο ο διευθυντής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς, για έναν νέο κύκλο συνομιλιών με αξιωματούχους της Αιγύπτου, του Κατάρ και του Ισραήλ με αντικείμενο τις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία. Στη συνομιλία του με τον Νετανιάχου, ο Τζο Μπάιντεν τόνισε με εμφατικό τρόπο την ανάγκη κατάπαυσης του πυρός «το αμέσως προσεχές διάστημα».

Στη Γενεύη, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ ενέκρινε, με ψήφους 28-6 και 13 αποχές, ψήφισμα που καλεί όλες τις χώρες να σταματήσουν τις εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ, κατηγορώντας το για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. ΗΠΑ και Γερμανία καταψήφισαν την απόφαση, αλλά πολλές ευρωπαϊκές χώρες είτε ψήφισαν υπέρ είτε απείχαν.

Στο μεταξύ, η McDonald’s αποφάσισε να εξαγοράσει τα εστιατόριά της στο Ισραήλ, τα οποία λειτουργούσαν εδώ και δεκαετίες με το σύστημα franchise, από την τοπική εταιρεία Alonyat. Μετά τις επιδρομές της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, η Alonyat ανακοίνωσε ότι διανέμει δωρεάν γεύματα στον ισραηλινό στρατό, κάτι που οδήγησε σε διεθνές μποϊκοτάζ των McDonald’s, με αποτέλεσμα να πληγούν σοβαρά τα έσοδα της αμερικανικής πολυεθνικής, όχι μόνο στη Μέση Ανατολή, αλλά και σε χώρες όπως το Πακιστάν, η Ινδονησία, η Μαλαισία, ακόμη και η Γαλλία.

Ιρανικά αντίποινα περιμένει το Ισραήλ
Η δολοφονία αξιωματικών των Φρουρών της Επανάστασης από το Ισραήλ στη Δαμασκό δεν θα μείνει ατιμώρητη, υποσχέθηκε ο διοικητής της επίλεκτης στρατιωτικής δύναμης του Ιράν στην κηδεία των επτά συναδέλφων του, στην Τεχεράνη. «Οι γενναίοι άνδρες μας θα τιμωρήσουν το σιωνιστικό καθεστώς… Η κατάρρευσή τους είναι πολύ πιθανή και ίσως επίκειται, Θεού θέλοντος», δήλωσε ο στρατηγός Χοσεΐν Σαλαμί εκφωνώντας τον επικήδειο στο πανεπιστήμιο της ιρανικής πρωτεύουσας.

Προηγουμένως, χιλιάδες άνθρωποι πραγματοποίησαν πορεία προς το κεντρικό πανεπιστήμιο, υψώνοντας πορτρέτα των νεκρών και φωνάζοντας συνθήματα όπως «Θάνατος στο Ισραήλ» και «Θάνατος στις ΗΠΑ». Ενας ανώτατος αξιωματικός της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ο ταξίαρχος Μοχάμεντ Ρεζά Ζαχεντί, ήταν ανάμεσα στους επτά Ιρανούς που σκοτώθηκαν κατά τον βομβαρδισμό του ιρανικού προξενείου στη συριακή πρωτεύουσα την περασμένη Δευτέρα. Στην ίδια επίθεση σκοτώθηκαν επίσης τέσσερις Σύροι και ένα στέλεχος της φιλοϊρανικής οργάνωσης του Λιβάνου, Χεζμπολάχ. Απαντώντας στο πρακτορείο Reuters για το ενδεχόμενο στρατιωτικής απάντησης του Ιράν εναντίον του Ισραήλ, ο πρώην διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης, Μόχσεν Ρεζαεΐ, τόνισε: «Η απόφαση έχει ληφθεί. Και είναι βέβαιο ότι θα εφαρμοστεί». Στην κηδεία των επτά Ιρανών αξιωματικών έδωσε το «παρών» και ο ηγέτης της παλαιστινιακής οργάνωσης Ισλαμική Τζιχάντ, Ζίαντ αλ Ναχάλα.

Η ισραηλινή επίθεση και οι ιρανικές απειλές που ακολούθησαν ενίσχυαν διεθνώς τις ανησυχίες για μετατροπή του πολέμου της Γάζας σε ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση. Στο Ισραήλ έχει κηρυχθεί κόκκινος συναγερμός. Την Πέμπτη, το υπουργείο Αμυνας ανέστειλε όλες τις άδειες στρατιωτικών, θέτοντας τις ένοπλες δυνάμεις σε καθολική επιφυλακή. Χθες ανεστάλησαν στο Τελ Αβίβ και σε άλλες περιοχές του Ισραήλ οι υπηρεσίες που χρησιμοποιούν το σύστημα γεωεντοπισμού GPS, προφανώς για να μη διευκολυνθεί το έργο Ιρανών ή συμμάχων τους (Χεζμπολάχ, Χαμάς, Χούθι κ.ά.) που θα ήθελαν να εξαπολύσουν πλήγματα. Επίσης, αποφασίστηκε να κλείσει προσωρινά η ισραηλινή πρεσβεία στη Ρώμη λόγω φόβων για πιθανή επίθεση. Πάντως, δύο ιρανικές πηγές, τις οποίες επικαλείται το πρακτορείο Reuters, ανέφεραν ότι η απάντηση της Τεχεράνης θα είναι σταθμισμένη, ώστε να μην υπάρξει κλιμάκωση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανοιχτό πόλεμο.