Χρυσή Καρατσινίδου - «Η αναγέννηση του νοήματος»

Η Χρυσή Καρατσινίδου είναι επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Γαλλικής γλώσσας και φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Το 2005 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ίνδικτος ένα ολιγοσέλιδο δοκίμιο της με τίτλο, Η Αναγέννηση του Νοήματος - Ο Μιχαήλ Μπαχτίν και η σύγχρονη πολιτισμική θεωρία.

Στις σελίδες του πονήματος αυτού ανακαλύπτει κανείς ένα μείγμα σκέψεων που αποδίδονται σε σημαντικές μορφές της λογοτεχνίας και της λογοτεχνικής θεωρίας. Εκείνο όμως που εξάπτει το ενδιαφέρον του αναγνώστη είναι η οργάνωση της ύλης από την συγγραφέα. Είναι φανερό η Καρατσινίδου έχει μια ελεύθερη ματιά για τα πράγματα που ξεφεύγει από τα ακαδημαϊκά στεγανά και η εργασία της αντανακλά το στοιχείο ενός απροκατάληπτου αναγνώστη της λογοτεχνίας αλλά και της θεωρίας που αναπτύσσεται γύρω από αυτή.

Ο «κεντρικός ήρωας» αυτού του δοκιμίου είναι φυσικά ο Μιχαήλ Μπαχτίν αλλά οι «συμπρωταγωνιστές» του συνεισφέρουν σε μια θαυμαστή πολυφωνία ιδεών γύρω από τη λογοτεχνία και την αποστολή της σε αυτό τον κόσμο. Η Καρατσινίδου θυμίζει ένα δεξιοτέχνη πιανίστα κλασικής μουσικής που μολονότι φαίνεται να αναπαράγει τον κοινό τόπο μιας δοσμένης παρτιτούρας δημιουργεί ή αν θέλετε αναδημιουργεί το πρωτότυπο έργο. Είναι η θαυμαστή λειτουργία της λογοτεχνικής κριτικής που όταν στέκεται πάνω από μεμονωμένα έργα και μικρόψυχες προθέσεις επεκτείνει τα όρια της δημιουργικής φαντασίας και φωτίζει άπλετα τα έργα και τους δημιουργούς.

«Όταν τελειώνει ο διάλογος, τελειώνουν τα πάντα... Δυο φωνές είναι το ελάχιστο για τη ζωή, το ελάχιστο για την ύπαρξη», επισημαίνει ο Μπαχτίν αναφορικά με τον Ντοστογιέφσκι. Προεκτείνοντας αυτή τη σκέψη θα λέγαμε ότι ο διάλογος μεταξύ δημιουργών και θεωρητικών είναι το ελάχιστο για την επιβίωση της ίδιας της λογοτεχνίας. Αρκεί ο διάλογος αυτός να είναι εποικοδομητικός όπως στην περίπτωση της Χρυσής Καρατσινίδου