Το στρατόπεδο της Μακρονήσου…

Ο υπουργός Στρατιωτικών που έδωσε την εντολή για τη λειτουργία του στρατοπέδου συγκέντρωσης της Μακρονήσου ήταν ο Γεώργιος Στράτος της κυβέρνησης Δημητρίου Μαξίμου. Οι πολιτικοί της εποχής χαιρέτισαν τη λειτουργία αυτού του σωφρονιστικού ιδρύματος. Για παράδειγμα, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος αναφέρθηκε σε αυτό ως «αναρρωτήριο ψυχών», «συνέχιση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού», «εθνική κολυμβήθρα» και «νέα Εδέμ στα μάτια της ελληνικής Ιστορίας». Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ανέφερε ότι «στη Μακρόνησο αναγεννάται η Ελλάς ωραιοτέρα στην ψυχή των Ελλήνων».

Η άοπλη στρατιωτική θητεία, ένας παράδοξος για την εποχή θεσμός, δεν αποσκοπούσε απλώς στον έλεγχο της εμφυλιοπολεμικής στράτευσης των ανδρών. Η Μακρόνησος δεν ήταν απλώς ένας τόπος εξορίας. Πέρα από τις κακές συνθήκες διαβίωσης (οι κρατούμενοι έμεναν σε αντίσκηνα, κακή διατροφή, έλλειψη νερού), οι κρατούμενοι δέχονταν ψυχολογική πίεση με μαθήματα «εθνικού προβληματισμού» και βασανιστήρια. Η σκληρότητα των ενίοτε θανατηφόρων βασανιστηρίων που έλαβαν χώρα μαρτυρά ότι, με πρόσχημα την «αναμόρφωση» των κρατουμένων, ασκούνταν σωματική και ψυχολογική βία, ώστε να καμφθούν η συνείδηση και το φρόνημά τους με σκοπό να αποκηρύξουν με γραπτές «δηλώσεις μετανοίας» τα φρονήματά τους.

Οι έγκλειστοι ήταν αντιστασιακοί που ανήκαν στην ΕΠΟΝ, πολιτικοί εξόριστοι, υπό περιορισμό αξιωματικοί του ΕΛΑΣ, υπόδικοι πολιτικοί κρατούμενοι, ανήλικοι πολιτικοί κατάδικοι, εξόριστες γυναίκες από το Τρίκερι, προληπτικά συλληφθέντες πολίτες, μάρτυρες του Ιεχωβά, μέλη και ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ κ.ά., ανάμεσά τους και (ήδη ή μετέπειτα) γνωστές προσωπικότητες, όπως ο Απόστολος Σάντας που υπέστειλε τη ναζιστική σημαία στην Ακρόπολη μαζί με τον Μανώλη Γλέζο, ο (μετέπειτα) γνωστός δικηγόρος του Αρείου Πάγου από τη Θεσσαλονίκη Γεώργιος Γιαννιός, ο ηθοποιός Θανάσης Βέγγος, ο σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος, ο αγωνιστής Σίμος Βελδεμίρης και ο Μικρασιάτης λογοτέχνης Μενέλαος Λουντέμης.

Κατά το Γενικό Επιτελείο Στρατού, μέχρι τον Οκτώβριο του 1949 είχαν «αναμορφωθεί» 25.000 οπλίτες και αξιωματικοί. Έχει υπολογιστεί ότι κατά τα έτη 1947-1950 πέρασαν από τη Μακρόνησο 27.000 απλοί στρατιώτες, 1.100 αξιωματικοί και 30.000 πολίτες. Σύμφωνα με μια εκτίμηση, στη διάρκεια λειτουργίας του στρατοπέδου στον Ελληνικό Στρατό παρουσιάστηκαν 290.000 στρατεύσιμοι, εκ των οποίων 29.500 πήγαν στη Μακρόνησο. Από αυτούς, περίπου 400 δεν υπέγραψαν «δήλωση μετανοίας».

ME MIA MATIA...

1821: Σημειώνεται η πρώτη μεγάλη μάχη της ελληνικής επανάστασης, η μάχη στο Βαλτέτσι, και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης βρίσκεται προ των πυλών της Τριπόλεως.

1902: Ιδρύεται στον Πειραιά από τον Νικόλαο και τον Ανδρέα Χατζηκυριάκο το πρώτο ελληνικό τσιμεντοποιείο, που ονομάζεται TITAN. Η πρώτη μονάδα παραγωγής εγκαθίσταται στην Ελευσίνα.

1930: Ιδρύεται η Πυροσβεστική Υπηρεσία από την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου.

1965: Το σοβιετικό διαστημόπλοιο «Luna 5» συντρίβεται στη Σελήνη.

1992: Πεθαίνει ο Νίκος Γκάτσος, Έλληνας ποιητής και στιχουργός.

1993: Διεξάγεται στο ΟΑΚΑ ο τελικός του Κυπέλλου Ελλάδας στο ποδόσφαιρο, που έμεινε γνωστός ως «ο τελικός των κουρεμένων κεφαλιών», καθώς οι παίκτες του Ολυμπιακού εμφανίστηκαν κουρεμένοι για γούρι, καταπώς είπαν. Ο Κριστόφ Βαζέχα με γκολ στο 13ο λεπτό χάρισε τη νίκη 1-0 στον Παναθηναϊκό και το 13ο Κύπελλο της Ιστορίας του.

1995: Περίπου 150 παλαιά μέλη της οργάνωσης «Ρήγας Φεραίος» (νεολαίας του ΚΚΕ εσ., προδρόμου του ΣΥΡΙΖΑ) εισβάλλουν στα γραφεία της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία», διαμαρτυρόμενα για τα όσα έγραψε εναντίον τους τις προηγούμενες ημέρες ο δημοσιογράφος Θέμος Αναστασιάδης στη στήλη του «Μαύρη τρύπα». Τον κατηγορούν, ακόμη, για διάδοση «αντισημιτικών, ρατσιστικών, ξενοφοβικών, εθνικιστικών και σεξιστικών ιδεών». Μία ομάδα διαμαρτυρομένων φτάνει έως το γραφείο του δημοσιογράφου και εκσφενδονίζει εναντίον του γιαούρτια.

1999: Για πρώτη φορά στο ελληνικό μπάσκετ μηδενίζεται ομάδα λόγω ντόπινγκ. Οι Αγγελίδης και Μιούρσεπ βρέθηκαν ντοπαρισμένοι στον αγώνα του Άρη με τον ΠΑΟΚ (8/5/1999), με αποτέλεσμα ο αθλητικός δικαστής του ΕΣΑΚΕ, Ηλίας Γιαννάκης, να μηδενίσει τον Άρη και να κατακυρώσει τον αγώνα υπέρ του ΠΑΟΚ.

2001: Ο ΠΑΟΚ κερδίζει τον Ολυμπιακό με 4-2 στον τελικό Κυπέλλου που διεξάγεται στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας και κατακτά τον πρώτο του τίτλο μετά από 16 χρόνια.

2002: Άφιξη του τέως Αμερικανού Προέδρου Τζίμι Κάρτερ στην Κούβα για πενθήμερη επίσκεψη, που τον κατέστησε τον πρώτο Πρόεδρο των ΗΠΑ που επισκέπτεται το νησί μετά την επανάσταση του 1959.

2003: Πεθαίνει ο μεγάλος λαϊκός τραγουδιστής και συνθέτης, Βαγγέλης Περπινιάδης.

2013: Ο Ολυμπιακός κερδίζει 100-88 τη Ρεάλ στο Λονδίνο και στέφεται πρωταθλητής Ευρώπης για δεύτερη συνεχόμενη και τρίτη φορά συνολικά στην Ιστορία του.

2017: Πεθαίνει σε ηλικία 77 ετών ο παλαίμαχος μεσοεπιθετικός ποδοσφαιριστής του Παναθηναϊκού, Ζαχαρίας Πυτιχούτης.

2018: Ο Κώστας Περπερίδης, ο σκηνοθέτης της ΕΡΤ που συνέδεσε το όνομά του με όλα τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα της δεκαετίας του '80, πεθαίνει σε ηλικία 78 ετών.

2020: Η Eυρωλίγκα ανακοινώνει ότι ο γκαρντ του Ολυμπιακού, Βασίλης Σπανούλης, συμπεριλαμβάνεται στην καλύτερη ομάδα της δεκαετίας 2010-20 της διοργάνωσης.