Μάιλς Ντέιβις και Κολτρέιν έδωσαν μια διέξοδο στην τζαζ
Η μουσική του αυτοσχεδιασμού και το αδιέξοδο στα μισά του εικοστού αιώνα
Δεν είναι εύκολο να ορίσει κανείς τι είναι η τζαζ. Διαθέτει στον πυρήνα της το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού, με ευρύτερους ορίζοντες ελευθερίες από οποιαδήποτε άλλη μουσική, και είναι σίγουρο ότι οι μουσικοί, που πάντα έχουν την ανάγκη να υπερβούν τη δοσμένη μελωδία, εκπληρώνουν με την τζαζ τους βαθύτερους πόθους τους.
Η εξέλιξη της αυτοσχεδιαστικής μουσικής εκτόπισε τις μεγάλες μπάντες και τους βαρόνους τύπου Ντιουκ Έλινγκτον, αρκέστηκε σε μικρότερα σχήματα, τρίο, κουαρτέτα, κουιντέτα και ούτω καθεξής, και δημιούργησε μύθους όπως ο Ντέιβις και ο Κολτρέιν. Ανάλογη προβολή είχαν βέβαια και μπασίστες όπως ο Ρον Κάρτερ ή ο Πολ Τσέιμπερ, πιανίστες όπως ο Μπιλ Έβανς, ο Χάνκοκ, ο Κιθ Τζάρετ, ντραμίστες όπως ο Τόνι Γουίλιαμς και ο Τζίμι Κομπ. Όλοι αυτοί έκαναν το «αγροτικό» τους δίπλα στους δύο μεγάλους πυλώνες της μοντέρνας τζαζ.
Το σίγουρο είναι ότι μουσικοί όπως ο Ντέιβις και ο Κολτρέιν έδωσαν μια διέξοδο στη τζαζ, όταν εκείνη αναζητούσε την ταυτότητά της στην εποχή της νεωτερικότητας.
Το μεταμοντέρνο παίξιμο των δύο αυτών μουσικών ενσωμάτωσε πολλά νέα στοιχεία από όλο το μουσικό στερέωμα, σε μια εποχή που η τζαζ είχε κάπως παλιώσει και σκουριάσει. Θυμίζει την έκρηξη της ζωγραφικής και της γλυπτικής με την αναθέρμανση της πρωτόγονης δημιουργίας και την μετάγγιση στοιχείων από την τέχνη της Εγγύς και Άπω Ανατολής. Ντέιβις και Κολτρέιν ενέπνευσαν ταυτόχρονα και άλλους μουσικούς να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Η συνέχεια είναι περίπου γνωστή και την απολαμβάνουμε μέχρι σήμερα. Το σίγουρο είναι ότι η τζαζ δεν μπορούσε να μείνει στην εποχή του Άρμστρονγκ και του Έλινγκτον ούτε καν στο μπίμποπ του Πάρκερ και του Γκιλέσπι. Έπρεπε να προχωρήσει παρακάτω κι έτσι μόνο θα μπορούσαμε να εκτιμήσουμε περισσότερο το πολύπαθο και πολυσχιδές παρελθόν της. Το ευχάριστο για την τζαζ είναι ότι ο ήχος και οι δημιουργίες μουσικών όπως ο Ντέιβις και ο Κολτρέιν δείχνουν να έρχονται από το μέλλον με την υπόσχεση πως υπάρχει αύριο για την τέχνη του αυτοσχεδιασμού.
https://youtu.be/KBHGjrzdCWg
