Το James Webb ανίχνευσε διοξείδιο του άνθρακα στην επιφάνεια της Ευρώπης
Ο άνθρακας είναι δομικό στοιχείο της ζωής
Η Ευρώπη, ένας εκ των τεσσάρων μεγαλύτερων δορυφόρων του Δία, θεωρείται από τα λίγα μέρη του ηλιακού μας συστήματος όπου θα μπορούσε δυνητικά να φιλοξενηθεί ζωή. Από προηγούμενες μελέτες ήταν γνωστό ότι κάτω από την παγωμένη επιφάνεια της φιλοξενείται ένας αλμυρός ωκεανός. Ωστόσο, απαραίτητη προϋπόθεσή για την ύπαρξη ζωής είναι και η ύπαρξη ορισμένων μορίων, τα οποία μέχρι τώρα δεν είχαν ανιχνευθεί. Πρόσφατα, όμως, αυτό άλλαξε καθώς δύο ανεξάρτητες ομάδες αστρονόμων χρησιμοποιώντας δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb ανίχνευσαν διοξείδιο του άνθρακα στην επιφάνεια της Ευρώπης. Το γεγονός αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς ο άνθρακας αποτελεί ένα από τα απαραίτητα συστατικά για την ύπαρξη ζωής.
Πιο αναλυτικά, το διοξείδιο του άνθρακα φαίνεται να είναι άφθονο σε με μια γεωλογικά νεαρή περιοχή της Ευρώπης, η οποία λέγεται Tara Regio. Στην ίδια περιοχή, προηγούμενες παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble φανέρωσαν στοιχεία για την ύπαρξη άλατος προερχόμενου από τον ωκεανό του δορυφόρου. Το γεγονός αυτό πιθανότατα σημαίνει ότι η παγωμένη επιφάνεια και ο ωκεανός στο εσωτερικό της Ευρώπης επικοινωνούν με κάποιον τρόπο. Αν ισχύει αυτό, τότε μελετώντας την επιφάνεια του δορυφόρου μπορούμε να λάβουμε περισσότερες πληροφορίες και για τον ωκεανό στο εσωτερικό της και να συμπεράνουμε εάν θα μπορούσε να φιλοξενήσει ζωή.
Εικόνα: NASA, ESA, CSA, G. Villanueva (NASA/GSFC), S. Trumbo (Cornell Univ.), A. Pagan (STScI)
Είναι, επομένως, πιθανό και ο άνθρακας να έχει προέλευση από το εσωτερικό του ωκεανού, όπως αναφέρει η Samantha Trumbo του Πανεπιστημίου Cornell στη Νέα Υόρκη και επικεφαλής της μιας εκ των δύο ερευνητικών ομάδων. Αυτό που φαίνεται να συνέβη είναι μια ανταλλαγή υλικού μεταξύ του υπόγειου ωκεανού και της παγωμένης επιφάνειας λόγω επιφανειακών διαταραχών στην περιοχή Tara Regio. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, λοιπόν, μπορεί ο άνθρακας να έφτασε στην επιφάνεια του δορυφόρου.
Η δεύτερη ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Geronimo Villanueva του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA, αναζήτησε επίσης στοιχεία για την ύπαρξη πιδάκων υδρατμών στην επιφάνεια της Ευρώπης. Ωστόσο, τα νέα δεδομένα από το JWST δε φανερώνουν ενδείξεις τέτοιας δραστηριότητας, κάτι που επέτρεψε στην ερευνητική ομάδα να θέσει ένα ανώτατο όριο στον ρυθμό του υλικού που δυνητικά εκτινάσσεται. Η ομάδα τόνισε, ωστόσο, ότι η αδυναμία εντοπισμού των πιδάκων δεν αποκλείει την ύπαρξη τους, καθώς μπορεί να υπάρχουν αλλά να είναι έντονα μεταβλητοί στο χρόνο.
Για τις παραπάνω παρατηρήσεις χρησιμοποιήθηκε ο φασματογράφος NIRSpec, ο οποίος λαμβάνει δεδομένα στο κοντινό υπέρυθρο και διαθέτει πολύ υψηλή ανάλυση. Λόγω των ισχυρών δυνατοτήτων του οργάνου, λοιπόν, ήταν εφικτός και ο ακριβής προσδιορισμός των περιοχών από τις οποίες προερχόταν το διοξείδιο του άνθρακα. Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι, παρόλο που χρειάστηκαν μόνο μερικά λεπτά για να ληφθούν τα δεδομένα, τα αποτελέσματα που έδωσαν είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Το γεγονός αυτό αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα για το πόσο καθοριστικό ρόλο πρόκειται να παίξει το JWST στη σύγχρονη επιστήμη και, ειδικότερα, στην αστροβιολογία.
