Δεν πειράζει Γκιστ, υπήρξαν κι άλλοι ασεβείς

Πως καθιερώθηκε η τήρηση του ενός λεπτού σιγή και ιστορίες ασέβειας ανάλογες αυτής που επέδειξε στο ΣΕΦ ο Αμερικανός του Παναθηναϊκού.

Δεν πειράζει Γκιστ, υπήρξαν κι άλλοι ασεβείς

Στην αμερικανική αεροπορική βάση των Αδάνων της Τουρκίας όπου γεννήθηκε ο Τζέιμς Γκιστ στις 26 Οκτωβρίου 1986, προφανώς και γνώριζαν πολύ καλά τι σημαίνει ενός λεπτού σιγή. Εκεί υπηρετούσε ο πατέρας του, ο οποίος ως στρατιωτικός θα διδάχθηκε τι σημαίνει σεβασμός σε αυτόν ή αυτούς που φεύγουν. Ίσως ξέχασε να τα πει στον γιο του που τον είδαμε στο ΣΕΦ να δείχνει επιδεικτική ασέβεια την ώρα που όλοι οι υπόλοιποι που βρίσκονταν στο γήπεδο, σιγούσαν στη μνήμη του Άρη Ραφτόπουλου.

Η τήρηση του ενός λεπτού σιγή, αποτελεί μέρος του συναισθηματικού μας κόσμου εδώ και πολλά χρόνια. Ίσως πολύ πριν καθιερωθεί ως απότιση φόρου τιμής σε κάποιον που έχει φύγει, υπό την έννοια ότι είναι πολλές φορές που δεν έχεις κάτι να πεις και απλά σιγείς.

Η πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση μιας επίσημης τήρησης σιγής για ένα χρονικό διάστημα στη μνήμη ενός ανθρώπου έλαβε χώρα στην Πορτογαλία στις 13 Φεβρουαρίου 1912. Η Πορτογαλική Γερουσία κράτησε 10 λεπτά σιωπής στη μνήμη του José Maria da Silva Paranhos Júnior, βαρώνου του Ρίο Μπράνκο της Βραζιλίας και Υπουργού των εξωτερικών της κυβέρνησης της Βραζιλίας, που είχε πεθάνει τρεις ημέρες νωρίτερα, στις 10 Φεβρουαρίου.

Στο Κέιπ Τάουν, στη Νότιο Αφρική, υπάρχει μια ανάλογη, δίλεπτη σιωπή για δύο συνεχόμενες ημέρες. Το πρώτο λεπτό στη μνήμη όσων έχουν φύγει από τη ζωή σε πολέμου και το δεύτερο γι' αυτούς που επέστρεψαν ζωντανοί. Καθιερώθηκε από τον Δήμαρχο του Κέιπ Τάουν, Sir Harry Hands, στις 14 Μαΐου 1918.

Έναν χρόνο αργότερα, τον Μάιο του 1919 γεννιέται η ιδέα της τήρησης μιας πανεθνικής σιγής διάρκειας ενός λεπτού. Πιστεύεται ότι ξεκίνησε από τον Αυστραλό δημοσιογράφο Edward George Honey, ο οποίος έγραψε μια επιστολή προς την London Evening News (ζούσε στο Λονδίνο εκείνη την εποχή), όπου και πρότεινε στον εορτασμό της πρώτης επετείου από την Ημέρα Ανακωχής (επέτειος της λήξης του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου), να τηρηθεί μια στιγμή σιγής. «Πέντε λεπτά μόνο», έγραψε «πέντε σιωπηλά λεπτά εθνικής μνήμης».

Αν και η πρόταση του Honey δεν είχε άμεση ανταπόκριση, ένα παρόμοιο «αίτημα» είχε υποβάλει και ο Sir Percy Fitzpatrick ο οποίος κατάφερε και κέρδισε την προσοχή του Βασιλιά Γεώργιου Ε’, ο οποίος και το επισημοποίησε στις 17 Νοεμβρίου του 1919. Στην επίσημη διακήρυξή του, ο μονάρχης είπε: «Περί την 11η ώρα, στην 11η ημέρα του 11ου μήνα, μπορεί να υπάρχει για μικρό διάστημα δύο λεπτών η πλήρης αναστολή όλων των κανονικών μας δραστηριοτήτων... Έτσι ώστε σε τέλεια ακινησία, οι σκέψεις του καθενός να μπορούν να επικεντρωθούν στην ευλαβική ανάμνηση των ένδοξων νεκρών».

Περιπτώσεις ασέβειας

Φυσικά όλα αυτά είναι ιστορία, την οποία αγνοεί ο Τζέιμς Γκιστ και πολλοί άλλοι. Και δεν είναι λίγοι. Δείτε για παράδειγμα τον Σεπ Μπλάτερ, ως πρόεδρο της FIFA να διακόπτει τη σιγή στη μνήμη του Νέλσον Μαντέλα.

Ακόμα, οπαδούς της Βοσνίας να μην τηρούν ενός λεπτού σιγή για τα θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης στο Παρίσι, πριν από τον επαναληπτικό με την Ιρλανδία για τα μπαράζ των προκριματικών του Euro 2016.

Όμως και οπαδοί της Τσέλσι, πριν από την έναρξη του ημιτελικού του Κυπέλλου Αγγλίας με την Τότεναμ ανήμερα του Πάσχα στο «Γουέμπλεϊ», για τα θύματα του «Χίλσμπορο».

Τούρκοι οπαδοί στον φιλικό αγώνα με την Ελλάδα στην Κωνσταντινούπολη, παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του ομολόγου του Αχμέτ Νταβούτογλου, αποδοκίμασαν κατά τη διάρκεια ενός λεπτού σιγής για τα θύματα των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι.

Σκεφτείτε ότι κάποτε ο Λούις Χάμιλτον απολογήθηκε μέσω Twitter μετά τον σάλο που προκλήθηκε για την ασέβεια, όπως τον κατηγόρησαν, που έδειξε κατά την τήρηση ενός λεπτού σιγής για τον χαμό του οδηγού της Formula 1, Τζάστιν Γουίλσον. Ο Βρετανός πιλότος της Mercedes, δεν έβγαλε το καπέλο του τη στιγμή της σιγής, στη Monza της Ιταλίας, τον Σεπτέμβριο του 2015. «Ειλικρινά, δεν συνειδητοποίησα ότι κρατούσαν ενός λεπτού σιγή. Ήμουν τόσο προσηλωμένος στη μουσική που άκουγα, που θεώρησα πως βγάζαμε φωτογραφία», απολογήθηκε αργότερα.