Λαυρεωτικά: Η πρώτη χρηματιστηριακή φούσκα - απάτη του εθνικού ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού

1873: Το περίφημο καφενείο "Ωραία Ελλάς" μεταλλάσσεται σε άτυπο χρηματιστήριο. Ουρές Αθηναίων και επαρχιωτών συνωθούνται απέξω προκειμένου να παίξουν στις οικονομίες τους στο "μεγάλο κόλπο". Τι είχε συμβεί;

Λαυρεωτικά: Η πρώτη χρηματιστηριακή φούσκα - απάτη του εθνικού ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού

Ο Κωνσταντινουπολίτης τραπεζίτης Ανδρέας Συγγρός, επιτήδειος και παμπόνηρος είχε βρει ένα τρόπο να μεγεθύνει ακόμα περισσότερο την τεράστια περιουσία του. Ανέλαβε να "εξυγιάνει" τα μεταλλεία Λαυρίου κάνοντας χάρη στον βασιλέα Γεώργιο που έψαχνε τρόπο να λύσει το "λαυρεωτικό" ζήτημα.

Κι αφού αποζημίωσε τον Ιλαρίωνα Ρου, το μεγάλο αφεντικό, έστησε το colpo grosso, μια χρηματιστηριακή φούσκα άνευ προηγουμένου, αλλά το έστησε με μαστοριά. Σύσσωμος ο τύπος άρχισε να διαχέει ανεπιβεβαίωτες φήμες για τον αμύθητο πλούτο των μεταλλείων του Λαυρίου θεωρώντας πιθανότατη ακόμα και την ύπαρξη κοιτασμάτων χρυσού.

Συγγρός εν τω μεταξύ δεν μπήκε στον κόπο να διαψεύσει το παραμικρό, ίσως μάλιστα να υποδαύλιζε την ανυπόστατη φημολογία. Η πρεμούρα του Κωνσταντινουπολίτη να αγοράσει τα μεταλλεία έκανε τους πάντες να μυρίζονται χρήμα.

Ο Συγγρός εκμεταλλευόμενος την οικονομική βουλιμία των ανθρώπων, και με όχημα της απάτης τη μετοχή της "Ελληνικής Εταιρείας Μεταλλουργείων Λαυρίου", έκανε τους Έλληνες να παραληρούν από ενθουσιασμό. Η μετοχή φούσκωνε ανεξέλεγκτα κι όλοι έτρεχαν να αγοράσουν, αδιαφορώντας για τη συνέχεια.

Ωστόσο οι "χρηματιστηριακές" φούσκες δεν διαρκούν αιώνια και συνήθως σκάνε απότομα, έτσι ώστε να μην αφήνουν στα θύματά τους την δυνατότητα να αποσύρουν τα χρήματά τους. Η κατάρρευση της μετοχής που ακολούθησε μέσα σε λίγους μήνες παρέσυρε μαζί της τους επενδυτές και εξαέρωσε στην κυριολεξία τις οικονομίες Αθηναίων και Επαρχιωτών. Η έκταση της οικονομικής καταστροφής ήταν τέτοια ώστε να μιλάμε για "εθνική πτώχευση".

Οι εφημερίδες που πρωτύτερα έπαιζαν το παιχνίδι του Συγγρού, τον κατηγορούσαν πλέον ως απατεώνα και κερδοσκόπο, επιστρατεύοντας ακόμα και γελοιογραφίες εις βάρος του. Ο Συγγρός ασυγκίνητος και αδιάφορος μπρος στη γενική κατακραυγή μετρούσε ικανοποιημένος τα κέρδη του από αυτή την στυγερή απάτη, απολαμβάνοντας ακόμα την βασιλική εύνοια. Απλά το 1875 ξεκίνησε την καριέρα του ως "εθνικός ευεργέτης" θεμελιώνοντας το πρώτο Πτωχοκομείο της Αθήνας. Ίσως έτσι υπολόγιζε να αμνηστευθεί από την Ιστορία, όπως και έγινε ως ένα βαθμό.