Κομισιόν: Ανάπτυξη 2,3% το 2024 και το 2025 στην Ελλάδα

στερα από την υποτονική ανάπτυξη που σημείωσε πέρυσι, η οικονομία της Ε.Ε. εισήλθε το 2024 σε ασθενέστερη βάση από ό, τι αναμενόταν. Συγκεκριμένα, οι ενδιάμεσες χειμερινές προβλέψεις της Κομισιόν – που δημοσιεύθηκαν πριν απο λίγο – αναθεωρούν την ανάπτυξη τόσο στην Ε.Ε. όσο και στη ζώνη του ευρώ σε 0,5% το 2023, από 0,6% που προβλεπόταν στις φθινοπωρινές προβλέψεις, και σε 0,9% (από 1,3%) στην Ε.Ε. και 0,8% (από 1,2%) στη ζώνη του ευρώ το 2024.

Σταθερή οικονομική ανάπτυξη για Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα το πραγματικό ΑΕΠ της εκτιμάται ότι έχει αυξηθεί κατά 2,2% το 2023, ελαφρώς χαμηλότερο από τις φθινοπωρινές προβλέψεις.

Υστερα από την ισχυρή ανάκαμψη του 2022, η αύξηση της κατανάλωσης μειώθηκε ουσιαστικά αλλά παρέμεινε ένας από τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης, πέρυσι. Παρά τις αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης, οι επενδύσεις συνέβαλαν σημαντικά, χάρη στην ισχυρή κατασκευαστική δραστηριότητα και την εφαρμογή του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRP). Η βραδύτερη από την αναμενόμενη ανάκαμψη της Ελλάδας οι βασικοί εμπορικοί εταίροι της Ε.Ε. «ζύγισαν» την αύξηση των εξαγωγών, ακόμη οι καθαρές εξαγωγές είχαν θετική συμβολή στην ανάπτυξη.

Η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει σε γενικές γραμμές σταθερή στο 2,3% το 2024 και το 2025, σε γενικές γραμμές όπως αναμενόταν το φθινόπωρο. Η πραγματική κατανάλωση αναμένεται να επεκταθεί με παρόμοιους ρυθμούς όπως το 2023, με αποτέλεσμα μια ελαφρώς χαμηλότερη συμβολή στην αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ.

Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά, καθώς η εφαρμογή του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας προχωρά ταχύτατα και καθώς οι συνθήκες χρηματοδότησης διευκολύνονται. Η σύνθεση των ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου προβλέπεται να μετατοπιστεί από τις κατασκευές σε πιο παραγωγικές επενδύσεις, όπως ο εξοπλισμοί και τα μηχανήματα.

Ωστόσο, οι επενδύσεις είναι πιθανό να προκαλέσουν υψηλότερη ζήτηση εισαγωγών τόσο για αγαθά όσο και για υπηρεσίες, γεγονός που προβλέπεται να μειώσει τη θετική συμβολή των καθαρών εξαγωγών το 2024-25. Ο ετήσιος πληθωρισμός βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ HICP) μετριάστηκε στο 4,2% το 2023.

Ο υποκείμενος πληθωρισμός, εξαιρουμένων των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, ήταν σημαντικά υψηλότερος, στο 5,3% το 2023 κατά μέσο όρο, αλλά μειώθηκε κάτω από το επίπεδο του πληθωρισμού βάσει του ΕνΔΤΚ έως τον Δεκέμβριο του 2023.

Αυτό αντανακλά μια προοδευτική συγκράτηση των πιέσεων της ζήτησης στις βασικές τιμές και χαμηλότερη από την αναμενόμενη διαβίβαση των προηγούμενων κραδασμών στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων.

Η σύσφιξη της αγοράς εργασίας, μαζί με την πρόσφατα ανακοινωθείσα αύξηση του κατώτατου μισθού (από τον Απρίλιο του 2024), αναμένεται να ασκήσει κάποια ανοδική πίεση στις τιμές, η οποία θα αντισταθμίσει εν μέρει τον αντίκτυπο των χαμηλότερων τιμών της ενέργειας στον πληθωρισμό. Συνολικά, ο πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ αναμένεται να μειωθεί σταδιακά το 2024 και το 2025, σε 2,7% και 2% αντίστοιχα. Αυτό είναι οριακά χαμηλότερο από ό, τι στις φθινοπωρινές προβλέψεις και των δύο ετών.

Επιβράδυνση πληθωρισμού στην Ε.Ε..

Ο πληθωρισμός αναμένεται να επιβραδυνθεί ταχύτερα από ό, τι προβλεπόταν το φθινόπωρο. Στην Ε.Ε. ο πληθωρισμός του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) προβλέπεται να μειωθεί από 6,3% το 2023 σε 3,0% το 2024 και 2,5% το 2025. Στη ζώνη του ευρώ, αναμένεται να επιβραδυνθεί από 5,4% το 2023 σε 2,7% το 2024 και σε 2,2% το 2025.

Αδύναμες προοπτικές για ανάπτυξη

Το 2023, η ανάπτυξη παρεμποδίστηκε από τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, την ισχυρή νομισματική σύσφιξη, τη μερική απόσυρση της δημοσιονομικής στήριξης και την πτώση της εξωτερικής ζήτησης.

Αφού απέφυγε με το ζόρι μια τεχνική ύφεση το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους, οι προοπτικές για την οικονομία της ΕΕ το πρώτο τρίμηνο του 2024 παραμένουν αδύναμες. Αφότου σχεδόν απέφυγε μια τεχνική ύφεση στο δεύτερο μισό του χρόνου, οι προοπτικές για την ευρωπαϊκή οικονομία στο πρώτο τρίμηνο του 2024 παραμένουν αδύναμες.

Ωστόσο, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να επιταχυνθεί σταδιακά φέτος. Καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να μειώνεται, η αύξηση των πραγματικών μισθών και η ανθεκτική αγορά εργασίας θα πρέπει να στηρίξουν την ανάκαμψη της κατανάλωσης. Παρά την πτώση των περιθωρίων κέρδους, οι επενδύσεις αναμένεται να επωφεληθούν από τη σταδιακή χαλάρωση των πιστωτικών όρων και τη συνεχιζόμενη εφαρμογή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Επιπλέον, το εμπόριο με ξένους εταίρους αναμένεται να εξομαλυνθεί, μετά από μια αδύναμη απόδοση πέρυσι.

Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να σταθεροποιηθεί από το δεύτερο εξάμηνο του 2024 έως το τέλος του 2025. Ταχύτερη από την αναμενόμενη μείωση του πληθωρισμού.

Η μείωση του ονομαστικού πληθωρισμού το 2023 ήταν ταχύτερη από το αναμενόμενο, κυρίως λόγω της μείωσης των τιμών της ενέργειας. Με την καθυστέρηση της δραστηριότητας, η χαλάρωση των πιέσεων στις τιμές κατά το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους διευρύνθηκε σε άλλα αγαθά και υπηρεσίες.

Ο χαμηλότερος από τον αναμενόμενο πληθωρισμός ξεπερνά τους τελευταίους μήνες, οι χαμηλότερες τιμές των βασικών προϊόντων ενέργειας και η ασθενέστερη οικονομική δυναμική θέτουν τον πληθωρισμό σε πιο απότομη πτωτική πορεία από ό, τι αναμενόταν στις φθινοπωρινές προβλέψεις. Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, η λήξη των μέτρων ενεργειακής στήριξης στα κράτη μέλη και το υψηλότερο κόστος αποστολής μετά από διαταραχές του εμπορίου στην Ερυθρά Θάλασσα πρόκειται να ασκήσουν ορισμένες ανοδικές πιέσεις στις τιμές, χωρίς να εκτροχιαστεί η διαδικασία μείωσης του πληθωρισμού.

Μέχρι το τέλος του ορίζοντα πρόβλεψης, ο ονομαστικός πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να σημειώσει άνοδο λίγο πάνω από τον στόχο της ΕΚΤ, με τον πληθωρισμό της Ε.Ε. να σημειώνει άνοδο.

Αυξημένη αβεβαιότητα εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων

Η πρόβλεψη αυτή περιβάλλεται από αβεβαιότητα εν μέσω παρατεταμένων γεωπολιτικών εντάσεων και του κινδύνου περαιτέρω διεύρυνσης της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Η αύξηση του κόστους αποστολής μετά τις διαταραχές του εμπορίου στην Ερυθρά Θάλασσα αναμένεται να έχει μόνο οριακό αντίκτυπο στον πληθωρισμό. Περαιτέρω διαταραχές θα μπορούσαν, ωστόσο, να οδηγήσουν σε ανανεωμένα σημεία συμφόρησης της προσφοράς που θα μπορούσαν να πνίξουν την παραγωγή και να ωθήσουν τις τιμές.

Σε εγχώριο επίπεδο, οι κίνδυνοι για τις βασικές προβλέψεις για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό συνδέονται με το εάν η κατανάλωση, η αύξηση των μισθών και τα περιθώρια κέρδους υποαποδίδουν ή ξεπερνούν τις προσδοκίες και με το πόσο υψηλά επιτόκια παραμένουν, για πόσο καιρό. Οι κλιματικοί κίνδυνοι και η αυξανόμενη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων εξακολουθούν επίσης να αποτελούν απειλές.