Τα «Αρεοπαγιτικά» κατά της λογοκρισίας

Ο πλήρης τίτλος του κειμένου είναι «Αρεοπαγιτικά: Μια ομιλία του κ. Τζον Μίλτον προς το Κοινοβούλιο της Αγγλίας για την ελευθερία της έκδοσης χωρίς άδειες» και ονομάστηκε έτσι προς τιμήν δύο ομιλιών που είχαν λάβει χώρα στον Άρειο Πάγο: του «Αρεοπαγιτικού» του ρήτορα Ισοκράτη και του κηρύγματος του Αποστόλου Παύλου προς τους Αθηναίους. Σκοπός του Μίλτον δεν ήταν τόσο η εκφώνηση του κειμένου, όπως δηλώνεται στον τίτλο, όσο η μαζική κυκλοφορία του στους πολίτες υπό τη μορφή φυλλαδίου. Γράφτηκαν ακριβώς για να τεκμηριωθεί η αντίθεση, με επιχειρήματα που σήμερα ίσως φαίνονται μετριοπαθή ή αντιφατικά, όμως ακουμπούν πάνω στα χαρακτηριστικά της εποχής του. Χρησιμοποιεί πολλά αποσπάσματα από την κλασική ελληνική και ρωμαϊκή γραμματεία (μάλιστα η πρώτη σελίδα καταλαμβάνεται από ένα τετράστιχο των «Ικέτιδων» του Ευριπίδη), μαζί με παραδείγματα από τη χριστιανική παράδοση.

Για το ιδιαίτερο θεωρητικό σύμπαν του Μίλτον η παρεμπόδιση της ελεύθερης έκφρασης είναι ζήτημα πρωτίστως θεολογικό: ισοδυναμεί με παρεμπόδιση της αναζήτησης της αλήθειας, η οποία με τη σειρά της οδηγεί στην παρεμπόδιση προσέγγισης του Θεού. Γράφει χαρακτηριστικά ότι όσο καλό είναι να σκοτώνεις έναν άνθρωπο τόσο καλό είναι και να σκοτώνεις ένα καλό βιβλίο. Ο μεν δολοφόνος σκοτώνει ένα έλλογο ον, ο δε καταστροφέας ενός καλού βιβλίου σκοτώνει τον ίδιο τον λόγο, σκοτώνει την εικόνα του Θεού. Παρ' όλα αυτά, τα βέλη του συγγραφέα δεν απευθύνονται στη λογοκρισία ως φαινόμενο, αλλά στην προληπτική μορφή της. Ισχυρίζεται, μάλιστα, ότι οι σχετικοί νόμοι του Καρόλου ήταν καλύτεροι, αφού και τότε υπήρχαν διώξεις εναντίον συγγραφέων ή καταστροφές βιβλίων εάν κρίνονταν βλάσφημα, αλλά μόνο κατόπιν της κυκλοφορίας τους. Με τα επιχειρήματά του ο Μίλτον καλεί τη Βουλή να επιλέξει το πώς θα μείνει στην Ιστορία. Θα είναι ο αναβιωτής του ελληνορωμαϊκού μεγαλείου και του ανόθευτου χριστιανισμού ή θα παίξει τον ρόλο του Πάπα και της Ιεράς Εξέτασης;

Τα «Αρεοπαγιτικά» υπήρξαν πηγή έμπνευσης για πολλούς μεταγενέστερους ριζοσπάστες φιλοσόφους και θεωρούνται ένα από τα πιο επιδραστικά κείμενα όλων των εποχών στο ζήτημα της ελευθερίας του λόγου, ιδιαίτερα στην αγγλοσαξονική παράδοση. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι πολλές βιβλιοθήκες σε ολόκληρο τον κόσμο κοσμούνται με μια αποστροφή, η οποία περιγράφει το καλό βιβλίο ως πολύτιμο ζωτικό αίμα του ανώτερου πνεύματος, βαλσαμωμένο και αποθησαυρισμένο για χρήση σε μια ζωή πέρα από τη ζωή.

ME MIA MATIA...

1904: Τελετή λήξης των τρίτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στο Σεντ Λούις των ΗΠΑ. Οι πρώτοι αγώνες επί αμερικανικού εδάφους στέφθηκαν με παταγώδη αποτυχία. Η Ελλάδα κατέκτησε ένα χρυσό μετάλλιο, στην άρση βαρών, με τον Περικλή Κακούση.

1964: Ο Αμερικανός καρδιοχειρουργός Μάικλ Ντι Μπέικι πραγματοποιεί την πρώτη παράκαμψη στεφανιαίας αρτηρίας (μπάι-πας).

1976: Σημειώνεται ένα από τα πολύνεκρα αεροπορικά δυστυχήματα, όταν το αεροπλάνο της Ολυμπιακής, «Νήσος Μήλος», κατέπεσε στην περιοχή του Σαρανταπόρου, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους και οι 50 επιβαίνοντες.

1980: Σεισμός μεγέθους 7,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ ισοπεδώνει την πόλη Έμπολι της Ιταλίας αφήνοντας πίσω του 4.500 νεκρούς και πάνω από 9.000 τραυματίες. Πρόκειται για τον δεύτερο καταστροφικότερο σεισμό της Ιταλίας μετά από αυτόν που ισοπέδωσε την Τοσκάνη στις αρχές του προηγούμενου αιώνα με πάνω από 30.000 νεκρούς.

1988: Ο πρόεδρος του Ολυμπιακού και της Τράπεζας Κρήτης, Γιώργος Κοσκωτάς, συλλαμβάνεται από το FBI στις ΗΠΑ για χρέη προς το αμερικάνικο δημόσιο («Σκάνδαλο Κοσκωτά»).

1989: ΠΑΣΟΚ, Νέα Δημοκρατία και Συνασπισμός σχηματίζουν οικουμενική κυβέρνηση υπό τον Ξενοφώντα Ζολώτα.

1992: Η IBM παρουσιάζει το πρώτο «έξυπνο» κινητό τηλέφωνο (smartphone), με την κωδική ονομασία «Angler», στην έκθεση COMDEX του Λας Βέγκας.

2003: Ο ποδοσφαιριστής του Πλατανιά, Τζέιμς Μαυρομμάτης, χάνει τις αισθήσεις του, εξαιτίας καρδιακού προβλήματος, την ώρα του αγώνα Δ’ Εθνικής Πλατανιάς - Κουτσουράς στο Δημοτικό Γήπεδο Περιβολίων, παρουσία εκατοντάδων φιλάθλων. Λίγα λεπτά αργότερα, κατά τη μεταφορά του στο Νοσοκομείο Χανίων, θα πεθάνει. Η ομάδα του Πλατανιά θα αποσύρει τη φανέλα με τον αριθμό 15 και θα αιτηθεί τη μη διεξαγωγή αγώνων ανήμερα της 23ης Νοεμβρίου, ως ελάχιστο φόρο τιμής και μνήμης στον νεαρό ποδοσφαιριστή.

2010: Εγκαινιάζεται η «AEL FC ARENA», το νέο γήπεδο της ΑΕΛ, χωρητικότητας 16.118 θεατών.

2011: Ο Ολυμπιακός κερδίζει εκτός έδρας (0-1) τη Μαρσέιγ, στο πλαίσιο των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ.