Η Ρωσία παίζει τη γάτα με το ποντίκι στο θέμα της ενέργειας με την Ευρώπη

Αποκατάσταση του ανεφοδιασμού της Ε.Ε. με φυσικό αέριο μέσω του Nord Stream 1, ως ένα βαθμό έχει αποφασίσει η Μόσχα, στο πλαίσιο της ετήσιας συντήρησης του αγωγού.

Ο αγωγός αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία την Πέμπτη αλλά οι ροές θα είναι χαμηλότερες από τη μέγιστη μεταφορική ικανότητα των 160 εκατ. κυβικών μέτρων αερίου την ημέρα. Η Ρωσία επέλεξε για την Ευρώπη τη λύση της «μισάνοιχτης κάνουλας», ώστε να μην απολέσει τα έσοδα από τις εξαγωγές στην Ε.Ε., χωρίς ωστόσο να σταματήσει να σφίγγει την «ενεργειακή θηλιά» στην Ευρώπη.

Την ίδια στιγμή, η Ευρώπη έχει στα σκαριά ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο, με το οποίο θα μπορεί να επιβάλει σε όλα τα κράτη-μέλη περιστολή στην κατανάλωση αερίου σε έκτακτες περιπτώσεις, όπως σε πλήρη διακοπή των ρωσικών εισαγωγών. Το πλαίσιο αυτό έχει τη νομική φόρμουλα πρότασης Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ενώ αναμένεται να ανακοινωθεί σήμερα, μαζί με το Σχέδιο «Εξοικονομήστε φυσικό αέριο για έναν ασφαλή χειμώνα», για τη συντεταγμένη μείωση της ζήτησης του καυσίμου, ενόψει της προετοιμασίας για την επόμενη περίοδο θέρμανσης.

Η πρόταση Κανονισμού θα προβλέπει ότι η υποχρέωση περιστολής της κατανάλωσης θα μπορεί να τεθεί σε ισχύ κατόπιν πρωτοβουλίας της Κομισιόν, αν υπάρξει σημαντική διαταραχή της τροφοδοσίας του ευρωπαϊκού συστήματος, ή έπειτα από αίτημα δύο τουλάχιστον χωρών. Μέχρι και χθες, συνεχίζονταν οι διαβουλεύσεις αναφορικά με τη συνολική μείωση που σε μία τέτοια περίπτωση θα πρέπει να επιτευχθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και, κατά συνέπεια, αναφορικά με τα ποσοστά που θα επωμιστεί κάθε χώρα για την επίτευξη του στόχου.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα ποσοστά μείωσης δεν είχαν κλειδώσει έως και χθες. Στις σχετικές διαβουλεύσεις οι προτάσεις κινούνταν από 5 έως 20%, με τις πιο ασφαλείς εκτιμήσεις να μιλούν για μία ενδεχόμενη συμφωνία σε ποσοστά από 10 έως 15%.

Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή του Κανονισμού του Συμβουλίου επιτρέπει την παράκαμψη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ για την έγκρισή του χρειάζεται ενισχυμένη πλειοψηφία στο Συμβούλιο, και όχι ομοφωνία. Η πρόταση αναμένεται να τεθεί στην έκτακτη Σύνοδο των Ευρωπαίων υπουργών Ενέργειας, η οποία θα διεξαχθεί στις 26 Ιουλίου, ώστε αν εξασφαλίσει ευρεία συναίνεση, να δρομολογηθεί άμεσα η ψήφισή της.

Πέρα από το υποχρεωτικό «ψαλίδι» στην κατανάλωση, σε περίπτωση συναγερμού, η πρόταση Κανονισμού προβλέπει επίσης την εθελοντική μείωση της κατανάλωσης των κρατών-μελών, για την περίοδο Αύγουστος 2022-Μάρτιος 2023. Στόχος του «κόφτη», σε εθελοντική αυτή τη φορά βάση, είναι να εξοικονομηθεί αέριο και να πληρωθούν οι ευρωπαϊκές αποθήκες, για τη διασφάλιση της επάρκειας τροφοδοσίας με καύσιμο τον επόμενο χειμώνα. Οι δράσεις για την επίτευξη του στόχου εξοικονόμησης θα αποφασίζονται και θα υλοποιούνται σε εθνικό επίπεδο.

Παράλληλα, τα κράτη-μέλη θα υποχρεωθούν να αναπροσαρμόσουν τα υφιστάμενα Εθνικά Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης, για τη μείωση της ζήτησης καυσίμου. Οι επικαιροποιήσεις θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου.

Το πρόγραμμα «Εξοικονομήστε φυσικό αέριο για έναν ασφαλή χειμώνα» περιλαμβάνει μέσα που μειώνουν τη ζήτηση καυσίμου, καθώς και αυξημένη καθημερινή παρακολούθηση και ενημέρωση, μετάβαση σε άλλα καύσιμα και υποχρεωτικό περιορισμό της θέρμανσης στους 19° C και της ψύξης στους 25° C στα δημόσια κτίρια.

Στόχος του Σχεδίου είναι να προετοιμαστεί η ΕΕ για τον μεγάλο κίνδυνο να διακοπούν πλήρως οι προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου από φέτος. Ένα ενδεχόμενο που σύμφωνα με υπολογισμούς ευρωπαϊκών διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου (ENTSOG), θα είχε ως αποτέλεσμα η Ευρώπη να πιάσει μόνο το 80% των στόχων αποθήκευσης, πιθανώς μάλιστα το 65% έως 71%, που συνεπάγεται ελλείψεις 20 bcm κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Με στοιχεία που αντλήθηκαν από το Euro2day