Netflix: Μην Κοιτάτε Πάνω - Mία πολιτική σάτιρα με τροφή για σκέψη

Η νέα σάτιρα του Ανταμ ΜακΚέι («Το Μεγάλο Σορτάρισμα») μπορεί να αποδεικνύεται άνιση, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν είναι μία απολαυστική τροφή για σκέψη. Ενας καθηγητής Αστρονομίας και η μεταπτυχιακή του μαθήτρια κάνουν μία τρομακτική ανακάλυψη: ένας μετεωρίτης μεγέθους ενός Εβερεστ, ικανού να καταστρέψει καθολικά τη Γη εξοντώνοντας την ανθρωπότητα, κινείται με χιλιομετρική ταχύτητα που μάς δίνει ένα περιθώριο 6 μηνών να αντιδράσουμε. Αυτό όμως σημαίνει εμπιστοσύνη στην επιστήμη: ο Λευκός Οίκος πρέπει να πιστέψει τους ειδικούς και να κινηθεί άμεσα, οι εκατομμυριούχοι να χορηγήσουν απλόχερα την αποστολή, τα media να επικοινωνήσουν την είδηση με σοβαρότητα στους πολίτες και κάθε ένας από εμάς να λάβει τα μέτρα του. Μόνο που στις εποχές που ζούμε, πολιτικοί και επιχειρηματίες αντιδρούν με εγκληματικά ανόητο ωφελιμισμό, τα media προτιμούν το celebrity gossip και οι πολίτες παρασύρονται πολύ εύκολα: δεν κοιτούν πάνω, αλλά στα κινητά τους.

Ο Ανταμ ΜακΚέι («Το Μεγάλο Σορτάρισμα», «Vice: Ο Δεύτερος στην Ιεραρχία») επιστρέφει με μία ακόμα πικρή σάτιρα της κοινωνικοπολιτικής μας κατάντιας. Από την κοφτερή πένα του δεν γλιτώνει κανείς. Ούτε η δημοσιογραφία των πρωινών ειδησιογραφικών εκπομπών που, για χάρη των τηλεθεάσεων, έχει ανεπίστρεπτα θυσιάσει την εγκυρότητα στο βωμό της σκανδαλοθηρίας. Ούτε οι δισεκατομμυριούχοι επιχειρηματίες (από τον Στιβ Τζομπς, μέχρι τους Ελον Μασκ και Ρίτσαρντ Μπράνσον) που μασκαρεύουν ως «όραμα», κάθε νέα προοπτική για κέρδος. Ούτε το κοινό που εύκολα κι ανόητα θα διχαστεί κομματικά, αντί να ενώσει δυνάμεις για να αποφύγει την μαζική καταστροφή. Και τέλος, ούτε οι πολιτικοί φυσικά, οι οποίοι ενδιαφέρονται μόνο για την επανεκλογή τους - με όποιο εγκληματικό τίμημα- και ανενδοίαστα σερβίρουν στον κόσμο ψέματα και fake news.

Ο ΜακΚέι χρησιμοποιεί το ευφυές φαρσικό του χιούμορ κι εμείς γελάμε - ενώ ταυτόχρονα παγώνει το αίμα μας. Γιατί ποτέ άλλοτε η καρικατουρίστικη υπερβολή της αλά Saturday Night Live κωμωδίας δεν μοιάζει... λίγη μπροστά σε αυτά που πραγματικά ζούμε. Μπορεί να μην έρχεται ένας μετεωρίτης κατά πάνω μας, αλλά η οικολογική καταστροφή είναι κάτι που όλοι επιλέξαμε να αγνοούμε. Τον Φεβρουάριο του 2022 θα συμπληρωθούν 15 χρόνια από τότε που οι Λεονάρντο Ντι Κάπριο και Αλ Γκορ παρουσίασαν το οσκαρικό ντοκιμαντέρ «An Inconvenient Truth». Πιο πρόσφατα, το 2018, οι επιστήμονες κατέθεσαν στα Ηνωμένα Εθνη ότι έχουμε μόλις 12 χρόνια να αντιδράσουμε. Μόνο που έπεσαν πάνω στην Προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ που διέλυσε τον (ήδη τραυματισμένο) κοινωνικό ιστό του δυτικού κόσμου και στα media που παραχώρησαν τη δύναμή τους στα εύπεπτα και εφήμερα social media. Για να μη μιλήσουμε για την Covid 19 πανδημία και πώς τη χειρίστηκαν οι απανταχού κυβερνήσεις κι ο σύγχρονος καπιταλιστικός κόσμος.

Ο ΜακΚέι χρησιμοποιεί κι εδώ όλα του τα όπλα (πυκνό σενάριο, βιτριολικές ατάκες, πολυπληθές καστ διαφορετικών ερμηνευτικών ταχυτήτων). Επιχειρεί κάτι εξαιρετικά φιλόδοξο και δεν φοβάται τις άμεσες αναφορές: από το πολύβουο σουρεαλισμό του «Wag the Dog» («Ο Πρόεδρος, Eνα Ροζ Σκάνδαλο κι Eνας Πόλεμος»), μέχρι τον κατάμαυρο σαρκασμό του «Dr. Strangelove» («SOS: Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα»).

Οχι, δεν επιτυγχάνει σε όλα. Το σενάριο είναι άνισο, η διάρκεια αδικαιολόγητα μεγάλη (ένα πιο σφιχτό μοντάζ θα ωφελούσε τη δύναμη της ταινίας), ενώ το κυνικό μήνυμα θολώνει με μία γλυκιά κάθαρση που μοιάζει να βγαίνει από άλλη ταινία. Οχι, δεν μπορείς να κοροϊδεύεις (ορθώς) τις ηρωικές προπαγανδιστικές ευκολίες των αλά « Αρμαγεδδών» χολιγουντιανών blockbusters και εσύ να επιλέγεις τελικά ένα εύκολο χριστιανικό φινάλε.

Ομως, αν υπήρχε Οσκαρ Casting (πόσο ακόμα θα περιμένουμε, αγαπητή Ακαδημία) η ταινία θα το είχε στο τσεπάκι. Ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο (που έχει ταυτιστεί με την οικολογική του συνείδηση μέσα στα χρόνια) αποδεικνύει για ακόμα μία φορά την ευρεία του ερμηνευτική στόφα. Τσαλακώνεται αβίαστα σε νευρικό, ανασφαλή nerd κι εξαφανίζει γενναιόδωρα την προσωπική του λάμψη για να σαρκάσει τον επιστήμονα που παρασύρεται από τα 15 λεπτά της δημοσιότητάς του. Η Τζένιφερ Λόρενς (που μετά την εμπειρία της με τα «American Hustle» ensemble ξέρει να διεκδικεί το χώρο της) είναι επίσης ιδανική στο ρόλο της αυθάδους, μη politically correct φοιτήτριας που καπνίζει φούντα και βρίζει live στην αμερικανική τηλεόραση. Ο Μαρκ Ράιλανς στου παγώνει το αίμα με την ψυχρή, ρομποτική του ενσάρκωση του εκατομμυριούχου «οραματιστή». Η Κέιτ Μπλάνσετ καρφώνει τα δόντια της με χειρουργική ακρίβεια στις τηλεοπτικές ξανθιές, η Μέριλ Στριπ διασκεδάζει αφάνταστα ως θηλυκός Τραμπ με τον Τζόνα Χιλ να έχει τις καλύτερες ατάκες ως γιος της Προέδρου (αντιστροφή ρόλων με την Ιβάνκα). Μόνο ο Τίμοθι Σαλαμέ μοιάζει καμμένος - κι όχι μόνο από τα drugs του ήρωά του. Ο ΜακΚέι τον θυμάται πολύ αργά και του δίνει έναν ρόλο που δεν τον αξιοποιεί όσο θα μπορούσε.

Μπορεί η ταινία να μην εκτοξεύεται ικανοποιητικά διαλύοντας τους μετεωρίτες της σύγχρονης πραγματικότητάς μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν απογειώνεται. Ειδικά το απολαυστικό πρώτο μέρος είναι τσουχτερά αστείο και εκτός από τροφή για σκέψη προσφέρει και διασκέδαση. Σαν μία επική disaster movie που η καταστροφή δεν είναι κάτι που περιμένουμε να έρθει. Εχει ήδη συμβεί.

Πηγή: flix