Συντάξεις: Ανατροπή στα όρια ηλικίας στο Δημόσιο - Τρία σενάρια
Τρία σενάρια βρίσκονται στο τραπέζι του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για τα όρια ηλικίας των πρόωρων συντάξεων στο Δημόσιο.
Ένα από αυτά τα σενάρια είναι και η επιστροφή των υπαλλήλων που υπέβαλαν παραιτήσεις τους για να συνταξιοδοτηθούν στην ενεργό υπηρεσία, εφόσον κριθεί από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ότι οι πρόωρες συντάξεις δεν ισχύουν για όσους συμπληρώνουν τις ηλικίες των 56 και 58 ετών από 1ης/1/2022, σύμφωνα με την εφημερίδα ” Ελεύθερος Τύπος” .
Το θέμα με τα όρια ηλικίας των πρόωρων συντάξεων στο Δημόσιο έχει πάρει τη νομική οδό, καθώς ύστερα το ερώτημα που είχε απευθύνει το Γενικό Λογιστήριο προς τη Γενική Διεύθυνση Κοινωνικής Ασφάλισης, του υπουργείου Εργασίας, το υπουργείο ζήτησε με τη σειρά του να γνωμοδοτήσει επί των σχετικών διατάξεων το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) ώστε να αποφασιστεί αν τελικά μπορούν να αποχωρήσουν με καθεστώς μειωμέης σύνταξης οι υπάλληλοι που συμπληρώνουν φέτος το 56ο ή το 58ο έτος της ηλικίας τους, και είχαν 25 χρόνια ασφάλισης το 2011 ή το 2012.
Ο λόγος που ζητήθηκε η παρέμβαση του ΝΣΚ είναι -όπως αναφέρει η εφημερίδα ” Ελεύθερος Τύπος” – διότι τα λεγόμενα μεταβατικά όρια ηλικίας του Δημοσίου, αυτά δηλαδή που επιτρέπουν στους υπαλλήλους να συνταξιοδοτούνται πριν από τα 62, ισχύουν για όσους συμπληρώνουν τις προϋποθέσεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος μέχρι 31/12/2021. Οι θεμελιωτικές προϋποθέσεις του Δημοσίου είναι δύο, ο χρόνος ασφάλισης και το όριο ηλικίας, και θα πρέπει να συμπληρώνονται και οι δύο για να ασκηθεί το δικαίωμα συνταξιοδότησης.
Στο θέμα των πρόωρων, όσοι συμπλήρωσαν τις ηλικίες των 56 και 58 ετών μέχρι το 2021 με 25ετία το 2011 ή το 2012 έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα και μπορούν να βγουν οποτεδήποτε στη σύνταξη. Με δεδομένο ότι οι διατάξεις αυτές δεν άλλαξαν από κανένα νόμο, ούτε τροποποιήθηκαν ή ανακλήθηκαν από τότε που τέθηκαν σε εφαρμογή (με την εγκύκλιο 920 της 7ης/1/2016 από το ΓΛΚ), πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι έσπευσαν για πρόωρη σύνταξη έχοντας συμπληρώσει τα 56 ή τα 58 μετά την 1η/1/2022, πλην όμως οι αιτήσεις μπήκαν σε αναμονή, καθώς οι υπηρεσίες του ΓΛΚ ζήτησαν οδηγίες από το υπουργείο Εργασίας για το αν ισχύουν από 1ης/1/2022 αυτά που ήταν γνωστά ως το 2021 αναφορικά με τα όρια ηλικίας των πρόωρων συντάξεων στο Δημόσιο.
Στο νομικό συμβούλιο η απόφαση για τις πρόωρες συντάξεις
Η απάντηση θα έρθει από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, το οποίο θα αποφασίσει ουσιαστικά αν τα μεταβατικά όρια ηλικίας θα παραταθούν για ένα έτος, δηλαδή και για το 2022, ή αν θα εφαρμοστεί ο κανόνας που λέει ότι από 1ης/1/2022 όσοι δεν έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα για σύνταξη ως το 2021 (με ηλικία και χρόνο ασφάλισης) δεν μπορούν να αποχωρήσουν αν δεν συμπληρώσουν το 62ο έτος.
Στην περίπτωση που το ΝΣΚ ακυρώσει τις πρόωρες συντάξεις από 1ης/1/2022, στο υπουργείο Εργασίας εξετάζονται σύμφωνα με πληροφορίες 3 πιθανά σενάρια, με τις εξής επιλογές για τους υπαλλήλους που υπέβαλαν ήδη αιτήσεις συνταξιοδότησης:
Να δοθεί η εναλλακτική δυνατότητα σε όσους έχουν υποβάλει οριστικές παρατήσεις για συνταξιοδότηση να τις ανακαλέσουν εκπρόθεσμα και να επιστρέψουν στις θέσεις τους για να συνεχίσουν την εργασία τους, μέχρι να συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης με άλλες διατάξεις (π.χ. με 35ετία, 37ετία ή 40ετία). Το μειονέκτημα αυτού του σεναρίου είναι ότι εγκλωβίζει υπαλλήλους σε αύξηση του ορίου ηλικίας ως το 62ο έτος.
Να καταργηθούν άμεσα οι πρόωρες πριν από τα 62 έτη (αν υποδεχθεί κάτι τέτοιο από το ΝΣΚ), αλλά να εφαρμοστεί το νέο καθεστώς μόνο σε νέες από εδώ και πέρα αιτήσεις, ούτως ώστε να μην παγιδευτούν σε περιπέτειες όσοι καλόπιστα υπέβαλαν τις αιτήσεις τους για σύνταξη με όρια ηλικίας που δεν αμφισβητούνταν μέχρι πρόσφατα.
Να δοθεί μια περίοδος χάριτος έξι μηνών (π.χ. Μάιο ως Οκτώβριο του 2022), με τη λήξη της οποίας θα τεθεί αυτόματα σε ισχύ η διάταξη για τερματισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων σε ηλικίες κάτω των 62 ετών, πλην όσων έχουν θεμελιωμένα δικαιώματα ως το τέλος του 2021.
Αρμόδια στελέχη του υπουργείου διαβεβαιώνουν ότι «δεν θα μείνουν ξεκρέμαστοι όσοι υπέβαλαν αιτήσεις συνταξιοδότησης» στην περίπτωση που κλείσουν οι πόρτες για σύνταξη στα 56 ή στα 58 με 25ετία ως το 2012. Στην πράξη, αυτό που μπορεί να τους προταθεί θα είναι η ακύρωση της συνταξιοδότησης, άρα η ανάκληση της αρχικής τους παραίτησης, η επιστροφή στο Δημόσιο και ο συμψηφισμός των μισθών που θα έπαιρναν με την προσωρινή σύνταξη που τους καταβάλλεται.
Μια άλλη εκδοχή που μπορεί να προκύψει από τη γνωμοδότηση του ΝΣΚ είναι να επιτραπεί η έξοδος με τα όρια ηλικίας των 56 και 58 ετών αντί να ακυρωθούν οι συνταξιοδοτήσεις, αλλά να εφαρμοστεί αυξημένο πέναλτι στο ποσό όλης της σύνταξης. Το μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί και κυρίως γυναίκες που υπέβαλαν παραιτήσεις με το σκεπτικό ότι τα όρια ηλικίας των 56 ή 58 ετών ισχύουν και για όσους τα συμπληρώνουν το 2022, όπως συνέβαινε μέχρι και το 2021, αλλά τελικά κάτι τέτοιο θα πρέπει να το ξεκαθαρίσει το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.
